Trung Quốc đối mặt với nguy cơ vỡ quỹ hưu trí

Người dân Trung Quốc có thể đối mặt với cơn ác mộng vỡ quỹ hưu trí

Tờ New York Times thông tin, 520 triệu người Trung Quốc, tương đương 40% tổng dân số hiện tại sẽ trên 60 tuổi vào 25 năm nữa. Số liệu của Viện hàn lâm khoa học xã hội Trung Quốc (CASS) cho thấy nếu tiếp tục đà này, quỹ lương hưu công của nước này sẽ hết tiền, nguy cơ vỡ quỹ hưu trí có thể xảy ra chỉ trong 10 năm tới.

Đây có thể sẽ trở thành một cơn ác mộng với 1,4 tỉ người dân Trung Quốc khi chưa giàu đã già, thậm chí khiến lớp trẻ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới không còn mặn mà khi nhắc tới lương hưu

Anh Tao Swift, một người thất nghiệp 30 tuổi sống tại Trung Quốc than thở: "Nghỉ hưu với tiền lương hưu ư? Tôi chẳng còn hy vọng vào điều đó nữa". Suy nghĩ của anh Tao Swift cũng là suy nghĩ chung của đại đa số người dân nước này.

Trên các diễn đàn mạng xã hội, người trẻ Trung Quốc đang đặt câu hỏi liệu có nên tiết kiệm tài chính cho tuổi già hay không. Nhiều người chọn "không", lo ngại việc tham gia quỹ hưu trí thì lương hưu chưa chắc đã đủ sống khi về già. Cùng với đó là tình trạng thiếu việc làm, lương thấp khiến người trẻ của quốc gia này mơ hồ về tương lai.

Theo New York Times, Trung Quốc trong 30 năm qua đã thay đổi từ một nền kinh tế với lao động trẻ, dồi dào thành một xã hội già hóa dân số nhanh. Suốt 7 năm giảm tỉ lệ sinh khiến nước này đối mặt với nguy cơ số người nghỉ hưu cao hơn số lao động.

Tốc độ già hóa dân số quá nhanh cùng tỉ lệ sinh thấp khiến áp lực lên các quỹ hưu trí ngày một lớn. Với tuổi nghỉ hưu bình quân là 54, thuộc hàng thấp nhất thế giới, nguy cơ vỡ quỹ lương hưu tại Trung Quốc đang ngày một lớn dần.

Suy thoái kéo dài của nền kinh tế, tồi tệ nhất kể từ khi Trung Quốc mở cửa, đang khiến nhiều người thất nghiệp hoặc có rất ít khả năng tiết kiệm tiền. Tờ New York Times cho rằng câu hỏi khó khăn nhất hiện nay đối với người dân Trung Quốc là tiền đâu để tiết kiệm, chuẩn bị cho nghỉ hưu khi kinh tế giảm tốc chưa từng có kể từ khi nước này mở cửa cách đây 40 năm.

Nâng tuổi nghỉ hưu có thể "cứu" tình trạng vỡ quỹ hưu trí Trung Quốc

Trung Quốc đã vượt qua một ngưỡng quan trọng về dân số giống như nhiều quốc gia khác. Vấn đề về các chương trình hưu trí bị thiếu hụt nguồn tài chính không chỉ xảy ra ở đất nước tỉ dân. Tuy nhiên, những rắc rối về nhân khẩu và kinh tế của Trung Quốc đang xung đột với nhau, làm lung lay niềm tin vào hệ thống lương hưu.

"Do dân số già đi, mọi người hoài nghi về việc trợ cấp hưu trí trong tương lai", nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại UBS Tao Wang, cho biết. "Vì dân số già hóa quá nhanh nên mọi người dần mất niềm tin về quỹ lương hưu. Họ lo lắng rằng mức lương hưu sẽ ngày càng ít hơn trong tương lai".

Bà Wang nói thêm: "Các nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể bắt đầu giải quyết vấn đề bằng cách nâng độ tuổi nghỉ hưu thấp đáng báo động. Họ đã thảo luận về việc thực hiện điều này nhiều lần, nhưng cho đến nay vẫn chưa có hành động cụ thể".

Nếu tuổi nghỉ hưu của Trung Quốc tăng lên 65 vào năm 2035, mức thâm hụt ngân sách lương hưu có thể giảm 20%, trong khi đóng góp lương hưu ròng có thể tăng 30%, mang lại sự cứu viện cho Chính phủ và các hộ gia đình.

Trước đó, SCMP dẫn báo cáo từ Cơ quan Tình báo Kinh tế (EIU) cho biết dân số Trung Quốc đã đạt đỉnh. "Các chính sách khuyến khích sinh con của Chính phủ sẽ có tác dụng hạn chế. Dựa trên nhiều cuộc khảo sát khác nhau, các cặp vợ chồng cho rằng chi phí kinh tế cao là lý do chính khiến họ sinh ít con hơn", báo cáo của EIU cho biết.

Dân số Trung Quốc đã chứng kiến sự suy giảm trong năm thứ hai liên tiếp vào năm 2023, giảm 2,08 triệu người so với năm 2022 xuống còn 1,4 tỉ. Trong khi đó, các bà mẹ Trung Quốc chỉ sinh 9,02 triệu trẻ sơ sinh vào năm ngoái, mức thấp nhất kể từ khi bắt đầu thống kê vào năm 1949.

Lực lượng lao động của Trung Quốc cũng đang bị thu hẹp, do dân số trong độ tuổi lao động từ 16-59 tuổi cũng giảm từ 875,56 triệu vào năm 2022 xuống còn 864,81 triệu vào năm 2023. Điều này có thể dẫn đến việc tăng tốc độ tự động hóa cũng như kéo dài độ tuổi nghỉ hưu.

EIU cho biết những người trên 60 tuổi sẽ chiếm 32,7% dân số Trung Quốc vào năm 2035, tăng từ 21,1% vào năm 2023. Số lượng người từ 65 tuổi trở lên cũng sẽ tăng từ 15,4% năm ngoái lên 25,1% vào năm 2035.