Mối quan hệ "nóng - lạnh" của Donald Trump và Elon Musk

Mối quan hệ giữa Tổng thống Donald Trump và Elon Musk, một trong những người giàu nhất thế giới, trải qua những thăng trầm phức tạp, từ liên minh chiến lược đến những cuộc cãi vã công khai. 

Dù có nhiều khác biệt và cá tính nổi bật, họ đã cùng nhau tạo ra những dấu ấn lịch sử. Mối quan hệ này đang ảnh hưởng lớn đến bối cảnh kinh tế và chính trị toàn cầu trong những năm tới.

Donald Trump và Elon Musk: "Cuộc chiến" Truth Social và Twitter

Cuối năm 2022, Elon Musk mua Twitter với giá 44 tỷ đô la, biến nền tảng này thành tư nhân và cam kết ủng hộ tự do ngôn luận. Ông đã khôi phục tài khoản của Donald Trump trên X (trước đây là Twitter), thu hút sự đồng thuận về quyền tự do phát biểu. Tuy nhiên, sự ủng hộ này nhanh chóng trở nên phức tạp khi Musk chỉ trích Trump và ủng hộ các nhân vật trẻ hơn như Thống đốc Florida, Ron DeSantis.

Trump đã đáp trả Musk qua mạng xã hội Truth Social, nền tảng do chính ông sáng lập tháng 10/2021. Musk cũng phản biện Trump trên X. Trước đó, Musk từng hoan nghênh việc Trump trở lại Twitter sau khi bị đình chỉ do các bài đăng kích động bạo lực. Trump tuyên bố sẽ không sử dụng lại và nhấn mạnh không có bài đăng nào kể từ 8/1/2021.

Cùng lúc đó, tài khoản Facebook và Instagram của Trump cũng được khôi phục, nhưng ông tiếp tục giao tiếp qua Truth Social. Mối quan hệ của Trump và Musk ngày càng phức tạp. Trên Truth Social, Trump đề xuất "chấm dứt mọi quy tắc", nhưng Musk phản bác bằng cách bảo vệ Hiến pháp Mỹ và từng khuyên Trump không nên tái tranh cử Tổng thống.

Hành trình của Musk trên Twitter nhằm gia tăng ảnh hưởng chính trị, điều mà ông đã ít chú tâm trước đây. Ngược lại, chỉ 27% người lớn ở Mỹ biết đến Truth Social, và chỉ 2% sử dụng để xem tin tức.

Tháng 3/2024, Trump hỏi Musk qua Washington Post về việc mua lại Truth Social và đề nghị Musk sử dụng nó. Đến tháng 7/2024, hai ngày sau vụ ám sát hụt Trump, Musk tuyên bố ủng hộ ông trong cuộc đua trở lại Nhà Trắng. 

Ngày 12/8/2024, Trump hoàn toàn trở lại X và tham gia phỏng vấn với Musk trên X Spaces. Dù trước đây không ủng hộ Trump tái tranh cử, Musk đã phỏng vấn trực tiếp để chào mừng sự trở lại của Trump, người đã thành công bất ngờ vào chức Tổng thống Mỹ năm 2016.

Sau những chỉ trích trước đó, Musk và Trump đã hình thành một liên minh chính trị thân thiết, mở rộng sự ủng hộ tới các doanh nghiệp của Musk và có thể sẽ đóng góp hàng triệu đô la cho một siêu chiến dịch ủng hộ Trump.

Trong quá khứ, Musk và Trump từng khẩu chiến, với Trump gọi Musk là "nghệ sĩ nói dối" và Musk ủng hộ các đối thủ của Trump. Tuy nhiên, hai người đã gác lại mâu thuẫn để hình thành liên minh trong lĩnh vực năng lượng, thám hiểm không gian và giao thông vận tải.

X được triển khai như thế nào để trở thành người phát ngôn của MAGA?

Kể từ mùa hè 2024, Elon Musk đã bơm khoảng 172 triệu đô la để ủng hộ cho chiến dịch tranh cử trở lại vị trí Tổng thống Mỹ của Donald Trump. Sự thay đổi trong thái độ ủng hộ của Musk dành cho Donald Trump đã trở thành tiêu đề báo chí toàn cầu và thu hút sự chú ý của cử tri cũng như các nhà phân tích. Điều này có lẽ xuất phát từ lịch sử mối quan hệ phức tạp của cả hai ông trùm này.

Thế giới chưa bao giờ chứng kiến một mối quan hệ có xung đột - mâu thuẫn - đối đầu rồi lại trở thành đồng minh thân thiết như thế này. Có vẻ như nước Mỹ không chỉ bầu cử cho Trump mà còn bầu cử cho cả Elon Musk - tỉ phú công nghệ hàng đầu thế giới.

Minh chứng rõ ràng cho sự ủng hộ ngầm từ công chúng đó là vai trò to lớn của Musk trong sự trở lại của Trump, không chỉ bơm hàng triệu đô la vào chiến dịch của Trump mà còn đóng vai trò là cố vấn chính sách và người thúc đẩy, biến nền tảng truyền thông xã hội X của mình thành cơ quan ngôn luận của phong trào "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại" (MAGA).

Cụ thể, sau khi cam kết biến Twitter thành một diễn đàn "trung lập về chính trị", Musk đã sa thải những nhân viên chịu trách nhiệm theo dõi thông tin sai lệch. Ông cũng khôi phục hơn 62.000 tài khoản bị đình chỉ, bao gồm các tài khoản theo chủ nghĩa dân tộc da trắng và tân phát xít bị cáo buộc phát tán lời nói thù địch và thuyết âm mưu trước đây.

