Trí thông minh nhân tạo liệu có khiến con người bị mất việc làm?

Sự phát triển nhanh chóng của AI

Trí tuệ nhân tạo, hay trí thông minh nhân tạo (AI) là sự mô phỏng trí tuệ con người được lập trình thành máy móc. Đó là khả năng của một máy tính hoặc robot để thực hiện các nhiệm vụ thường do con người thực hiện bởi các công việc này chỉ có trí thông minh của con người mới có thể giải quyết được.

Ban đầu, AI chỉ là những cỗ máy thực hiện những nhiệm vụ bình thường, dễ dàng và mang tính lặp lại, giúp nâng cao tốc độ của quy trình sản xuất. Tuy nhiên, theo thời gian, AI bắt đầu tự dạy cho mình những hành động phức tạp hơn, và được đưa vào ứng dụng nhiều hơn trong cuộc sống. Có thể dễ dàng thấy sự hiện diện của AI ở khắp mọi nơi, từ các ứng dụng trong điện thoại giúp chụp ảnh đẹp hơn, cho đến những phần mềm quản lý tài chính.

Điều này mang lại nhiều lợi ích cho con người, giúp nâng cao hiệu quả công việc, tự động hóa thế giới của chúng ta. Tuy nhiên, liệu đến một lúc nào đó, AI liệu có thể tiến đến trí thông minh thực thụ của con người không?. Câu hỏi đó đặt ra khi robot đã có thể giải đố, vẽ tranh, viết nhạc, thậm chí bắt chước một số cảm xúc của con người, vậy trong tương lai chúng còn có thể làm được những điều gì khác?

Nỗi lo ngại AI có thể thay thế con người

Chính sự phát triển của nhanh chóng này của AI cũng dẫn tới câu hỏi liệu những cỗ máy siêu tự động hóa có thể thay thế sức người và dẫn đến tình trạng mất việc làm trên diện rộng hay không?. Về vấn đề này, các chuyên gia công nghệ đều khẳng định rằng, kể cả khi đã thể hiện sự thông minh vượt trội hơn con người trên một số lĩnh vực, AI sẽ không thể thay thế chỗ con người trong mọi công việc, bởi trí thông minh nhân tạo không có những đặc tính cơ bản của con người như ý thức, tính sáng tạo, khả năng lập chiến lược hay giao tiếp.

Theo một khảo sát của nền tảng thông tin The Conversation, trong số 1.321 người được hỏi, 90% cho rằng, khi đi mua sắm, họ mong muốn được nói chuyện trực tiếp với các nhân viên chăm sóc khách hàng. Một cuộc khảo sát khác của Công ty Marketing Forrester lại cho thấy, 54% người tiêu dùng trực tuyến tin rằng, việc tương tác với một chatbot (công cụ AI thay thế nhân viên tư vấn để trò chuyện với khách hàng) sẽ có tác động tiêu cực tới chất lượng cuộc sống của họ.  

Theo ông Naren Vijay, Phó chủ tịch Nền tảng phân tích kinh doanh Lumenore, con người có ý thức đặc biệt mà AI không có, "giác quan thứ 6" hay những kiến thức, kỹ năng được hình thành từ trải nghiệm giúp con người có cách phán đoán mà máy móc không thể nào làm được. Ông cũng cho rằng, AI không phải là mối đe dọa, mà là công cụ giúp chúng ta hoàn thành công việc tốt hơn.

AI đòi hỏi con người phải trau dồi kỹ năng để không bị đào thải

Theo trang Havard Business Review, việc sử dụng AI ở quy mô lớn sẽ giúp tăng thêm khoảng hơn 15 nghìn tỉ USD cho nên kinh tế toàn cầu vào năm 2030. Chắc hẳn với việc AI thay đổi cách thức hoạt động của các doanh nghiệp, tính chất và yêu cầu công việc cũng sẽ thay đổi. Bản thân việc vận hành, bảo trì và sửa chữa các hệ thống này cũng đòi hỏi một thị trường lao động mới với những kỹ năng mới. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý, những người không trau dồi kỹ năng để phù hợp với những yêu cầu mới này chắc chắn sẽ bị đào thải. Chính vì vậy mà nhiều chuyên gia công nghệ cho rằng, AI có thể sẽ gây ra một sự gián đoạn trong lực lượng lao động.

Trên thực tế, đây cũng không phải là điều hoàn toàn mới, bởi trong nhiều giai đoạn lịch sử, thực tế đã cho thấy vai trò cũng như yêu cầu đối với lực lượng lao động liên tục thay đổi. Theo một nghiên cứu của Viện Công nghệ Massachusetts, Mỹ, chỉ một vài thập kỷ trước, 60% loại công việc hiện nay đang được thực hiện hoàn toàn không tồn tại.

Theo ông Ashrag Elnagar, Giáo sư về AI tại Đại học Sharjah (UAE), AI thậm chí có thể tạo ra nhiều cơ hội việc làm hơn trong tương lai, bởi các công ty đầu tư vào công nghệ thông minh này thường sẽ có kết quả kinh doanh khả quan, tốc độ tăng trưởng nhanh, đòi hỏi họ phải liên tiếp tuyển dụng thêm nhiều nhân viên.

Do đó, điều quan trọng hiện nay là phải nắm lấy cơ hội nâng cao các kỹ năng trong lĩnh vực công nghệ cao, từ đó tìm ra cách mà AI có thể hỗ trợ chúng ta thể hiện tốt hơn vai trò và khả năng của mình.