Việt Nam đã cần tiêm đại trà vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ?

Khả năng lây lan thấp

Tính đến ngày 13/8, Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vẫn xếp Việt Nam vào nhóm quốc gia có quy cơ thấp về bùng phát dịch đậu mùa khỉ.

Theo PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), qua quan sát ca bệnh thực tế, bệnh đậu mùa khỉ khó có khả năng lây lan mạnh, rộng như COVID-19. 

Đồng quan điểm, TS.BS Ngô Thanh Hà, Trung tâm Phòng chống dịch, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cho biết khả năng lây truyền của bệnh đậu mùa khỉ là không cao và chỉ lây nhiễm khi con người tiếp xúc với một lượng lớn nước bọt của người nhiễm bệnh…

TS.BS Ngô Thanh Hà thông tin thêm, bệnh đậu mùa khỉ khó có thể lây lan thành đại dịch, vì một đại dịch được cho là bùng phát khi khả năng lây lan rất lớn. Tuy nhiên, theo đánh giá, tốc độ lây lan của đậu mùa khỉ hiện nay là không cao.

Tuy nhiên, với tốc độ lây lan của dịch trên thế giới, nguy cơ ca bệnh xâm nhập vào Việt Nam là rất lớn, người dân không nâng cao cảnh giác.

Chưa cần thiết tiêm vaccine

Theo PGS.TS Nguyễn Huy Nga, hiện phương thức giám sát bệnh đậu mùa khỉ của Việt Nam cũng chưa phải siết chặt, mới chủ yếu khai thác tiền sử đi lại.

Hiện nay, việc phòng bệnh đậu mùa khỉ cũng không khác với COVID-19, cơ bản nhất là thực hiện vệ sinh cá nhân, cách ly người bệnh (nếu có).

Để chủ động phòng chống dịch bệnh đậu mùa khỉ ở nước ta, Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh như che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi; không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

Người dân nên thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

Nếu có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ, người dân cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời; đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

Người dân cần tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở hoặc nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.

Khi đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), người dân cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam, cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.

Người dân cũng cần đảm bảo an toàn thực phẩm, thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.

Theo hướng dẫn chẩn đoán điều trị bệnh đậu mùa khỉ của Bộ Y tế, các thuốc chứa dược chất Tecovirimat, Brincidofvir, Cidofovir, Probenecid được Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo sử dụng. 

Hiện nay, vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ đã được cấp phép lưu hành ở một số nước. Tuy nhiên. Chia sẻ về sự cần thiết của việc tiêm đại trà vaccine phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ cho người dân tại nước ta, PGS.TS Nguyễn Huy Nga phân tích: “Hiện, vaccine phòng bệnh đậu mùa có thể phòng được đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, với tình hình dịch như hiện nay, cũng chưa cần thiết phải tiêm đại trà vaccine phòng bệnh. Bởi vì bệnh đậu mùa khỉ chưa phải là bệnh lây lan rộng; trong khi vaccine phòng bệnh hiện nay còn hiếm; hiện Việt Nam cũng chưa có vaccine phòng bệnh này”.

Theo Hướng dẫn mới nhất về chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh đậu mùa khỉ ở người của Bộ Y tế, việc sử dụng vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ cũng chỉ hướng dẫn dùng cho những nhóm đối tượng có nguy cơ cao.

Trước đó, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế cũng đã yêu cầu các cơ sở sản xuất tăng cường nghiên cứu, cập nhật xu thế nghiên cứu sản xuất thuốc điều trị và vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ trên thế giới. 

Bộ Y tế cũng yêu cầu các đơn vị nhập khẩu chủ động liên hệ với các nhà sản xuất nước ngoài để có thể tiếp cận nguồn cung các thuốc trên và rà soát nhu cầu của các cơ sở khám chữa bệnh trong nước.