Hoàng Hường chỉ lo bán hàng, ai ngờ sổ sách cũng “nở hoa”?

Ngày 3/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Hoàng Thị Hường (Hoàng Hường, 38 tuổi) cùng 5 đồng phạm về tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo điều tra ban đầu, Hoàng Thị Hường điều hành hệ sinh thái với 18 công ty, 25 hộ kinh doanh và 44 cá nhân liên quan, chuyên bán thực phẩm chức năng và sản phẩm bảo vệ sức khỏe. Từ tháng 1/2021 đến tháng 6/2025, bà Hường đã để ngoài sổ sách kế toán doanh thu gần 1.800 tỷ đồng, kê sai quy định thuế giá trị gia tăng gần 2.100 tỷ đồng.

Dù là người nắm quyền điều hành, khi được hỏi, bà Hường cho rằng mình “chỉ tập trung cho việc bán hàng, KOL, quảng bá sản phẩm”, còn phần vận hành do ê-kíp lo. Và vì “năng lực yếu kém”, bà không nhận ra những “chưa tốt” trong quá trình điều hành. Một lời biện bạch khiến nhiều người... bật cười, bởi ít ai “yếu kém” mà lại quản lý được cả một mạng lưới dày đặc đến thế.

Trước pháp luật, mọi công dân đều bình đẳng nhưng phải có trách nhiệm sống và làm việc theo pháp luật. Nếu là người nắm quyền điều hành, mà lại bảo chỉ biết "tập trung bán hàng" thì rất nhiều khả năng chỉ là một cách ngụy biện, bởi chẳng có chủ doanh nghiệp nào không biết việc các nhân viên/ê kíp của mình làm việc gì, có thể hợp thức hóa doanh thu để trốn thuế hay không?

Vụ Hoàng Hường không chỉ dừng ở những con số “biết nói” về doanh thu ngoài sổ sách, mà còn gợi ra một bài học cũ nhưng chưa bao giờ lỗi thời: đạo đức trong kinh doanh. Trong môi trường thương trường khốc liệt, không ít người lầm tưởng rằng lợi nhuận là chiếc “kim chỉ nam” duy nhất. Nhưng khi lợi nhuận được xây dựng trên sự méo mó của sổ sách, sự thiếu trung thực với cơ quan quản lý và cả khách hàng, thì đó chỉ là một lâu đài cát – sớm muộn cũng sụp đổ.

Pháp luật quy định thế nào về tội liên quan đến Hoàng Hường?

Theo Điều 221 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” có thể bị phạt tù đến 20 năm, tùy mức độ thiệt hại. Đây là quy định nhằm răn đe và bảo vệ tính minh bạch của nền kinh tế.

Một điểm đáng suy ngẫm là chính bà Hường thừa nhận mình “chỉ lo quảng bá và bán hàng”, còn chuyện vận hành giao cho ê-kíp. Nếu như đây một sự phân công hợp lý, thì vẫn còn một khoảng trống đạo đức cần đặt dấu hỏi: nếu người lãnh đạo chỉ biết làm hình ảnh, phó mặc mọi thứ khác, thì trách nhiệm nằm ở đâu? Đạo đức kinh doanh, suy cho cùng, không phải là việc trưng ra hình ảnh lung linh, mà là đảm bảo sản phẩm minh bạch, tài chính rõ ràng, và nghĩa vụ với xã hội được thực hiện.

So với những chuẩn mực quốc tế, câu chuyện này càng cho thấy sự chênh lệch. Ở nhiều quốc gia, việc gian lận sổ sách không chỉ là vấn đề pháp lý, mà còn là “án tử” cho uy tín doanh nghiệp. Một thương hiệu từng dính bê bối tài chính, dù thoát án hình sự, cũng khó lòng tồn tại trong mắt người tiêu dùng. Ngược lại, ở ta, không ít doanh nghiệp vẫn cố gắng “vẽ” hình ảnh đẹp bằng các chiêu trò marketing, trong khi nền móng lại rệu rã.

Đạo đức kinh doanh không phải khái niệm xa vời, mà chính là sự cân bằng giữa lợi nhuận và trách nhiệm. Khi doanh thu đạt đến nghìn tỷ nhưng nghĩa vụ thuế bị bỏ mặc, đó không còn là thành công mà là một sự thất bại toàn diện. Thất bại vì đánh mất lòng tin xã hội, thất bại vì làm méo mó môi trường kinh doanh, và cuối cùng, thất bại vì tự biến bản thân thành... tội phạm.

Trước khi bị khởi tố, Hoàng Thị Hường thường xuyên xuất hiện với hình ảnh một nữ doanh nhân thành đạt: giàu sang, tung tiền, những phát biểu tràn đầy tự tin về năng lực kinh doanh và tầm ảnh hưởng. Trên mạng xã hội, bà cũng khéo léo dựng lên hình ảnh “người phụ nữ quyền lực”, từng được báo chí giới thiệu như tấm gương khởi nghiệp, thậm chí còn tổ chức những sự kiện quy mô lớn để “vinh danh” bản thân và hệ sinh thái công ty.

Thế nhưng, sau ánh hào quang ấy, điều mà cơ quan điều tra đã điều tra “hệ sinh thái” với doanh thu hàng nghìn tỷ bị bỏ ngoài sổ sách. Nghịch lý ở đây là, càng khoe thành công, người ta càng vô tình phơi bày sự thiếu bền vững trong cách làm ăn.

Vụ việc của Hoàng Thị Hường một lần nữa nhắc lại bài học muôn thuở: kinh doanh không thể chỉ dựa vào mánh khóe hay hào nhoáng bề ngoài. Lợi nhuận có thể làm giàu cho túi tiền, nhưng chỉ có đạo đức kinh doanh mới làm giàu cho thương hiệu và tạo ra giá trị bền vững.

Ở một góc nhìn khác, bên cạnh việc xử lý nghiêm minh, cũng cần nhìn nhận khách quan: nhiều doanh nhân khởi nghiệp xuất phát từ nền tảng bán hàng, thiếu kỹ năng quản trị tài chính – kế toán. Đây là khoảng trống cần được lấp bằng đào tạo, bồi dưỡng và hỗ trợ từ hiệp hội nghề nghiệp, cơ quan quản lý.