Một cuộc khảo sát do Trung tâm nghiên cứu Pew thực hiện vào tháng 3/2024 đã xác nhận mức độ phổ biến ngày càng tăng của nền tảng X trong số những người ủng hộ Đảng Cộng hòa. 53% số người được hỏi cho rằng tự do ngôn luận tốt cho nền dân chủ, ý kiến này tăng gấp gần ba lần so với 17% trả lời theo thể hiện cùng quan điểm vào năm 2021.

Về tác động của Musk đối với cử tri, ông đã chứng minh mình là một tài sản có giá trị cho Donald Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng nhờ sự hiện diện rộng rãi trên mạng xã hội và lượng người hâm mộ trẻ tuổi, điều này đã thay đổi xu hướng thị trường theo đúng nghĩa đen.

Hiệu ứng ông trùm công nghệ Elon Musk: Từ tự do ngôn luận đến chính trường Mỹ

Là người chỉ trích các chính sách kinh tế và biến đổi khí hậu của Donald Trump, Musk ban đầu đã tỏ ra xa cách với cựu Tổng thống trong chiến dịch tranh cử Tổng thống năm 2016.

Năm 2017, Musk rời nhóm Diễn đàn Chiến lược và Chính sách sau khi Trump rút khỏi Thoả thuận Paris. Musk công khai chỉ trích chính quyền Trump về chính sách môi trường và lập trường của ông về vấn đề nhập cư vì chúng ảnh hưởng đến khả năng thu hút và tuyển dụng nhân tài của công ty ông. Tuy nhiên, sau khi Trump tái đắc cử 2024, Musk đã tham gia trở lại diễn đàn này và làm cố vấn về các vấn đề kinh tế. 

Vào thời điểm cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 đến gần, những bình luận của Musk trở nên trung lập hơn. Một số quan điểm của ông như việc mở cửa lại nền kinh tế trong đại dịch Covid-19, phù hợp và tương đồng với một số ý kiến của Trump.

Kể từ khi Trump đắc cử Tổng thống Mỹ 2024, Musk đã tham gia hầu hết các cuộc họp và nhiều bữa ăn cùng vị Tổng thống này. Theo The Wall Street Journal cho biết: Kể từ năm 2022, Musk đã "liên lạc thường xuyên" với Tổng thống Nga Vladimir Putin, cho đến hiện tại, Musk tham gia cùng Trump trong các cuộc gọi với các nhà lãnh đạo thế giới, trong đó có cả ông Volodymyr Zelenskyy - Tổng thống của Ukraine. Và tờ Times đưa tin rằng vào đầu tuần này, Musk đã gặp đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc - cho phép Iran mở kênh ngoại giao với Trump mà không cần chính thức ngồi lại với Tổng thống Mỹ.

Sự xuất hiện của cặp đôi Musk - Trump ngày càng trở nên thường xuyên và công khai. Mọi người thấy Musk đỗ xe tại Mar-a-Lago, câu lạc bộ đồng quê ở Florida của Trump. Sắp tới, Musk sẽ có vai trò then chốt trong việc điều hành "Bộ Hiệu quả Chính phủ" - một cơ quan mới do Trump đề xuất, cùng với cựu ứng cử viên tổng thống Vivek Ramaswamy. Và Musk không ngừng quảng bá Trump trên X.

"Hiệu ứng cánh bướm" đã diễn ra khi chứng kiến cổ phiếu của công ty đại chúng duy nhất của Elon Musk, Tesla, đã có một tháng 11 tăng trưởng mạnh mẽ và gần như hồi sinh. Vào ngày 11/11, cổ phiếu Tesla đạt mức cao nhất trong năm khi tăng lên 350 đô la/ cổ phiếu - mức cao thứ hai từ trước đến nay. 

Điều đó có thể gắn liền với niềm tin rằng tình bạn mới của Musk với Trump và vị thế "Bộ trưởng" không chính thức của vị tỉ phú này sẽ giúp nới lỏng các hạn chế về mặt quy định đối với Tesla khi công ty này tìm cách phát triển RoboTaxi. 

Theo Reuters, ngày 19/11 tại Texas, SpaceX của Elon Musk đã phóng tên lửa khổng lồ Starship vào không gian và Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump đã theo dõi sự kiện trọng đại này từ cơ sở tên lửa của công ty.

Trước khi phóng, Trump đã đăng trên mạng xã hội: "Tôi đang đến Đại tiểu bang Texas để theo dõi vụ phóng vật thể lớn nhất từng được đưa lên không gian, không chỉ bằng cách cất cánh từ mặt đất. Chúc may mắn cho ElonMusk và những người yêu nước vĩ đại tham gia vào dự án đáng kinh ngạc này!"

Trong mối quan hệ này, cả Trump và Musk đều có động lực lớn để tiếp tục hợp tác. Trump coi trọng tiền bạc và trí thông minh của Musk, đồng thời ông thích ý tưởng được người giàu nhất thế giới tán thành. Musk cũng thích những lời khen ngợi, hơn nữa ông còn có những mối quan hệ rất cụ thể và sinh lợi với chính phủ Hoa Kỳ thông qua mạng lưới các công ty của mình.

Không ai biết mối quan hệ này sẽ kéo dài bao lâu. Nhưng điều đáng chú ý là mối quan hệ giữa người giàu nhất thế giới và nhà lãnh đạo của thế giới tự do là điều chúng ta chưa từng thấy trước đây.