Thư gửi con gái khi con tròn 15 tuổi!

"Con của cha đã bắt đầu tập làm người lớn. Vì vậy hôm nay cha muốn nói với con với tình thương của người cha với đứa con thân yêu và cả như một người bạn. Cha mong rằng con sẽ lắng nghe, cảm nhận và suy nghĩ nhưng không nhất thiết phải bắt buộc nghe theo cha. Không hẳn điều gì cha nói với con cũng là đúng hoàn toàn, và không hẳn tất cả những điều cha nói đều phù hợp với lứa tuổi của con. Thế nhưng cha muốn nói rất nhiều điều với con - đứa con lúc nào cũng luôn là bé bỏng mà cha đã - đang- và sẽ mãi mãi dành tất cả tình thương yêu.

Khi mẹ sinh ra con và em của con, các con là niềm hạnh phúc nhất trên đời của cha mẹ. Hai con là tất cả những gì quý giá nhất mà dòng họ, trời đất ban tặng cho cha mẹ. Các con là tài sản không có gì có thể thay thế được mà cha mẹ phải đi qua mọi gian khó dù gian khó đó có những lúc không thể vượt qua để gìn giữ, để chăm sóc và dạy dỗ các con nên người. Cha mẹ bao giờ cũng mong muốn các con ngoan ngoãn, học giỏi. Nhưng khi các con có điều gì làm phiền lòng cha mẹ, đêm về cha không tài nào ngủ được, và có đêm cha đã khóc một mình. Con có tưởng tượng rằng một người đàn ông như cha - đã trải qua biết bao sóng gió cuộc đời, có lúc bị đẩy xuống tận bùn đen của xã hội mà vẫn cố vượt lên để sống; đã trải qua quá nhiều nỗi cực khổ cả tinh thần và vật chất, nhưng chưa bao gìơ rơi nước mắt - vậy mà nay có những đêm nằm khóc một mình vì con cái thân yêu của mình không ? Bởi vì cha thấy rằng cha thật có lỗi với các con. Cha mường tượng rằng một ngày nào đó các con sẽ vuột ra khỏi vòng tay của cha mẹ.

Có thể cha chưa hiểu hết các con, nhất là con gái. Nhưng cuộc đời có những nguyên tắc mà chúng ta phải tuân thủ, cha cũng như con không thể không biết những nguyên tắc đó.

Bây giờ cha muốn nói với con về bà nội. Có bà mới có có cha, và có cha mẹ thì mới có con trên cõi đời này. Bà đã ban tặng cho cha cuộc đời. Bà đã ban tặng cho mẹ của con một người chồng. Bà nội là người ít nói, khi cha còn nhỏ bà nội cũng giáo dục cha một cách kiệm lời, nhưng trong thâm tâm bà rất thương yêu cha và các bác, các chú, các cô. Cả cuộc đời bà đã hy sinh cho chồng, con. Bà là điển hình của người phụ nữ Việt Nam sống hết mình vì gia đình. Nhưng bà thương con, thương cháu theo cách của bà mà không giống ai khác. Bà đã già, mà con người ta không thể bất tử, nên bà không còn sống trên cõi đời này lâu với con cháu. Vì vậy cha mong muốn là khi bà còn sống, cha mẹ và các con đem lại cho bà niềm vui. Cuộc đời của bà đã chịu rất nhiều gian khổ, thiếu thốn, cơm không đủ ăn, áo không đủ ấm, dành dụm, hy sinh rất nhiều để nuôi cha và các bác, các cô chú. Đến khi bà về già, khi con cháu có cuộc sống ổn định, kinh tế có khá hơn thì bà lại mắc nhiều bệnh. Cha khổ tâm lắm, con ơi. Bà đã khổ cả cuộc đời, đến cuối đời thì ông nội lại mất, bà lại bị bệnh tật hành hạ. Cha ngày trước khổ tâm một vì chẳng giúp được bà cái gì khi gia đình gặp khó khăn thiếu thốn thì cha đang còn nhỏ; ngày nay khi bà bị bệnh thì cha lại khổ tâm mười lần vì không thể chịu những đau đớn thay bà. Bởi vậy mà buổi trưa nào dù bận cha cũng phải cố gắng về nhà ăn cơm với bà, nhắc bà uống thuốc. Hôm nào cha về nhà thấy bà đi lại trong nhà thì cha yên tâm, nhưng khi nào thấy bà nằm trên giường có nghĩa là bà mệt thì cha ăn không ngon. Cha muốn con hiểu rằng cha không thể thiếu bà cũng như các con không thể thiếu mẹ.

