Tổng thống Trump có thể cứu TikTok khỏi bị cấm ở Mỹ?

Trạng thái "tiến thoái lưỡng nan" của TikTok tại Mỹ

TikTok có hơn 170 triệu người dùng hàng tháng tại Hoa Kỳ, chiếm trên 50% dân số. Tuy nhiên, từ năm 2023 đến tháng 10/2024, nền tảng video này phải đối mặt với nhiều vụ kiện liên quan đến cáo buộc vi phạm luật bảo vệ người tiêu dùng, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất của thanh thiếu niên, cùng với những nguy cơ tiềm ẩn về sự an toàn của trẻ em.

Các vụ kiện đã lan rộng ở 13 tiểu bang và Washington D.C. Chính phủ Hoa Kỳ dự định ban hành lệnh cấm TikTok vào năm tới, với phiên tòa phúc thẩm dự kiến ra phán quyết vào tháng 12/2024.

Năm 2023, TikTok đối mặt với sự giám sát nghiêm ngặt từ các nhà lập pháp và công tố viên Hoa Kỳ. Vào tháng 8, Bộ Tư pháp và Ủy ban Thương mại Liên bang đã kiện TikTok và ByteDance (công ty công nghệ internet đa quốc gia của Trung Quốc, nhà phát triển Douyin và TikTok) vì vi phạm luật bảo vệ quyền riêng tư của trẻ em.

Ngày 16/9/2023, TikTok và ByteDance đã tham gia phiên điều trần quan trọng tại tòa án, có thể dẫn đến lệnh cấm nếu không thoái vốn trước ngày 19/1/2025 theo dự luật do Tổng thống Biden ký.

Phán quyết cuối cùng dự kiến vào ngày 6/12/2024. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích của Bloomberg Intelligence, khả năng công ty này thoát khỏi lệnh cấm chỉ còn khoảng 30% sau phiên điều trần tháng 9.

TikTok hy vọng được cứu rỗi từ Tổng thống đắc cử Donald Trump

Một số nhân viên tại công ty Bydance (thuộc sở hữu của Trung Quốc) xem sự đắc cử của Tổng thống Trump như một hy vọng và vị cứu tinh tiềm năng giúp TikTok tránh lệnh cấm ở Hoa Kỳ. 

Với việc ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng, nhiều người dự đoán rằng lệnh cấm TikTok có thể bị ngăn chặn. Theo luật pháp Hoa Kỳ, Tòa án Tối cao có thể gia hạn thời hạn cho bên thua cuộc, cho phép lệnh cấm có hiệu lực đến ngày 19/1/2025. Với sự trở lại của Tổng thống đắc cử thứ 47, TikTok có thể được gia hạn thêm 90 ngày. Trong bối cảnh pháp lý này, Tổng thống Trump có toàn quyền quyết định và thể hiện lập trường chính trị đối với TikTok và Trung Quốc.

Phân tích thái độ của Tổng thống Trump

Năm 2020, ông Trump chỉ trích TikTok, nhưng gần đây đã có thái độ mềm mỏng hơn với nền tảng này, phần nào do sự bài xích Meta và các sản phẩm của Mark Zuckerberg đến từ những phe cánh truyền thông trong cuộc bầu cử vừa rồi.

Tổng thống từng phát biểu với Bloomberg rằng: "Tôi ủng hộ TikTok vì tạo ra sự cạnh tranh. Nếu không có TikTok, thì chỉ có Facebook và Instagram."

Tháng 6/2024, ông Trump chính thức tham gia TikTok. Cùng lúc đó, ông gọi Facebook là "kẻ thù của người dân Mỹ". Tài khoản TikTok của Tổng thống đã nhanh chóng thu hút hàng triệu lượt theo dõi. Điều này đã dấy lên hy vọng rằng Trump có thể thay đổi quyết định về TikTok và tìm ra một hướng đi mới cho mạng xã hội này ở Mỹ.

Tuy nhiên, dù cho thái độ của Tổng thống đương nhiệm ra sao, việc đảo ngược dự luật mà cựu Tổng thống Biden đưa ra dường như không khả thi. Đặc biệt, trong bối cảnh toàn nước Mỹ lo ngại về việc TikTok thu thập dữ liệu nhạy cảm và có thể bị chuyển về Trung Quốc. 

Cựu Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin - người thân cận của ông Donald Trump đề xuất một phương án chuyển giao công ty ByteDance cho một nhà đầu tư Mỹ, từ đó mở ra một lựa chọn mới cho TikTok.

Dự án Texas, với khoản đầu tư 1,5 tỷ đô la để bảo vệ dữ liệu người Mỹ và được hỗ trợ bởi Oracle Corp, công ty mà Trump đã từng ưu tiên trong thương vụ mua lại TikTok năm 2020, là một sáng kiến chưa từng có. Mục tiêu của dự án là mang đến sự an toàn cho người dùng TikTok tại Hoa Kỳ, đảm bảo rằng dữ liệu của họ được bảo mật và nền tảng này không bị ảnh hưởng từ bên ngoài. TikTok cũng cam kết tính minh bạch và trách nhiệm giải trình bằng cách giải quyết trực tiếp các mối quan ngại về an ninh quốc gia thông qua những giải pháp cụ thể và đo lường được.

Với phương án nêu trên,  có thể là con đường khả thi nhất để đạt được thỏa thuận tiếp tục phát triển nền tảng xã hội TikTok tại Mỹ mặc dù tương lai vẫn còn là một hành trình phức tạp. Chưa ai biết quyết định cuối cùng của Tổng thống Trump đưa ra là gì nhưng với TikTok, sự đắc cử Tổng thống của ông Trump vẫn có thể là cơ hội cuối cùng cho sự tồn tại của mạng xã hội này tại Hoa Kỳ.