Cửu đỉnh Hoàng cung Huế được ghi danh vào Danh mục Ký ức thế giới của UNESCO

Thuỵ Văn

14:39 - 08/05/2024

Ngày 8/5, trong khuôn khổ Hội nghị Toàn thể lần thứ 10 của Ủy ban Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO được tổ chức tại Mông Cổ, hồ sơ Cửu đỉnh - Hoàng cung Huế đã được ghi danh vào Danh mục Ký ức thế giới đạt số phiếu 23/23 nước tham gia.

Cửu đỉnh Huế đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật Quốc gia

Cửu đỉnh - Hoàng cung Huế do vua Minh Mạng ra lệnh đúc vào năm 1835 và hoàn thành năm 1837, được đặt trước sân Thế Tổ Miếu (trong Đại Nội Huế) ngay từ khi ra đời cho đến hiện nay. Vua Minh Mạng cho đúc Cửu đỉnh nhằm biểu thị sự trường tồn của triều đại, sự giàu đẹp và thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của đất nước Việt Nam. Trình độ đúc đồng tinh xảo của những người thợ thủ công ở Việt Nam với 162 họa tiết chạm khắc nhiều chủ đề khác nhau trên Cửu đỉnh, cùng nhiều giá trị ẩn sâu phía sau đã đưa Cửu đỉnh vượt ra ngoài tầm vóc của quốc gia.

Đây là nguồn tư liệu độc đáo, quý hiếm được giới nghiên cứu Việt Nam và nước ngoài rất quan tâm bởi nó mang giá trị nội dung về lịch sử, văn hóa - giáo dục, địa lý, phong thủy, y dược, nghệ thuật thư pháp; đặc biệt, đề cao thân phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến và hình ảnh kênh Vĩnh Tế trên Cao đỉnh là một minh chứng rõ nét. Ông Nguyễn Văn Thoại, khi làm chức Trấn thủ Vĩnh Thanh đã trực tiếp chỉ huy đào kênh Vĩnh Tế (Vĩnh Tế hà) dài hơn 87 km trong hơn 5 năm (từ năm 1819-1825), tạo nên một cột mốc quan trọng trong lịch sử giao thông, thương mại, biên phòng cũng như về trị thủy ở vùng đất Nam Bộ. Trong thời gian đào kênh đầy gian truân, bà Châu Thị Vĩnh Tế (quê ở Vĩnh Long, vợ của Thoại Ngọc Hầu) đã tận tụy giúp chồng chăm lo đại sự. Những lúc chồng bận việc công cán, bà đã thay chồng lãnh phần đôn đốc, giám sát việc đào kênh. Cảm phục trước công sức khó nhọc của bà, sau khi công trình này hoàn thành, vua Minh Mạng đã lấy tên của bà để đặt cho con kênh này là Vĩnh Tế.

Những bản đúc nổi trên cửu đỉnh vẽ cảnh đẹp gì của Việt Nam

Tổng cộng có 153 tấm họa tiết chạm nổi tinh xảo trên bàu của tất cả chín chiếc đỉnh, mỗi đỉnh gồm 17 tấm, chia làm ba tầng, mỗi tầng có sáu hình xen kẽ với 6 mảng trống, trong đó tầng trên và tầng dưới bố trí lệch đi một khoảng so với tầng giữa. Mảng hình chính ở mặt trước thuộc tầng giữa được khắc tên đỉnh với lối chữ chân phương, từng nét mạch lạc, khối chữ vuông vức.

Có thể kể các hình chạm nổi như: các loại cây, hoa, động thực vật, đặc biệt là các cảnh đẹp nổi danh của đất nước Việt Nam.

Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng đã lưu trữ các giá trị về mối quan hệ giao thoa và tiếp xúc văn hóa, xã hội của đất nước Việt Nam với các quốc gia trong khu vực Đông Á. Song hành cùng những thăng trầm của một triều đại, sau gần 200 năm dù đã trải qua bao biến cố của thời cuộc và biến thiên của thời gian, Cửu đỉnh vẫn vẹn nguyên. Đây là bảo vật hiếm hoi còn lại, tượng trưng cho vương quyền và sự tồn tại của triều đại phong kiến.

Danh sách cửu đỉnh Hoàng cung Huế

Tên đỉnh	Khối lượng (cân Việt Nam)	Khối lượng (kg)	Chiều cao toàn bộ (mét)	Chiều cao chân (mét)	Chu vi thân bầu (mét)	Đường kính miệng (mét)
Cao đỉnh	4307 cân	2601,4	2,5	1,05	5,07	1,38
Nhân đỉnh	4160 cân	2152,6	2,31	0,87	5,04	1,365
Chương đỉnh	3472 cân	2079	2,27	0,95	5,035	1,35
Anh đỉnh	4261 cân	2595,7	2,25	0,94	5,055	1,37
Nghị đỉnh	4206 cân	2595,7	2,31	0,89	5,08	1,37
Thuần đỉnh	3229 cân	1950,3	2,325	0,85	5,047	1,365
Tuyên đỉnh	3421 cân	2066,4	2,35	0,93	5,06	1,37
Dụ đỉnh	3341 cân	2017,9	2,337	0,96	5,1	1,38
Huyền đỉnh	3200 cân	1935	2,31	0,95	5,05	1,9