Giáo dục hòa nhập cho trẻ khiếm thính ở Senegal

Nỗ lực giúp học sinh khiếm thính hòa nhập trong môi trường giáo dục 

Mouhamed Sall và 3 học sinh khác ở Senegal đang tham gia một chương trình mới dạy học sinh khiếm thính tại Trường Apix Guinaw Rails Sud ở Dakar, thủ đô của Senegal.

Bước lên bảng và đặt câu hỏi nhanh bằng ngôn ngữ ký hiệu cho trợ giảng, cậu bé Sall đã giải bài tập trước sự chứng kiến của các bạn cùng lớp.

Theo đó, Sall và 3 học sinh khác là những người tham gia chương trình tiếp cận giáo dục mới tại một số trường trung học công lập ở Senegal, cho phép học sinh khiếm thính học tập chung với các học sinh còn lại trong lớp.

Kể từ khi Sall gia nhập lớp học của chương trình, một số bạn cùng lớp tại Trường Apix Guinaw Rails Sud đã nắm bắt cơ hội để học ngôn ngữ ký hiệu.

Sall tâm sự với mẹ: "Con không gặp khó khăn khi giao tiếp với các bạn. Tuy các bạn ở đây không biết ngôn ngữ ký hiệu nhưng bọn con vẫn chơi cùng nhau".

60% trẻ em khuyết tật ở Senegal không được đến trường

Theo Quỹ Nhi đồng của Liên hợp quốc (UNICEF), có khoảng 60% trẻ em khuyết tật ở Senegal không được đến trường. Tuy nhiên, chính phủ lại thiếu dữ liệu toàn diện về vấn đề này và chỉ tính đến trẻ em chính thức được xác nhận là khuyết tật.

Bà Sara Poehlman của UNICEF tại Senegal, cho biết: "Chúng tôi đang mong đợi những tiến bộ từ phía chính phủ để bảo đảm mọi trẻ em, bất kể năng lực của chúng ra sao, đều có cơ hội học tập".

Senegal thiếu một chính sách quốc gia về giáo dục hòa nhập nên nước này đang xây dựng một kế hoạch. Tuy nhiên, những khó khăn chính trị gần đây đã làm chậm tiến độ của kế hoạch.

Bên cạnh đó, những thách thức ngày càng gia tăng do không ít người ở Senegal vẫn còn định kiến đối với người khuyết tật. Một số bậc phụ huynh có con khuyết tật đã che đậy khiếm khuyết của con và ngăn cản con hòa nhập với cộng đồng.

Tuy nhiên, quan điểm này đang dần thay đổi. Vào năm 2021, đội tuyển bóng đá bao gồm các cầu thủ khiếm thính của Senegal đã giành chức vô địch bóng đá châu Phi đầu tiên dành cho nhóm đối tượng này.

Và trong cuộc bầu cử gần đây, các tổ chức hỗ trợ đã dạy cho những cử tri khiếm thính hơn 100 từ liên quan đến bầu cử bằng ngôn ngữ ký hiệu.

Học sinh khiếm thính được hòa nhập tại các trường công lập

Năm ngoái, Tổ chức Nhân đạo và Hòa nhập bắt đầu hợp tác với Bộ Giáo dục Senegal. Mục đích của nhóm là tổ chức các lớp học hỗn hợp tại 4 trường trung học công lập và áp dụng các phương pháp giáo dục hòa nhập. Trường Apix là một trong số đó. Để thực hiện chương trình, tổ chức này đã cung cấp trợ lý ngôn ngữ ký hiệu cho các trường học.

Sall hiện được hưởng nền giáo dục miễn phí, được xem là một lợi thế lớn tại Senegal. Bởi học phí là vấn đề gây căng thẳng cho các bậc phụ huynh có con khuyết tật tại quốc gia này.

Theo đó, hầu hết học sinh khuyết tật ở Senegal đều phải trả tiền học tại các trường tư thục đặc biệt. Tuy nhiên, nhiều gia đình không có đủ điều kiện để làm điều đó dẫn đến việc nhiều đứa trẻ không được đến trường.

Mẹ của Sall, bà Khadija Koundio, ban đầu phải trả khoảng 17 USD/tháng để con trai bà tham gia một trung tâm dành cho trẻ em gặp khó khăn trong học tập ở khu vực lân cận. Sau đó, cậu bé Sall được vào học tiểu học với sự hỗ trợ của một chương trình có tên là Nhân văn và Hòa nhập - chương trình đã được tạo ra cách đây vài năm ở một số ít trường học dành cho học sinh nhỏ tuổi.

Ông Omar Diop, lãnh đạo Trường Apix, bày tỏ ủng hộ chương trình giáo dục mới cho học sinh khiếm thính, song ông cho biết, vẫn còn tồn tại nhiều thách thức bởi trình độ ngôn ngữ ký hiệu của các em học sinh còn chưa quen thuộc với các giáo viên.

Bên cạnh đó, nhiều học sinh khiếm thính sống ở xa cơ sở giáo dục và gặp khó khăn với chi phí di chuyển giữa nhà và trường học. Do đó, cần phải đào tạo thêm giáo viên và mô hình giáo dục này cần được nhân rộng khắp Senegal.

Bà Sara Poehlman cùng UNICEF đã nêu bật các sáng kiến của chính phủ như cung cấp hỗ trợ tài chính cho các gia đình để trẻ em có thể tiếp cận những trường chuyên biệt. Nhưng bà nhấn mạnh tầm quan trọng của các chương trình giáo dục hòa nhập được triển khai tại các trường công lập.

Còn theo bà Jandira Monteiro của Tổ chức Nhân đạo và Hòa nhập, Bộ Y tế và Bộ Giáo dục của Senegal cần hợp tác để cùng nhau tạo ra một hệ thống hỗ trợ hoàn thiện hơn cho trẻ khuyết tật.

Sall chia sẻ rằng, em cảm thấy được các bạn cùng lớp chấp nhận. Các giáo viên ở Apix cũng dành sự khen ngợi trí thông minh và năng khiếu nghệ thuật của Sall.

Trong khi đó, mẹ của Sall mong muốn em theo đuổi đam mê của mình, bao gồm cả nghệ thuật. Bà chia sẻ: "Tôi hy vọng con trai mình và những đứa trẻ cùng cảnh ngộ sẽ có đủ khả năng để tự nuôi sống bản thân sau khi tham gia những mô hình giáo dục hòa nhập đang được triển khai hiện nay".