Cần hiểu đúng công thức tính lương mới

Tại khoản 3 Điều 3 dự thảo Nghị định, công thức tính tiền lương được đề xuất như sau:

Tiền lương = (Hệ số lương được hưởng + hệ số phụ cấp chức vụ + phụ cấp thâm niên vượt khung + mức chênh lệch bảo lưu (nếu có)) x Mức lương cơ sở x Hệ số lương đặc thù.

Hệ số lương được hưởng: Đây là thành phần cơ bản nhất, phụ thuộc vào ngạch, bậc, chức danh nghề nghiệp và thâm niên công tác của giáo viên. Nó là nền tảng ban đầu để xác định mức lương.

Hệ số phụ cấp chức vụ: Dành cho những nhà giáo đảm nhiệm các vị trí quản lý, lãnh đạo trong các cơ sở giáo dục, nhằm ghi nhận trách nhiệm và áp lực công việc của họ.

Phụ cấp thâm niên vượt khung: Đảm bảo quyền lợi cho những giáo viên có thời gian công tác lâu năm, đã đạt đến mức lương cao nhất trong ngạch, ghi nhận sự cống hiến.

Mức chênh lệch bảo lưu (nếu có): Áp dụng trong trường hợp khi xếp lại lương, mức lương mới thấp hơn mức lương cũ, nhằm đảm bảo quyền lợi cho giáo viên, tránh thiệt thòi khi chuyển đổi chính sách.

Mức lương cơ sở: Đây là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến tổng thu nhập, bởi toàn bộ hệ số lương và phụ cấp đều được nhân với mức lương cơ sở. Khi mức lương cơ sở được điều chỉnh tăng, thu nhập của nhà giáo cũng sẽ được cải thiện đáng kể.

Đặc biệt, hệ số lương đặc thù là yếu tố mới và có vai trò quan trọng trong việc thể hiện sự ưu tiên của Đảng và Nhà nước đối với nghề giáo. Đây là một khoản bổ sung nhằm bù đắp những khó khăn, đặc thù của ngành, đồng thời khuyến khích giáo viên cống hiến.

Vì sao giáo viên lương cao lại có hệ số lương đặc thù thấp?

Thoạt nhìn, quy định về hệ số lương đặc thù có thể gây khó hiểu, thậm chí tạo cảm giác "ngược" với lẽ thông thường: hệ số đặc thù thấp nhất là 1,2 áp dụng cho hệ số lương của viên chức loại A3.2 (từ hệ số lương 5,75) – những giáo viên thường có trình độ cao và thâm niên.

Ngược lại, hệ số đặc thù cao nhất là 1,6 lại áp dụng cho viên chức loại A0 (từ hệ số lương 2,10) – những giáo viên có trình độ đầu vào thấp hơn hoặc chưa đạt chuẩn theo quy định.

Tuy nhiên, "nghịch lý" này không phải là một sự bất hợp lý, mà là một cách tiếp cận chiến lược mang tính bù đắp và khuyến khích nhằm thu hẹp khoảng cách thu nhập và nâng cao chất lượng đội ngũ.

Thứ nhất, đối với giáo viên có hệ số lương cơ bản cao (loại A3.2): Đây là những nhà giáo đã có trình độ chuyên môn vượt trội, kinh nghiệm lâu năm và đã đạt được các danh hiệu cao. Mức lương cơ bản của họ đã ở mức khá cao (từ 5,75 trở lên), phản ánh đúng trình độ và thâm niên cống hiến.

Do đó, việc áp dụng hệ số lương đặc thù thấp hơn (1,2) có thể được hiểu là một khoản bổ sung nhưng không quá lớn, bởi tổng thu nhập của họ đã tương đối ổn định và xứng đáng với trình độ và vị trí hiện tại. Mục tiêu ở đây là duy trì mức thu nhập xứng đáng mà không tạo ra sự chênh lệch quá lớn so với các nhóm khác.

Thứ hai, đối với giáo viên có hệ số lương cơ bản thấp (loại A0): Những đối tượng này thường là giảng viên giáo dục nghề nghiệp thực hành, hoặc giáo viên trung học cơ sở, tiểu học chưa đạt trình độ chuẩn (ví dụ: trình độ cao đẳng, trong khi chuẩn mới yêu cầu đại học).

Hệ số lương cơ bản ban đầu của họ còn khá thấp (bắt đầu từ 2,10). Để khuyến khích họ nâng cao trình độ, bám trụ với nghề và đảm bảo mức sống cơ bản, việc áp dụng hệ số lương đặc thù cao hơn (1,6) là rất cần thiết.

Khoản bổ sung này giúp nâng tổng thu nhập của họ lên một mức hợp lý hơn, tạo động lực mạnh mẽ để họ tiếp tục học tập, rèn luyện và phát triển nghề nghiệp, tiến tới đạt chuẩn trình độ mới.

Thứ ba, cách làm này cho thấy một định hướng rõ ràng trong chính sách tiền lương mới: đảm bảo công bằng về tổng thu nhập và khuyến khích nâng chuẩn trình độ cho toàn bộ đội ngũ. Thay vì chỉ nhìn vào con số tuyệt đối của hệ số đặc thù, chúng ta cần nhìn vào bức tranh tổng thể về tổng thu nhập và mục tiêu chính sách.

Điều này giúp thu hẹp khoảng cách thu nhập giữa các nhóm giáo viên có trình độ khác nhau, đồng thời đảm bảo rằng những người có mức lương cơ bản thấp hơn sẽ được bù đắp thêm để duy trì cuộc sống và yên tâm cống hiến cho sự nghiệp giáo dục.

Nhìn chung, dự thảo chính sách tiền lương công bằng và minh bạch sẽ là chìa khóa để xây dựng đội ngũ nhà giáo vững mạnh, góp phần đưa nền giáo dục Việt Nam phát triển lên một tầm cao mới.