Cháy rừng ở Bắc Bán cầu khiến lượng khí thải CO2 tăng mạnh
Các vụ cháy rừng ở Bắc Bán cầu đóng góp 23% tổng lượng khí thải carbon dioxide do hỏa hoạn toàn cầu vào năm 2021, trong khi tỷ lệ này thường chỉ là 10% vào 20 năm trước.
Theo Tân Hoa Xã, một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Science cho thấy lượng khí thải carbon dioxide (CO2) đã gia tăng đáng kể từ các vụ cháy rừng ở Bắc Bán cầu trong suốt hai thập kỷ qua, với mức cao kỷ lục vào năm 2021.
Sự gia tăng này một phần là do các đợt hạn hán khắc nghiệt, dẫn đến cháy rừng thường xuyên hơn ở các vĩ độ trung bình cao của Bắc Bán cầu. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu, những vụ cháy rừng này lại thường ít được chú ý hơn so với những đám cháy ở các khu rừng nhiệt đới.
Cháy rừng gây ra mối đe dọa đối với sức khỏe con người và khí hậu toàn cầu. Ảnh: The New York Times
Cháy rừng trực tiếp giết chết các loài động, thực vật, hủy hoại nghiêm trọng các hệ sinh thái, giải phóng các chất gây ô nhiễm và khí nhà kính có hại, gây ra mối đe dọa đối với sức khỏe con người và khí hậu toàn cầu.
Nhóm nhà nghiên cứu quốc tế (dẫn đầu là Đại học Thanh Hoa, Trung Quốc) đã phát triển một hệ thống "đảo ngược" khí quyển dựa trên vệ tinh để theo dõi lượng khí thải do cháy rừng ở Bắc Bán cầu từ năm 2000 đến năm 2021 và nhận thấy sự gia tăng lượng khí thải carbon dioxide trong suốt giai đoạn này.
Các nhà khoa học phát hiện ra rằng các vụ cháy rừng ở Bắc Bán cầu đóng góp 23% lượng khí thải carbon dioxide do hỏa hoạn toàn cầu vào năm 2021, trong khi tỷ lệ này thường chỉ là 10% vào 20 năm trước.
Trưởng nhóm nghiên cứu Zheng Bo (Trường Cao học Quốc tế Tsinghua Thâm Quyến, Trung Quốc) cho biết khi tình trạng thiếu nước trong đất tăng lên, các vụ cháy rừng bắt đầu xâm chiếm các khu rừng ở vĩ độ cao Bắc Bán cầu vốn trước đây ít bị cháy hơn.
Các đám cháy thường xảy ra ở những khu vực có độ che phủ rừng cao trong khoảng từ 60 đến 70 độ vĩ Bắc. Tại khu vực này, lượng khí thải CO2 sinh ra do cháy rừng vào năm 2021 đã tăng hơn gấp 3 lần so với mức trung bình từ năm 2000 đến năm 2020.
Nhà nghiên cứu Zheng Bo cho biết thêm: "Đất trong các khu rừng phía Bắc Bán cầu rất giàu carbon hữu cơ. Thảm thực vật và đất hữu cơ bị đốt cháy giải phóng một lượng lớn carbon, đe dọa nghiêm trọng đến chức năng hấp thụ carbon của khu vực này".
Nhóm nghiên cứu của ông Zheng đã tập trung vào nghiên cứu khí hậu toàn cầu và lượng khí thải carbon từ các vụ cháy rừng trong nhiều năm. Hệ thống giám sát carbon dioxide do họ phát triển không giống như hệ thống thông thường, mà "đảo ngược" lượng khí thải carbon cháy rừng thông qua nồng độ carbon monoxide dựa trên dữ liệu viễn thám vệ tinh, thay vì theo dõi trực tiếp lượng carbon dioxide.
Ông Zheng cho biết carbon dioxide trong khí quyển có nồng độ nền tương đối cao do được tích lũy trong thời gian dài, gây khó khăn cho việc theo dõi chính xác các vụ cháy rừng.
Ngược lại, carbon monoxide từ cháy rừng hoạt động mạnh hơn và có nồng độ nền thấp hơn. Các vệ tinh có thể giám sát nó rõ ràng hơn.