Con gái thương yêu của cha! Cha vô cùng thương yêu và tự hào về các con. Tổ tiên, trời đất, và mẹ của con đã ban cho cha cô con gái xinh đẹp, thông minh, ban cho cha em trai của con khỏe mạnh, khôi ngô. Và quả thật cả tính tình của hai con cũng giống cha, không chịu bó tay trước khó khăn một khi đã quyết tâm làm việc gì đó. Vì vậy mà cha mẹ ngày đêm lăn lộn làm việc để chăm lo cho gia đình, chăm lo mọi mặt cho các con, mong cho các con học giỏi, sau này tự lo cho mình, làm được những việc mình yêu thích.

Thời đại ngày nay, nếu không có tri thức (tạm gọi là hiểu biết) – mà chỉ có học tập mới có hiểu biết, có học vấn - thì con người ta sẽ phải phụ thuộc nhiều vào người khác con ạ. Mà một khi con người ta bị phụ thuộc vào người khác (không làm chủ được bản thân mình) thì đó là bi kịch rất lớn của đời người. Khi mình có học vấn sẽ được xã hội trọng dụng, dù đó là ở quốc gia nào cũng vậy. Khi có hiểu biết, có học vấn mình sẽ không bị phụ thuộc vào người khác. Và con cũng nên nghĩ rằng sau này lớn lên trở thành một người có ích cho chính bản thân mình, gia đình mình, những người thân yêu của mình, được mọi người tôn trọng thì cha mẹ sẽ vui sướng biết nhường nào. Và cuộc sống của con sẽ thú vị biết bao nhiêu.

Trước đây, khi còn nhỏ hơn con, cha đã từng ham chơi mà quên học hành nên sức học giảm sút, nhưng khi nhận ra "nguyên lý sống" mà cha đã nói đến ở trên, quyết tâm tập trung vào học tập và kết quả là cha đã vượt lên. 

Ngày nay, cha mẹ đã lo cho các con đủ điều kiện sống và học tập. Có thể con chưa ý thức được tình thương của cha mẹ qua những bữa ăn, từng cốc sữa dành cho con mỗi sáng trước khi đi học. Nhưng đó thực sự là tin chất của tình yêu thương con ạ. 

Tuổi thơ của cha là một tuổi thơ dữ dội. Gia đình nghèo, mỗi buổi sáng đi học đều phải đi bộ hàng chục cây số nhưng hầu như chẳng có gì ăn sáng vì có mỗi bát cơm nguội thì phải dành cho cụ nội và cô, chú đang còn rất nhỏ. Ông bà nội lúc đó cũng không bao giờ được ăn sáng. Cả những năm tháng đi học phổ thông và đại học của cha hầu như chưa bao giờ được bữa ăn ngon mà lúc nào cũng thấy đói. Ngày nhỏ, cha còn phải đi mót lúa, mót khoai, hôi cá, đi hái củi dưới bom đạn Mỹ. Biết bao người đã chết vì bom Mỹ, trong đó có bạn học của cha. Có những đứa bạn của cha chết khi trong bụng chẳng có chút thức ăn nào. Thế rồi cha cũng vượt qua tất cả.

Các con ít lắng nghe chuyện ngày xưa, nhưng có ngày xưa thì mới có hôm nay.

Con ơi, người ta nói quần áo mặc chỉ là hình thức bên ngoài. Nhưng hình thức lại thường phản ánh bản chất bên trong. Nhìn quần áo đang mặc của một người, mọi người có thể đánh giá người đó có văn hoá hay không. Cha không can thiệp sâu vào “gu” thẩm mỹ của con và thế hệ các con, nhưng mong con nhớ cho một điều rằng dù thời đại nào thì cái đẹp của quần áo, đầu tóc cũng mang tính nguyên tắc là: lịch sự, trang nhã, thể hiện được khiếu thẩm mỹ, trình độ văn hoá của từng con người. Con người mặc đẹp không chỉ cho chính mình mà còn cho người xung quanh. Người ta luôn nhìn vào người khác chứ ít ai nhìn được vào chính mình. Mỗi con người là một thành viên làm nên cái đẹp của xã hội. Đừng bao giờ để người khác nhìn mình với ánh mắt khó chịu chỉ vì bộ quần áo quá lố, quá kiểu cách mà đánh giá thấp văn hoá của mình. Như thế thì thật buồn. Quần áo chỉ là vật dụng do các nhà thiết kế, may mặc sản xuất ra bán cho những người khác nhau về trình độ thẩm mỹ, trình độ văn hoá, khác nhau về kích cỡ hình thể. Điều quan trọng là người sử dụng quần áo là người như thế nào. Nếu thiếu hiểu biết, người ta sẽ chọn bộ quần áo không dành cho mình. Thực ra con chọn quần áo theo ý thích, nhưng con chưa đủ hiểu biết, đủ vốn sống để có thể chọn bộ quần áo nào cho đẹp, phù hợp với dáng người của con, phù hợp với lứa tuổi của con.

