Bộ Giáo dục và Đào tạo: Việc lựa chọn sách giáo khoa "cơ bản không có khó khăn, vướng mắc"

Không có việc phải đổi sách giáo khoa cho giáo viên, học sinh đã mua sách

Trong phiên thảo luận tại Chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV ngày 1/6/2023, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy (Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Đà Nẵng) đã có ý kiến phát biểu về một số nội dung liên quan đến ngành giáo dục, vấn đề sách giáo khoa.

Theo Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phải sửa chữa 110.000 cuốn sách và in lại 38.000 cuốn sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên lớp 6 của bộ Kết nối tri thức với cuộc sống. Trong khi đó, theo phản ánh của giáo viên nhiều trường, sách chưa được thay bằng sách mới.

Trong văn bản trả lời, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, việc chỉnh sửa sách giáo khoa môn Khoa học tự nhiên lớp 6 (Kết nối tri thức với cuộc sống) của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã được thực hiện theo đúng quy định tại Thông tư số 33/2017/TT-BGDĐT ngày 22/12/2017.

Khi phát hiện có một số nội dung cần chỉnh sửa ở 3 trang (157, 160, 189), Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã có báo cáo để xin ý kiến Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa thông qua. Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã báo cáo Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc đã thu hồi để sửa chữa hơn 110.000 cuốn sách, hủy sửa in lại 38.000 cuốn (gửi kèm Báo cáo số 1867/BC-NXBGDVN ngày 6/8/2021).

Việc thu hồi để thay 3 trang sách giáo khoa có nội dung chỉnh sửa được thực hiện khi sách còn đang trong quá trình lưu kho và vận chuyển, chưa được phát hành rộng rãi đến học sinh, giáo viên. Việc hủy sửa in lại được thực hiện ngay trong quá trình in ấn chưa đóng quyển bằng cách hủy các bản in có chứa các trang phải chỉnh sửa để in lại và đóng quyển. Vì vậy, không có việc phải đổi sách giáo khoa cho giáo viên, học sinh đã mua sách.

Địa phương chọn sách giáo khoa không đúng theo quy định sẽ bị xử lý nghiêm

Theo Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy, tình trạng thiếu minh bạch, khách quan, thiếu tôn trọng ý kiến của giáo viên, của nhà trường và phụ huynh học sinh trong việc lựa chọn sách giáo khoa mà báo chí thường phản ánh bắt nguồn từ Thông tư số 25/2020/TT-BGDĐT ngày 26/8/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn lựa chọn sách giáo khoa.

Về ý kiến này, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, khi xây dựng Thông tư đã xin ý kiến rộng rãi nhân dân, các sở giáo dục và đào tạo theo đúng quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng khẳng định việc lựa chọn sách giáo khoa theo Thông tư 25/2020/TT-BGDĐT được thực hiện cơ bản không có khó khăn, vướng mắc. Trong các ý kiến báo cáo của 63 tỉnh, thành phố về đổi mới chương trình, sách giáo khoa gửi về đoàn giám sát của Quốc hội, chỉ có 5 tỉnh/thành phố có kiến nghị, đề xuất liên quan đến lựa chọn sách giáo khoa, chủ yếu tập trung vào đề xuất ban hành văn bản hướng dẫn chi trả kinh phí lựa chọn sách giáo khoa, tăng thời gian đọc bản mẫu sách.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có công văn gửi ủy ban nhân dân các tỉnh chỉ đạo hội đồng lựa chọn sách thực hiện nghiêm túc quy định, đảm bảo công tâm, khách quan, minh bạch, tôn trọng ý kiến đề xuất của cơ sở, đặc biệt lưu ý đối với các sách giáo khoa có nhiều cơ sở giáo dục đề xuất lựa chọn trước khi tổ chức bỏ phiếu kín chọn sách.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng tổ chức 8 đoàn thanh tra về việc lựa chọn sách. Quá trình thanh tra, Bộ này không nhận được phản ánh có sức ép từ cơ quan quản lý trong chọn sách. Phiếu đề xuất chọn sách của giáo viên trùng với danh sách đề xuất lựa chọn sách của cơ sở gửi về sở giáo dục và đào tạo để tổng hợp trình hội đồng lựa chọn cấp tỉnh. Thống kê báo cáo của các địa phương về việc lựa chọn sách giáo khoa của các hội đồng cơ bản theo đề xuất của các nhà trường.

Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định, địa phương nào chọn sách giáo khoa không đúng theo quy định sẽ bị xử lý nghiêm. Đồng thời, đề nghị Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy cung cấp thông tin, minh chứng trường hợp sai phạm cho Bộ Giáo dục và Đào tạo để xử lý theo quy định.

Bộ Công an đang tiếp tục điều tra hoạt động của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy cho biết, trong bản thuyết minh báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển giáo dục Phương Nam, là một trong những công ty con của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, chỉ chưa đầy 2 năm, công ty này đã chi gần 100 tỉ đồng để phát triển thị trường và tập huấn. Đại biểu Thúy đặt câu hỏi: Vậy Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thanh tra nội dung này chưa?

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Công ty Cổ phần đầu tư Phương Nam có 43% vốn điều lệ do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam góp vốn. Kết quả về doanh thu, lợi nhuận đều đã được kiểm toán và được thông qua tại Đại hội cổ đông. Các số liệu đều công khai qua báo cáo tài chính.

Theo báo cáo của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, chi phí bán hàng của công ty gồm: lương nhân viên, chi phí thuê kho tàng, văn phòng, khấu hao tài sản cố định, chi phí phát triển thị trường, dịch vụ mua ngoài, chi phí khác. Trong đó, chi phí phát triển thị trường (liên quan đến thù lao báo cáo viên, chi phí tổ chức giới thiệu và tập huấn sách giáo khoa, chi phí tặng sách, phí phát hành khen thưởng sách tham khảo cho các đại lý, công ty sách...) năm 2020 là 29,7 tỉ đồng và năm 2021 là 24,2 tỉ đồng, chiếm tỉ lệ 4,9% và 3,5% so với doanh thu.

Trong thời gian từ năm 2019 tới 2022, Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra trung ương, Ủy ban kiểm tra của Đảng Ủy Khối các cơ quan Trung ương đã tiến hành thanh tra, kiểm tra Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Hiện nay, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an đang tiếp tục điều tra các hoạt động của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã và đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan chức năng để thanh tra, kiểm tra, điều tra theo đúng quy định của pháp luật đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.