Đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông hoạt động ra sao sau 1 năm khai thác?

Thế Bằng
06:00 - 03/11/2022
Công dân & Khuyến học trên

Sau gần một năm khai thác, tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông đã vận chuyển được gần 7,3 triệu hành khách, lượng khách ngày càng tăng nhưng vẫn quá thấp so với mục tiêu lợi ích kinh tế và lợi ích xã hội tổng thể đề ra.

Vận chuyển hơn 7 triệu lượt hành khách sau gần 1 năm khai thác

Trả lời báo chí, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Metro Hà Nội cho biết, từ 6/11/2021 đến hết 31/10/2022, tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông đã vận chuyển được gần 7,3 triệu lượt hành khách.

"Lỗ" và "lãi" của đường sắt đô thị - Ảnh 1.

Hơn 7 triệu lượt hành khách được vận chuyển sau gần 1 năm khai thác chính thức tuyến đường sắt đô thị
Cát Linh - Hà Đông. Ảnh: Thế Bằng

Hiện nay, đường sắt Cát Linh - Hà Đông mỗi ngày có trên dưới 10.000 người đi vé tháng, trung bình trên 32.000 lượt hành khách/ngày và dao động từ 26.000 - 28.000 khách/ngày nghỉ, lượng khách đi trải nghiệm đã bão hòa. Khách đi lại thường xuyên là 5.000 - 6.000 người.

Từ ngày 1/9/2022, đường sắt Cát Linh - Hà Đông đã chuyển sang giai đoạn 2 của năm đầu khai thác, giờ bình thường chạy tần suất 10 phút chuyến với 6 đoàn, cao điểm chạy giãn cách 6 phút/chuyến với 9 đoàn tàu với lượng khách tăng khoảng 15%.

"Lỗ" và "lãi" của đường sắt đô thị - Ảnh 2.

Số lượng hành khách tăng khoảng 15% từ 1/9/2022, bước đầu tuyến đường sắt đô thị đã hoạt động có hiệu quả.
Ảnh: Thế Bằng.

Hiệu quả mang lại chưa tương xứng

Mặc dù số lượng hành khách sử dụng tàu điện Cát Linh - Hà Đông đã tăng nhưng nếu so với số lượng hành khách cần vận chuyển trên trục đường thực tế là vẫn quá thấp so mục tiêu đề ra.

Theo công suất thiết kế, đường sắt Cát Linh - Hà Đông có thể vận chuyển 217.000 hành khách/ngày đêm, tương đương khoảng 80 triệu hành khách/năm, đáp ứng 55-60% lưu lượng hành khách đi lại trên tuyến.

Đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông hoạt động ra sao sau 1 năm khai thác? - Ảnh 4.

Hiệu quả mà tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông mang lại là chưa tương xứng; tuyến đường sắt đô thị trên cao chưa hoạt động hết công suất, trong khi đó tuyến giao thông phía dưới vẫn rơi vào cảnh ùn tắc vào giờ cao điểm. Ảnh: Thế Bằng.

Theo mục tiêu mà Hanoi Metro đặt ra, trong 3 năm đầu đi vào vận hành, mỗi năm tuyến đường sắt đô thi Cát Linh - Hà Đông sẽ vận chuyển từ 30-40 triệu khách, năm tiếp theo là 50-60 triệu hành khách, và có thể đạt 80-90 triệu hành khách/năm trong trung hạn.

Thực tế, với số lượng 26.000 - 32.000 khách khách/ngày và gần 7,3 triệu hành khách sau gần 1 năm thì mục tiêu đặt ra là chưa đạt.

Dự án đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông có quy mô rất lớn, công nghệ kỹ thuật mới, phức tạp, cần tới 13 năm để hoàn thành với tổng mức đầu tư 18.002 tỷ đồng. Bỏ qua việc xét về doanh thu của riêng tuyến đường sắt đô thị này, và lời hay lỗ; nếu xét trên mục tiêu quan trọng nhất là lợi ích kinh tế và lợi ích xã hội tổng thể do hệ thống đường sắt đô thị - metro mang lại thì quả là chưa tương xứng với tầm vóc của dự án này.

Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2050 sẽ có 10 tuyến đường sắt đô thị, đảm nhận 35 - 40% thị phần vận tải hành khách công cộng, góp phần giảm thiểu ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

Mạng lưới vận tải công cộng của Hà Nội đang phụ thuộc chủ yếu vào xe buýt, taxi; hệ thống xương sống định hình toàn bộ vận tải công cộng là đường sắt đo thị phát triển quá chậm. Trong số 10 tuyến đường sắt đô thị đã được quy hoạch, mới chỉ có tuyến Cát Linh - Hà Đông được đưa vào vận hành, một tuyến hoàn thành phần trên cao nhưng đang vướng mắc thi công đoạn ngầm, số còn lại đang dừng ở bước chuẩn bị đầu tư và nghiên cứu tiền khả thi.

Cần tăng cường kết nối mạng lưới giao thông với tuyến đường sắt đô thị

Theo các chuyên gia giao thông, tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông chưa hiệu quả là do tính kết nối quá kém. Mặc dù Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đã bố trí trên 50 tuyến xe buýt kết nối với 12 nhà ga trên tuyến nhưng theo phản ánh từ người dân, phương tiện xe buýt cũng chưa thực sự tiện lợi, thường chậm trễ vì gặp ùn tắc trên đường. Các tuyến buýt nhanh (BRT) cũng gần như bị vô hiệu hóa trong giờ cao điểm.

"Lỗ" và "lãi" của đường sắt đô thị - Ảnh 3.

Đường sắt đô thị đảm nhận vai trò hết sức quan trọng với hệ thống giao thông tại các thành phố lớn, góp phần giảm thiểu

ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường. Ảnh: Thế Bằng.

Cùng với đó, cơ sở hạ tầng tại các ga của tuyến đường sắt trên cao vẫn chưa có địa điểm để các phương tiện dừng đón khách, trung chuyển khách. Bến xe buýt làm nhiệm vụ kết nối và trung chuyển hành khách vẫn ở xa các nhà ga tàu điện. Các điểm trông giữ phương tiện cá nhân tại các ga dọc tuyến cũng chưa cố định và thuận lợi. Vỉa hè dành cho người đi bộ cũng thường xuyên bị lấn chiếm.

Trước mắt, để tăng hiệu quả tuyến đường sắt này, Sở Giao thông Hà Nội đang tiếp tục tăng cường tiếp cận đường sắt đô thị bằng cách tạo không gian đi bộ thông thoáng, tăng cường điểm trông giữ xe quanh nhà ga, tạo thuận lợi tối đa cho hành khách di chuyển bằng phương tiện công cộng. quy hoạch mạng lưới giao thông công cộng một cách hợp lý.

Các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội đã quy hoạch và đang triển khai gồm: Tuyến số 1 (Ngọc Hồi - Yên Viên); Tuyến số 2 (sân bay Nội Bài - Trần Hưng Đạo); Tuyến số 2A (Cát Linh - Hà Đông); Tuyến số 3 (Trôi - Nhổn - ga Hà Nội - Hoàng Mai); Tuyến số 4 (Đông Anh - Mê Linh); Tuyến số 5 (Văn Cao - Hòa Lạc); Tuyến số 6 (Nội Bài - Ngọc Hồi); Tuyến số 7 (Mê Linh - Dương Nội); Tuyến số 8 (Sơn Đồng - Dương Xá).

Dự án đường sắt đô thị Hà Nội tuyến Cát Linh - Hà Đông có tổng chiều dài chính tuyến 13,05km, điểm đầu là ga Cát Linh, điểm cuối là ga Yên Nghĩa, có 12 nhà ga trên cao; mua sắm 13 đoàn tàu, tốc độ tối đa 80km/giờ, tốc độ khai thác là 35km/giờ.

Tổng mức đầu tư điều chỉnh của dự án là 18.001,5 tỷ đồng (tương đương 868 triệu USD) sử dụng vốn vay của Chính phủ Trung Quốc và vốn đối ứng trong nước.

Tuyến đường sắt này được Bộ Giao thông Vận tải bàn giao cho thành phố Hà Nội vào ngày 6/11 và đưa vào vận hành, khai thác miễn phí 15 ngày đầu.

Vé tàu được ngân sách Thành phố Hà Nội trợ giá gồm các loại: vé lượt (8.000 - 15.000 đồng/lượt, tính theo quãng đường đi), vé ngày (30.000 đồng/vé, không hạn chế lượt đi), vé tháng phổ thông (200.000 đồng/vé/30 ngày), vé tháng ưu đãi (100.000 đồng/vé dành cho học sinh, sinh viên), vé mua theo hình thức tập thể (30 người trở lên, 140.000 đồng/vé) và vé miễn phí (người có vé xe buýt miễn phí).