Người nhập cảnh từ nơi có đậu mùa khỉ phải tự theo dõi sức khỏe trong 21 ngày

Quỳnh Giang
01:24 - 23/08/2022
Công dân & Khuyến học trên

Ngày 22/8, Bộ Y tế đã ban hành quyết định hướng dẫn tạm thời giám sát và phòng chống bệnh đậu mùa khỉ. Tại hướng dẫn này, Bộ Y tế nêu rõ giám sát ca bệnh tại cửa khẩu thông qua đo thân nhiệt, giám sát kiểm dịch viên y tế hoặc nhận thông tin từ người nhập cảnh chủ động khai báo.

Đo thân nhiệt, giám sát ca bệnh tại cửa khẩu

Trường hợp phát hiện các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ, cần chuyển người đó đến nơi cách ly tạm thời để khai thác yếu tố dịch tễ và khám sơ bộ. Căn cứ theo kết quả khai thác dịch tễ để chuyển hành khách về cơ sở y tế để chẩn đoán, điều trị, hoặc đề nghị hành khách tự theo dõi sức khỏe trong vòng 21 ngày từ ngày nhập cảnh.

Người nhập cảnh từ quốc gia, khu vực có dịch đậu mùa khỉ lưu hành cần theo dõi sức khỏe trong 21 ngày kể từ ngày nhập cảnh. Khi có triệu chứng phát ban, nhức đầu, sốt, ớn lạnh, đau họng, khó chịu, mệt mỏi và nổi hạch cần hạn chế tiếp xúc người khác và tới cơ sở y tế gần nhất.

Tăng cường giám sát trong cộng đồng

Bộ Y tế cũng yêu cầu tổ chức giám sát, tăng cường giám sát dựa vào sự kiện trong cộng đồng và các cơ sở khám chữa bệnh để phát hiện sớm trường hợp nghi ngờ mắc đậu mùa khỉ. Đặc biệt chú ý giám sát tại các cơ sở y tế chuyên khoa da liễu và các cơ sở khám chữa bệnh lây truyền qua đường tình dục, chú trọng giám sát trên đối tượng nguy cơ cao gồm người đồng giới và người có suy giảm miễn dịch.

Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ

Tính đến ngày 21/8, Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ. Theo Bộ Y tế, trường hợp nghi ngờ mắc đậu mùa khỉ là người có phát ban cấp tính dạng mụn nước hoặc mụn mủ và không giải thích được bằng các bệnh phát ban phổ biến khác (thủy đậu, herpes, sởi, nhiễm trùng da do vi khuẩn, lậu, giang mai. Bên cạnh đó, nếu thấy một hoặc nhiều triệu chứng như đau đầu; sốt (>38,5°C); nổi hạch (sưng hạch bạch huyết); đau cơ, đau lưng, đau nhức cơ thể; mệt mỏi thì nên thăm khám.

Đồng thời, người có một hoặc nhiều yếu tố dịch tễ như: trong vòng 21 ngày trước khi khởi phát triệu chứng, tiếp xúc với trường hợp bệnh xác định hoặc trường hợp bệnh nghi ngờ, thông qua tiếp xúc vật lý trực tiếp với da hoặc tổn thương da (bao gồm cả quan hệ tình dục) hoặc tiếp xúc với các vật dụng bị ô nhiễm như quần áo, giường, đồ dùng cá nhân của người bệnh; trong vòng 21 ngày trước khi khởi phát triệu chứng, có quan hệ với nhiều bạn tình.

Giám sát ca bệnh tại cửa khẩu, người nhập cảnh từ nơi có đậu mùa khỉ phải tự theo dõi sức khỏe trong 21 ngày - Ảnh 1.

Tính đến nay trên thế giới đã ghi nhận 41.358 ca bệnh đậu mùa khỉ ở 94 quốc gia. Ảnh: NBC News

Khuyến cáo phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ

Trước đó, tối 24/7, Bộ Y tế đã ra khuyến cáo giúp người dân phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ.

Theo Bộ Y tế, dấu hiệu của người mắc bệnh đậu mùa khỉ sẽ bao gồm các triệu chứng như sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban có thể nhìn giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên trong miệng.

Ngoài ra, triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ cũng có thể xuất hiện ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn. Thông thường, bệnh đậu mùa khỉ có thể tự khỏi trong vòng 2-3 tuần nhưng hay gặp tổn thương da toàn thân và có hạch to kéo dài 2-3 tuần. Bệnh thường nặng ở trẻ em, phụ nữ có thai hoặc người suy giảm miễn dịch.