Khi người khác yêu quý mình không phải chỉ do bản thân họ mà trước hết do chính mình có để cho người khác yêu quý mình hay không. Con người ta hơn nhau ở chỗ vừa có trách nhiệm vừa có tình cảm chia sẻ với người thân của mình. Mình không quan tâm đến người trong gia đình thì làm sao nói có thể quan tâm đến người khác ngoài xã hội. Nếu con định làm việc gì mà thấy cha mẹ không bằng lòng thì con không nên làm điều đó. Không phải cha mẹ cấm đoán con mà muốn con làm những việc tốt, việc đúng, làm những việc không gây phiền cho người khác. Vì cha mẹ chỉ muốn mọi điều tốt cho con thôi. Chẳng có cha mẹ nào muốn đem đến điều không tốt cho con của mình, con ạ.

Con hãy chọn lấy một môn học con yêu thích và học thật tốt với niềm đam mê của mình, con sẽ thấy rất thú vị khi khám phá ra những điều hay trong môn đó. Đã quyết tâm làm thì phải có nghị lực, phải vượt qua khó khăn để thành công. Đó là kinh nghiệm của cuộc đời cha. Không ai  ban cho mình kinh nghiệm cả. Chỉ có kinh nghiệm xương máu của mình và tự quan sát, học kinh nghiệm quá khứ (trong sách vở, phim ảnh...) mới làm cho mình lớn lên. Quá trình học là quá trình gian khổ và phải khiên tốn. Tâm thế khiêm tốn khi học mới đem lại kết quả. Khi tự mãn con người ta cứ tưởng mình biết nhiều thứ cuối cùng thực ra là chẳng biết cái gì.

Khi có kiến thức, khi trưởng thành từ những việc nhỏ nhất, con sẽ tự tin trong cuộc sống, tự tin trước bạn bè. Khi tự tin và làm tốt công việc con sẽ được bạn bè yêu mến. Trên đời này không có cái gì tự dưng đến nếu không có sự nỗ lực của chính mình.

Cuộc sống có những nguyên tắc được quy định trong văn bản (văn bản luật và dưới luật, quy ước đạo đức...), nhưng cũng có nguyên tắc bất thành văn mà rất quan trọng. Ví dụ như nguyên tắc ứng xử trong xã hội, trong công việc là kính trên, nhường dưới, tôn trọng mọi người...Con người ta ai cũng có bản ngã (cái tôi), chính bản ngã mới là sự khác biệt giữa người này và người khác. Nhưng vì bản ngã mà không tôn trọng người khác là không được, là hoàn toàn sai lệch. Khi bản ngã lắng xuống, bản ngã bình tâm thì cuộc sống mới bình yên. Lịch sử loài người đã cho thấy, một khi bản ngã của người nào đó có quyền sinh quyền sát trỗi dậy hoang dã thì xã hội loạn lạc. 

Con đã lớn, 15 tuổi rồi nhỉ. Con là chị nên cần nhường nhịn em. Làm anh, làm chị thật khó, nhưng khi thương yêu nhường nhịn em của mình, con sẽ thấy nhường nhịn em là một niềm vui, là hạnh phúc vì con đã đem lại niềm vui cho đứa em thân yêu của mình. Làm anh, làm chị mà biết nhường nhịn em của mình thì các em mới kính trọng. Con đã thấy cha mẹ cư xử nhường nhịn, chăm lo cho các cô, các chú nên các cô các chú mới kính trọng cha mẹ. Đó là hạnh phúc của cha mẹ, con gái yêu ạ.

Cha nói với con những điều trên đây chỉ vì rất thương yêu con, rất mong muốn con trưởng thành, tự tin trong cuộc sống, được mọi người yêu mến. Như thế cha mẹ thật là hạnh phúc.

Yêu con vô cùng. Chúc con sẽ thành công

Cha của con".