Gia tăng tội phạm mua bán người, dấu hiệu nhận biết và cách phòng tránh

6 tháng đầu năm 2023 đã có 229 đối tượng phạm tội mua bán người

Theo Cổng Thông tin điện tử Bộ Công an, thông tin từ Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (Ban Chỉ đạo138/CP) 6 tháng đầu năm 2023, lực lượng chức năng đã phát hiện, điều tra 88 vụ/229 đối tượng phạm tội mua bán người theo các tội danh được quy định tại Điều 150, Điều 151, Bộ Luật hình sự, xác định có 224 nạn nhân trong các vụ án, tăng 55 vụ/154 đối tượng so với cùng kỳ năm 2022 (mua bán người: 43 vụ/86 đối tượng, mua bán người dưới 16 tuổi: 45 vụ/143 đối tượng).

Lực lượng chức năng đã tiếp nhận, giải quyết 117 tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố liên đến tội phạm mua bán người.

Các cơ quan chức năng của Trung ương và địa phương đã tiếp nhận, xác minh 114 trường hợp; trong đó, xác định và hỗ trợ 82 trường hợp nạn nhân bị mua bán.

Tòa án nhân dân các cấp đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 59 vụ/153 bị cáo phạm các tội về mua bán người, tăng 10 vụ/35 bị cáo so với cùng kỳ năm 2022; đã đưa ra xét xử 43 vụ/107 bị cáo.

Chú trọng công tác phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm mua bán người ngay từ cấp xã

Tại phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 7/2023 diễn ra vào ngày 26/7, về đề nghị xây dựng Luật Phòng, chống mua bán người (do Bộ Công an chủ trì) các đại biểu đã tập trung thảo luận về các chính sách: Hoàn thiện quy định về căn cứ xác định nạn nhân; quy định chế độ hỗ trợ người đang trong quá trình xác định là nạn nhân; hoàn thiện quy định để nâng cao chế độ, chính sách hỗ trợ và bảo vệ nạn nhân.

Về nội dung này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu thể chế hóa đầy đủ, đồng bộ chủ trương, quan điểm của Đảng về phòng, chống mua bán người theo Kết luận số 13-KL/TW ngày 16/8/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 48 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới.

Đồng thời, cần tiếp tục tổng kết các quy định pháp luật liên quan về phòng, chống mua bán người; kế thừa những quy định đã được thực tế chứng minh, áp dụng có hiệu quả; bổ sung các quy định để xử lý những bất cập, vướng mắc phát sinh trên thực tiễn.

Theo Thủ tướng Chính phủ, cần chú trọng công tác phòng ngừa tội phạm mua bán người và đấu tranh chống tội phạm mua bán người ngay từ cấp xã.

Các đối tượng mua bán người sử dụng nhiều thủ đoạn để dụ dỗ, lôi kéo "con mồi"

Theo Bộ Công an, những thủ đoạn mà đối tượng mua bán người thường sử dụng để dụ dỗ và thực hiện hành vi mua bán người, bao gồm:

Lợi dụng khó khăn về kinh tế, sự nhẹ dạ cả tin để kết bạn, làm quen... rồi lừa bán

Các đối tượng mua bán người thường lợi dụng khó khăn về kinh tế, sự nhẹ dạ cả tin, mất cảnh giác để lừa phụ nữ tại các tỉnh miền núi phía Bắc; lợi dụng sự phát triển của công nghệ thông tin (qua các trang mạng xã hội: Zalo, Facebook, Viber...) làm quen, giả vờ yêu đương, kết bạn nhằm môi giới hôn nhân nước ngoài trái phép; lợi dụng quy định về hiến ghép tạng, các đối tượng tìm gặp những nạn nhân khó khăn kinh tế có nhu cầu bán thận, thương lượng mua với giá rẻ, làm giả giấy tờ, con dấu, sau đó, bán cho những người bệnh với giá cao.

Rủ rê, lôi kéo đi du lịch, làm thuê thu nhập cao

Bên cạnh đó, lợi dụng sự quản lý lỏng lẻo của gia đình, nhà trường; thông qua các trang mạng xã hội như: Zalo, Facebook... các đối tượng tiếp cận, rủ rê, lôi kéo đi du lịch, làm thuê thu nhập cao..., lừa nhiều em gái ở các tỉnh đưa về thành phố bán cho nhà hàng, quán karaoke hoặc để tổ chức hoạt động mại dâm, cưỡng bức lao động.

