Hạn chế trong quản lý, điều hành ảnh hưởng đến thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông

Thiếu minh bạch trong việc chọn sách giáo khoa chương trình giáo dục phổ thông 2018

Theo Cổng Thông tin điện tử Quốc hội, phát biểu tại phiên thảo luận tại Chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV ngày 1/6/2023, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy – Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Đà Nẵng ghi nhận nỗ lực rất lớn của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc xây dựng chương trình giáo dục phổ thông 2018 và chỉ đạo biên soạn, xuất bản phát hành sách giáo khoa mới theo đúng tiến độ mà các Nghị quyết của Quốc hội đã đề ra. 

Đại biểu chia sẻ với những vướng mắc về nhân sự và tài chính mà Bộ Giáo dục và Đào tạo và ngành giáo dục nói chung khó một mình giải quyết, bởi đổi mới giáo dục mà người và tiền đều không chủ động được thì khó có thể làm tốt.

Tuy nhiên, theo đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy, nếu Bộ Giáo dục và Đào tạo kiểm tra, thanh tra sâu sát, phát hiện khó khăn, vướng mắc, sai phạm và kịp thời trao đổi với lãnh đạo địa phương, báo cáo Thủ tướng Chính phủ có biện pháp tháo gỡ, xử lý thì những khó khăn vướng mắc sai phạm ấy không phải không có cách giải quyết.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy chỉ rõ những hạn chế bắt nguồn từ chính sự điều hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo và dẫn chứng những sai phạm ở Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là doanh nghiệp trực thuộc Bộ phải xử lý hình sự, có phần trách nhiệm của cơ quan chủ quản trong bổ nhiệm nhân sự lãnh đạo không đúng và thiếu kiểm tra, thanh tra sâu sát.

Về những sai sót trong một số cuốn sách giáo khoa và khả năng thiếu sách giáo khoa trong năm học sắp tới, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy cho rằng thái độ của Bộ Giáo dục và Đào tạo và các Nhà xuất bản trong việc tiếp thu ý kiến phê bình mới là điều khiến cử tri lo lắng. 

Dư luận không đồng tình khi hiện nay hầu hết các ý kiến phê bình góp ý không được các nhà xuất bản và Bộ Giáo dục và Đào tạo trả lời. Một số trường hợp được trả lời thì không đúng thực tế.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy cũng cho rằng, tình trạng thiếu minh bạch, khách quan, thiếu tôn trọng ý kiến của giáo viên, của nhà trường và phụ huynh học sinh trong việc chọn sách giáo khoa mà báo chí thường phản ánh.

Theo đó chỉ rõ, tuy có đề ra quy trình chọn sách từ cấp cơ sở trở lên nhưng trao quyền bỏ phiếu quyết định chọn sách của mỗi môn học cho một hội đồng 15 người mà không hề có quy định là khi một cuốn sách giáo khoa được các cơ sở giáo dục lựa chọn với tỷ lệ như thế nào. Nhiều giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phản ánh trong việc chọn sách giáo khoa, ý kiến của giáo viên và nhà trường không được tôn trọng, thậm chí nhiều tổ chuyên môn, nhiều trường còn phải làm lại biên bản chọn sách cho phù hợp.

Đại biểu nhấn mạnh, điều đáng lo ngại nhất là việc lựa chọn sách thiếu minh bạch, khách quan, chẳng những không khuyến khích được sự thi đua giữa các tổ chức, cá nhân biên soạn xuất bản, phát hành sách mà còn có khả năng khuyến khích cạnh tranh không lành mạnh, dần dần làm sai lệch chủ trương xã hội hóa.

Từ những phân tích trên, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy kiến nghị Chính phủ chỉ đạo tổ chức thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Đồng thời, yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương rà soát, sửa đổi ngay quy định bất hợp lý của Thông tư 252. Quốc hội và Chính phủ xem xét việc sửa đổi Luật Giáo dục để tiếp tục thực hiện chủ trương đa dạng hóa tài liệu học tập.