Do đó, để chủ động phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ ở nước ta, Bộ Y tế ra thông báo khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:

1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

4. Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.

5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: Động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.

6. Đảm bảo an toàn thực phẩm, thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

Ngoài ra, ngày 29/7, Bộ Y tế cũng đã ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh đậu mùa khỉ ở người.

Giám sát ca bệnh tại cửa khẩu, người nhập cảnh từ nơi có đậu mùa khỉ phải tự theo dõi sức khỏe trong 21 ngày - Ảnh 2.

Bản đồ phân bổ dịch đậu mùa khỉ trên thế giới. Ảnh: Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh của Mỹ

Hơn 41 nghìn ca mắc đậu mùa khỉ trên thế giới

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh của Mỹ, tính đến nay trên thế giới đã ghi nhận 41.358 ca bệnh đậu mùa khỉ ở 94 quốc gia.

Trong số 41.358 ca bệnh đậu mùa khỉ trên thế giới, có 40.971 ca đậu mùa khỉ tại các quốc gia không lưu hành dịch đậu mùa khỉ trong thời gian trước đó.

Chỉ có 387 ca đậu mùa khỉ ở các quốc gia đã từng có bệnh đậu mùa khỉ lưu hành trước đây. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, số ca được thống kê trong vùng đã có dịch đậu mùa khỉ trước đây (ở châu Phi) thường không đầy đủ bởi có thể có hàng ngàn ca "nghi nhiễm" chưa được xét nghiệm vì năng lực xét nghiệm đậu mùa khỉ của nhiều nước ở châu lục này còn rất hạn chế.

Mỹ là quốc gia đứng đầu về số ca mắc đậu mùa khỉ trên thế giới, với 14.594 trường hợp được ghi nhận.

Đứng thứ 2 về số ca mắc đậu mùa khỉ trên thế giới là Tây Ban Nha với 5.792 trường hợp. Brazil là nước đứng thứ 3 trên thế giới với 3.359 trường hợp mắc đậu mùa khỉ. Ngay sau đó là Đức với 3.266 trường hợp mắc đậu mùa khỉ.

Tại châu Á, Australia là nước ghi nhận số ca mắc đậu mùa khỉ nhiều nhất ở châu lục với 89 trường hợp. Số ca bệnh đậu mùa khỉ đang gia tăng trong lúc nước này bắt đầu triển khai việc tiêm vaccine phòng và chữa bệnh. Điều đáng lo ngại là ngoài các ca bệnh từ nước ngoài trở về, số ca lây nhiễm trong cộng đồng cũng đang tăng nhanh.

Các giai đoạn của bệnh đậu mùa khỉ

Thời gian ủ bệnh: 6 - 13 ngày (dao động từ 5 - 21 ngày): Người nhiễm không có triệu chứng và không có khả năng lây nhiễm.

Giai đoạn khởi phát: từ 1 - 5 ngày : Với các triệu chứng chính là sốt và nổi hạch ngoại vi toàn thân. Kèm theo người bệnh có thể có biểu hiện đau đầu, mệt mỏi, ớn lạnh, đau họng, đau cơ. Virus có thể lây sang người khác từ giai đoạn này.

Giai đoạn toàn phát: Đặc trưng bởi sự xuất hiện của các ban trên da, thường gặp sau sốt từ 1 - 3 ngày, với tính chất sau:

Vị trí: Phát ban có xu hướng ly tâm, gặp nhiều trên mặt, lòng bàn tay, lòng bàn chân. Ban cũng có thể gặp ở miệng, mắt, cơ quan sinh dục.

Tiến triển ban: Tuần tự từ dát (tổn thương có nền phẳng) đến sẩn (tổn thương cứng hơi nhô cao), sau đó thành mụn nước (tổn thương chứa đầy dịch trong), mụn mủ (tổn thương chứa đầy dịch vàng), đóng vảy khô, bong tróc và có thể để lại sẹo. Kích thước tổn thương da: Trung bình từ 0,5 - 1cm.

Số lượng tổn thương da trên một người có thể từ vài nốt cho đến dày đặc. Trường hợp nghiêm trọng các tổn thương có thể liên kết với nhau thành các mảng tổn thương da lớn.

Giai đoạn hồi phục: Các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ có thể kéo dài từ 2 đến 4 tuần rồi tự khỏi. Người bệnh hết các triệu chứng lâm sàng, các sẹo trên da có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ và không còn nguy cơ lây nhiễm cho người khác.

(Bộ Y tế)