Cụ thể, trong văn bản gửi Bộ Kế hoạch Đầu tư ngày 12/10, Bộ Giao thông Vận tải dự kiến kiến nghị lựa chọn thiết kế đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam ở dải tốc độ 180-225 km/h, chi phí đầu tư khoảng 64,8 tỷ USD. Lần đầu tiên sau nhiều năm nghiên cứu, Bộ Giao thông Vận tải đã không còn nhắc đến dải tốc độ 350 km/h như các đề xuất trước đó.
Trang bìa báo cáo thẩm tra dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Sở dĩ có sự thay đổi trong quan điểm của Bộ Giao thông Vận tải do Ban cán sự Đảng Chính phủ đã chỉ đạo thống nhất phát triển đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam theo hướng vận tải hành khách và hàng hóa, tốc độ thiết kế khoảng 200-250 km/h, tốc độ khai thác khoảng 200 km/h.
Ban cán sự Đảng Chính phủ giao Bộ Giao thông Vận tải thống nhất với Bộ Kế hoạch Đầu tư nghiên cứu 2 phương án cải tạo đường sắt Bắc - Nam hiện có hoặc xây tuyến mới, đề xuất một phương án để xin ý kiến Bộ Chính trị.
Trước đó, Bộ Kế hoạch Đầu tư đã họp công bố kết quả thẩm tra báo cáo tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam do Bộ Giao thông Vận tải lập.
Sau quá trình nghiên cứu báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, tư vấn thẩm tra đưa ra nhiều luận cứ cho thấy thiết kế đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam tốc độ 350 km/h là không hợp lý, đồng thời đề xuất phương án thiết kế tốc độ 250 km/h.
Liên danh tư vấn kiến nghị lựa chọn tàu tốc độ thiết kế 250 km/h, tốc độ khai thác 225 km/h để chạy hỗn hợp tàu khách và tàu hàng. Dự án sẽ có tổng mức đầu tư 61,67 tỷ USD, chia thành 3 giai đoạn.
Giai đoạn 1 (2025-2031), giải phóng mặt bằng toàn bộ dự án. Xây dựng đoạn tuyến Thủ Thiêm - Nha Trang với tổng chiều dài 361 km (23,94% chiều dài dự án). Tổng mức đầu tư 16,58 tỷ USD.
Giai đoạn 2 (2031-2038), xây dựng đoạn Hà Nội - Đà Nẵng dài 677,2 km (44,91% chiều dài dự án). Tổng mức đầu tư 26,44 tỷ USD.
Giai đoạn 3 (2038-2041), xây dựng đoạn tuyến Đà Nẵng - Nha Trang dài 468,85 km (31,15% tổng chiều dài dự án) để thông toàn tuyến. Tổng mức đầu tư là 18,65 tỷ USD.
Về tổng mức đầu tư dự án theo dải vận tốc 250 km/h, Bộ Kế hoạch Đầu tư đề nghị Bộ Giao thông Vận tải tiếp tục nghiên cứu, làm rõ cơ sở tính toán để xác định lại cho phù hợp.
Trước đó, theo báo cáo tiền khả thi của Bộ Giao thông Vận tải, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam dài hơn 1.500 km và đi qua 20 tỉnh, thành phố. Đây là tuyến đường sắt đôi khổ ray 1.435 mm với tốc độ thiết kế tàu chạy 350 km/h, tốc độ khai thác 320 km/h. Tổng mức đầu tư 1,34 triệu tỷ đồng (tương đương 58,71 tỷ USD), chia làm 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1 thực hiện trong năm 2020-2032 với tổng vốn dự kiến 24,7 tỷ USD; giai đoạn 2 năm 2032-2050 với tổng vốn 34 tỷ USD.
Trong đó, ngân sách bỏ ra 80% tổng vốn đầu tư hạ tầng, kêu gọi tư nhân đầu tư bằng 20% tổng vốn vào đầu máy toa xe và nhà ga để khai thác thu hồi vốn.