Đưa người trái phép ra nước ngoài lao động

Đồng thời, lợi dụng chính sách mở cửa của Việt Nam và nhu cầu lao động ở nước ngoài, các đối tượng mua bán người đã tổ chức nhiều vụ đưa người trái phép ra nước ngoài lao động. 

Khi ra nước ngoài, chúng thu giữ giấy tờ tùy thân, bán để cưỡng bức lao động, quỵt tiền lương hay báo cơ quan chức năng kiểm tra, bắt giữ và trục xuất về nước hoặc dùng bạo lực khống chế đòi tiền chuộc. 

Xuất hiện các đường dây môi giới lập tài khoản trên mạng với tên giả; dùng "tiền" làm mồi nhử, thông qua mạng lưới cò mồi đến các địa phương, nhất là miền núi, vùng sâu, vùng xa dụ dỗ, lôi kéo những người có nhu cầu xuất khẩu lao động với chi phí thấp, mức lương cao, thủ tục đơn giản, tổ chức xuất cảnh ra nước ngoài, sau đó, bán để cưỡng bức lao động.

Kết bạn làm quen, tán tỉnh yêu đương rồi lừa bán

Không chỉ vậy, các đối tượng còn sử dụng mạng xã hội như: Zalo, Facebook, sử dụng hình ảnh, tên, địa chỉ giả để kết bạn làm quen với những phụ nữ, trẻ em gái, tán tỉnh yêu đương hoặc những người có nhu cầu tìm việc làm ở nước ngoài với mức lương cao. Sau đó hứa hẹn rồi dẫn họ tổ chức vượt biên sang Trung Quốc, Lào, Campuchia rồi chúng đón ép bán làm vợ, bán vào các ổ mại dâm, các sòng bài tại Campuchia, Myanmar.

Ngoài ra, các đối tượng lập các trang mạng trên Facebook, Zalo để tìm kiếm người mang thai, sinh con ngoài ý muốn... sau đó dụ dỗ đưa họ sang nước ngoài sinh con để bán; hoặc cũng bằng thủ đoạn trên để tìm kiếm những người bị bệnh phải ghép tạng, môi giới cho những người muốn bán tạng để thực hiện việc mua bán mô, bộ phận cơ thể.

Ai có nguy cơ trở thành nạn nhân của tội phạm mua bán người?

Nạn nhân của tội phạm mua bán người thường tập trung ở những vùng nông thôn, nhất là vùng sâu, vùng xa, địa bàn biên giới (người dân tộc). 

Đa phần trong số họ có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, không có việc làm, gặp những chuyện éo le về tình cảm, thiếu hiểu biết xã hội và kỹ năng sống, nhận thức hạn chế, nhẹ dạ, cả tin hoặc một số cô gái trẻ thích hưởng thụ, ăn chơi, đua đòi, dễ tin theo lời hứa hẹn của đối tượng về việc làm ổn định, thu nhập cao hoặc lấy chồng người nước ngoài khá giả, dẫn đến bị lừa bán.

Bình tĩnh, giữ thông tin bí mật, tìm cách liên lạc nếu không may trở thành nạn nhân của mua bán người

Theo thông tin từ Bộ Công an, nếu không may trở thành nạn nhân của tội phạm buôn bán người, bạn cần giữ bình tĩnh, giữ thông tin bí mật không để các đối tượng nghi ngờ. Đồng thời, tìm cách báo cho gia đình, người thân hoặc cơ quan nhà nước nơi gần nhất hoặc cơ quan nhà nước sở tại về địa điểm, địa danh của mình để được hướng dẫn, giúp đỡ giải cứu an toàn.

Có thể gọi điện thoại trực tiếp đến Tổng đài quốc gia 111 để được tư vấn, hỗ trợ. Về việc tiếp nhận, xác minh, bảo vệ nạn nhân và hỗ trợ nạn nhân được quy định tại Chương IV và Chương V của Luật phòng, chống mua bán người.