Trường học miễn phí ở Thụy Điển biến thành kinh doanh có lợi nhuận

"Trường học miễn phí ở Thụy Điển là sự thất bại của hệ thống"

Trước đây, việc các trường tư thục tại Thụy Điển được ngân sách nhà nước rót vào đã hút được sự hoan nghênh của quốc tế, trong đó có Vương quốc Anh. Theo đó, ông Michael Gove - cựu Bộ trưởng Bộ Giáo dục Anh đã sử dụng mô hình trường học miễn phí này của Thụy Điển làm hình mẫu cho hàng trăm trường học miễn phí mới của Anh - những trường được mở dưới thời ông David Cameron làm Thủ tướng.

Nhưng trong những năm gần đây, sự suy giảm tiêu chuẩn giáo dục, tình trạng bất bình đẳng và sự bất mãn ngày càng gia tăng trong giáo viên và phụ huynh tại Thụy Điển đã thúc đẩy ngành Giáo dục nước này cần có thay đổi.

Vào tháng 6, báo cáo của Hiệp hội Giáo viên lớn nhất Thụy Điển, Sveriges Larare, đã cảnh báo về những hậu quả tiêu cực của hệ thống trường học đang bị thương mại hóa nghiêm trọng, bao gồm việc coi học sinh, sinh viên là khách hàng và việc thiếu nguồn lực dẫn đến bất mãn ngày càng gia tăng.

Trước tình trạng này, tổ chức công đoàn tại Thụy Điển đã yêu cầu loại bỏ dần các trường học hoạt động vì lợi nhuận và bị thị trường hóa hay những trường tái đầu tư bất kỳ lợi nhuận nào vào hoạt động kinh doanh của mình. 

"Công ty cổ phần không phải là hình thức hoạt động bền vững lâu dài để điều hành các hoạt động của trường học", báo cáo của Hiệp hội Giáo viên Sveriges Larare cho biết.

Hiện tại, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Thụy Điển Lotta Edholm đã mở một cuộc điều tra về những vấn đề nằm trong kế hoạch giám sát của bà.

Tại Bộ Giáo dục và nghiên cứu ở Stockholm, bà Edholm nói với tờ Guardian rằng: "Việc cải cách sẽ không có hiệu quả nếu kết quả mang lại là một nền giáo dục kém chất lượng".

Bộ trưởng Edholm cho biết bà đã lên kế hoạch hạn chế nghiêm ngặt việc thị trường hóa giáo dục tại các trường học và sẽ xử lý nghiêm minh những trường được ngân sách nhà nước tài trợ nhưng lại sử dụng nguồn ngân sách này cho mục đích khác ngoài giáo dục.

"Không thể có chuyện Chính phủ rót ngân sách để các trường học cải thiện công việc kinh doanh của mình hay một phần của số tiền đó được chuyển cho trường học dưới dạng lợi nhuận. Chúng tôi sẽ dừng lại việc này", bà Edholm nói.

Theo Bộ trưởng Edholm, lợi nhuận lớn nhất được tạo ra bởi các trường trung học phổ thông. "Ở đó việc kiếm lợi nhuận dễ dàng hơn nhờ chất lượng kém", bà Edholm cho biết thêm.

Có hàng nghìn trường tư thục nhưng được nhà nước cấp ngân sách (được gọi là trường học miễn phí) trên khắp Thụy Điển, với tỷ lệ cao hơn ở các thành phố. Khoảng 15% tổng số học sinh tiểu học (từ 6-16 tuổi) và 30% tổng số học sinh trung học phổ thông (16-19 tuổi) ở Thụy Điển theo học tại các trường học miễn phí này.

Edholm cho biết bà không thể đưa ra con số cụ thể là có bao nhiêu trường đang gặp phải những vấn đề này. Nhưng theo bà Edholm, thương mại hóa giáo dục không chỉ là vấn đề của một số trường học mà còn là sự thất bại ở mọi hệ thống.

Ngoài ra, trước phản ánh về việc các trường học miễn phí có thể bị lợi dụng bởi các chủ sở hữu Thụy Điển và nước ngoài muốn gây ảnh hưởng đến xã hội, Bộ trưởng Edholm cam kết sẽ thắt chặt các quy định về ảnh hưởng của tôn giáo trong việc giảng dạy ở các trường tôn giáo và tăng cường các quy định về quyền sở hữu trường học.

Đồng thời, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Thụy Điển cũng cáo buộc một số trường học miễn phí đang lạm phát điểm số, trong đó giáo viên cho điểm học sinh quá cao. Điều này đã dẫn đến sự mất cân bằng trên toàn hệ thống. Được biết, lạm phát điểm số là một vấn đề đặc biệt ở các trường học miễn phí với tỷ lệ giáo viên có trình độ thấp và trường học hoạt động theo hình thức công ty cổ phần.