Đề xuất dạy thêm có thu thuế thực hiện được không?

Phan Huyền
18:30 - 22/05/2023
Công dân & Khuyến học trên

Nếu thu thuế dạy thêm, giáo viên có tăng tiền học phí cho học sinh và những học sinh nghèo có mất cơ hội được học thêm miễn phí?

Sau tuyến bài viết đề cập đến việc hợp thức hóa dạy thêm trong nhà trường, tạp chí Công dân và Khuyến học nhận được nhiều phản hồi của công dân luận bàn vấn đề này. Không ít ý kiến đưa ra xác đáng và có thể tham khảo trong quá trình xây dựng chính sách hợp lý cho hoạt động dạy thêm - học thêm.

Dạy thêm học thêm không phải vấn đề mới nhưng luôn là đề tài nóng trên các diễn đàn xã hội và nhận được rất nhiều sự quan tâm của dư luận. 

Điển hình là việc Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, thời gian tới sẽ đề xuất Quốc hội đưa hoạt động dạy thêm, học thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Đồng tình với đề xuất mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo là đưa dạy thêm, học thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, đại biểu Phạm Văn Hòa - Phó trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp từng chia sẻ trên truyền thông: "Ngày nay, hầu như cháu nào, em nào cũng đi học thêm, hoặc trong một lớp học cũng phải có tới ⅔ học sinh đi học thêm bên ngoài. Dạy thêm ở trường, dạy ở nhà, dạy ở trung tâm,... có rất nhiều hình thức dạy thêm núp bóng khác nhau tồn tại. Đây là như cầu xã hội buộc chúng ta phải chấp nhận, tuy nhiên cần có điều kiện, các quy định kiểm soát chặt chẽ hoạt động này".

Yêu cầu đưa dạy thêm, học thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện không phải mới đây, trước đó từ năm 2012, vấn đề này cũng đã từng được đề cập.

Một thành viên (xin giấu tên) trong Ban giám hiệu một trường học ở Thành phố Hồ Chí Minh đã từng cho rằng: "Dạy thêm phải đóng thuế là điều chắc chắn bởi đã coi dạy thêm là một nghề. Nghề nào cũng vậy, đã có thu nhập vượt khung quy định của Nhà nước thì phải có nghĩa vụ đóng thuế".

Đề xuất dạy thêm có thu thuế thực hiện được không? - Ảnh 3.

Hoạt động dạy thêm - học thêm được hợp thức hóa ở nhiều quốc gia trên tinh thần tự nguyện, không ép buộc. Ảnh: Free/image

Quản lý việc dạy thêm để thu thuế khó không?

Hiện nay, dạy thêm học thêm được tồn tại "muôn hình vạn trạng". Có thể kể ra, dạy thêm trong nhà trường, dạy thêm ở trung tâm, dạy thêm tại nhà riêng giáo viên, dạy thêm tại nhà riêng học sinh…

Vậy làm thế nào để quản lý được những hình thức dạy thêm như này mà thu thuế? Nếu là dạy thêm ở trường, ở trung tâm sẽ có số lượng học sinh cụ thể, mức tiền đóng phí một tháng. Từ căn cứ này, nếu thu thuế sẽ không vấn đề gì.

Tuy nhiên, dạy thêm ở nhà giáo viên hoặc nhà học sinh ai sẽ quản lý số lượng học sinh tham gia học và mức học phí các em đã đóng để tính phần trăm nộp thuế? Dạy một tháng khoảng chục triệu trở lên mà trích ra vài trăm đóng thuế, giáo viên cũng đồng tình. Thế nhưng, dạy cả tháng chỉ được vài ba triệu đồng mà buộc đóng thuế sẽ thế nào?

Thu nhập bao nhiêu tiền dạy thêm sẽ đóng thuế phí?

Phải khẳng định ngay rằng, trong thực tế có những thầy cô giáo thu nhập từ dạy thêm là số tiền khủng từ vài chục triệu đồng đến cả trăm triệu đồng/tháng. Những giáo viên này, chủ yếu dạy các môn như Anh văn, Toán của bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông.

Ngoài ra, còn một số giáo viên tiểu học ở những thành phố lớn hoặc các khu công nghiệp có nhu cầu gửi học sinh tại nhà thầy cô cao (lo ăn uống và chuẩn bị bài). Với mức thu nhập một tháng cao gấp vài lần lương thì việc đóng thuế cũng không vấn đề gì.

Còn phần lớn, giáo viên tiểu học ở các vùng quê, học phí học thêm mỗi tháng khá thấp, trong đó có không ít học sinh có hoàn cảnh khó khăn nên giáo viên dạy miễn phí hoặc chỉ lấy ½ học phí so với các bạn.

Thế nên, tiền dạy thêm mỗi tháng của những thầy cô giáo này, cũng chỉ có được khoảng vài ba triệu đồng gọi là đỡ đần thêm cuộc sống do đồng lương quá ít ỏi.

Nếu đưa hoạt động dạy thêm vào danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện để thu thuế, cần quy định rõ thu nhập dạy thêm từ bao nhiêu tiền là phải đóng thuế.

Nếu thu nhập từ dạy thêm quá ít lại phải nộp thuế, liệu tiền thuế có bị tính vào tiền học thêm?

Hiện nay, chưa có một quy định nào về thu phí học thêm. Một tháng, đóng tiền học thêm bao nhiêu đang phụ thuộc rất lớn vào chủ ý của người dạy.

Có thầy cô thu tiền học thêm theo buổi học. Mỗi buổi học thêm, học phí là 200 đến 300 ngàn đồng. Một tháng học khoảng 8 buổi, số tiền học thêm lên đến hơn 2 triệu đồng/tháng. Học phí cao như thế chủ yếu ở những thành phố lớn nơi người dân có mức sống cao.

Còn các vùng quê, học phí một tháng cũng chỉ ở mức vài trăm ngàn đồng/học sinh. Thông thường, những thầy cô thu học phí thấp lại thường hay dạy miễn phí cho những học sinh nghèo, học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Vì thế, nhìn lớp học thêm khá đông nhưng thu nhập một tháng của những thầy cô ấy cũng không được là bao.

Nay, nếu thu thuế dạy thêm, liệu rồi giáo viên có tăng tiền học phí cho học sinh và những học sinh nghèo có mất cơ hội được học thêm miễn phí?