Bữa ăn miễn phí cho học sinh Phần Lan

Bữa ăn miễn phí nhằm khuyến khích học sinh học tập

Hệ thống giáo dục Phần Lan là một hệ thống giáo dục toàn diện. Bởi lẽ, kỳ thi, bài kiểm tra và điểm số không phải là tất cả những gì mà giáo dục Hà Lan mang lại cho học sinh. Ở đất nước Bắc Âu này, học sinh được hưởng chế độ giáo dục hoàn toàn miễn phí, trong đó có bữa ăn miễn phí tại trường học, theo Jacobin.

Cụ thể, Phần Lan là quốc gia đầu tiên cung cấp bữa ăn miễn phí đầy đủ chất dinh dưỡng cho học sinh tiểu học và trung học (từ 6 đến 16 tuổi).

Năm 1943, Phần Lan ban hành luật cho phép học sinh trong hệ thống giáo dục bắt buộc được ăn trưa miễn phí tại trường. Đến năm 1948, chính sách này mở rộng ở tất cả trường học. Đây được coi là thành tựu quan trọng đối với đất nước bị ảnh hưởng bởi Chiến tranh Thế giới thứ Hai.

Đến nay, mỗi năm có khoảng 900.000 học sinh và sinh viên Phần Lan được dùng bữa ăn trưa miễn phí và đủ chất dinh dưỡng tại trường học. Bởi theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục Phần Lan Jussi Saramo, bữa ăn học đường rất quan trọng cho sức khỏe và sự phát triển của học sinh. Ngoài ra, việc cung cấp bữa ăn miễn phí còn nhằm khuyến khích học sinh đến trường và học tập tốt hơn. Đồng thời, giúp học sinh nhận thức, tuân theo chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng.

Giáo dục ẩm thực trong bữa ăn miễn phí cho học sinh

Mối liên hệ giữa thực phẩm và giáo dục đã được hình thành từ rất lâu ở Phần Lan. Trong đó, chính sách bữa ăn miễn phí được khởi xướng từ thời kỳ Thế chiến thứ Hai để tăng cường sức khỏe cho người lính. Sau chiến tranh, trên cơ sở hòa bình, chương trình được đưa vào các trường học trên toàn quốc.

Thời đó, bữa ăn trưa ở trường học của Phần Lan chủ yếu bao gồm các đồ nóng như súp và cháo từ ngũ cốc do nông dân địa phương quyên góp. Học sinh ăn tráng miệng bằng quả mọng do các em tự hái.

Theo thời gian, bữa ăn trưa dành cho học sinh có nhiều thay đổi. Ngày này, các bữa ăn gồm: thịt viên kiểu Bắc Âu, mì ống nướng và bánh kếp rau chân vịt. Đồng thời, thực đơn món ăn được chế biến bởi các chuyên gia dinh dưỡng.

Bên cạnh việc cung cấp bữa ăn miễn phí, việc đưa các món ăn địa phương vào bữa ăn trưa nhằm giáo dục cho học sinh về văn hóa ẩm thực quốc gia. Do đó, mỗi trường phải lập một kế hoạch hành động về bữa trưa học đường nhằm giáo dục học sinh về sức khoẻ, dinh dưỡng và hành vi ứng xử.

"Việc quản lý thực phẩm để chế biến cho học sinh diễn ra chặt chẽ, chịu sự giám sát của cơ quan nhà nước. Một khay thức ăn của học sinh phải đáp ứng các tiêu chí về chất dinh dưỡng, hương vị và mang lại hiệu quả về sức khỏe", ông Jussi Saramo nói.

Bên cạnh đó, cũng như những chính sách phúc lợi khác, bữa ăn trưa cũng có yếu tố bình đẳng. Học sinh ăn giống nhau, không phân biệt giàu nghèo. Dù không thu tiền nhưng chất lượng của bữa ăn phải được bảo đảm tuyệt đối để chiều lòng những phụ huynh khó tính nhất.

Bảo vệ bữa ăn miễn phí giữa vòng xoáy của đại dịch COVID-19

Đại dịch COVID-19 đã tác động xấu đến nền giáo dục trên toàn thế giới và Phần Lan cũng không phải ngoại lệ. Một trong những vấn đề giáo dục gây tranh cãi tại quốc gia này là việc đóng cửa trường học dành cho học sinh từ lớp 3 trở lên vào mùa xuân năm 2020. Trước tình hình trên, các trường phải cố gắng rất nhiều để cung cấp bữa ăn cho học sinh học trực tuyến.

Ban đầu, các trường chỉ phục vụ một nhóm học sinh với các bữa ăn nhẹ hay thực phẩm đóng gói. Học sinh có thể đến trường nhận thực phẩm, nhưng phải đảm bảo quy tắc an toàn phòng chống COVID-19, hoặc được nhân viên nhà trường phân phát tận nhà.

Qua thời gian thích nghi với đại dịch, bữa ăn học đường dành cho học sinh học trực tuyến được chuẩn bị tốt hơn. Học sinh nghèo hay học sinh xuất thân từ gia đình thu nhập cao đều được phân phát tận nhà những gói thực phẩm đa dạng, giàu chất dinh dưỡng. Trong đó, bữa ăn vẫn chứa đựng ẩm thực địa phương.

Nỗ lực duy trì bữa ăn học đường tại Phần Lan rất đáng được ghi nhận bởi những thách thức đặt ra xung quanh. Khi học sinh học trực tuyến, các trường phải cắt giảm nguồn nhân lực để tiết kiệm tài chính trong khi tăng thêm nhiệm vụ giao thức ăn đến từng gia đình. Nhân viên, giáo viên nhà trường phải làm việc liên tục cùng nhau để đưa những bữa ăn dinh dưỡng đến cho học sinh.

Dù được miễn phí bữa ăn, học sinh Phần Lan phải bỏ số tiền lớn để mua tài liệu học tập. Đây là trở ngại của các gia đình thu nhập thấp đồng thời là thách thức của quốc gia trên lộ trình xây dựng hệ thống giáo dục bình đẳng. Bên cạnh đó, ngành giáo dục Phần Lan còn tiềm tàng nhiều vấn đề cần giải quyết như tình trạng trẻ nhập cư, vấn đề sức khỏe tâm thần của học sinh.

Tuy nhiên, trong những năm qua, đặc biệt khi COVID-19 xuất hiện, Chính phủ Phần Lan luôn cố gắng tìm cách cải thiện phúc lợi. Và một trong những nỗ lực đáng ghi nhận là bảo đảm mọi học sinh được ăn no khi đến trường.