Tình yêu với piano của giới trẻ Trung Quốc ngày càng phai nhạt

Cha mẹ Trung Quốc không còn mặn mà cho con học piano

Sau 3 năm cho cô con gái 11 tuổi học piano, cô Zhang Weiwei đã quyết định không cho con theo học nữa vì lý do chi phí và con gái mình thiếu nhiệt tình trong việc học.

Cô bé học sinh lớp 5 này đã theo học piano tại Nhạc viện Trung ương Bắc Kinh và đã đạt được chứng chỉ thứ 5 trong 10 cấp độ trước khi thôi học.

Zhang, 40 tuổi, nói với Sixth Tone: "Các bài học piano giống như một khoản đầu tư để nuôi dưỡng sở thích của con bé, nhưng chúng không có ứng dụng thực tế nào về mặt thành tích học tập và đòi hỏi cô ấy phải tốn rất nhiều công sức".

Lớp học piano hàng tuần của con gái cô Zhang có giá 500 nhân dân tệ (70 USD) trong 45 phút. Sau đó là tiền mua sách nhạc, tiền taxi đến lớp và các kỳ thi cấp lớp. Zhang cho biết, cô đã chi 30.000 nhân dân tệ mỗi năm cho con học piano.

Trẻ em học piano đã trở thành một trào lưu vài năm trước ở Trung Quốc. Nhưng xu hướng đó dường như đã lụi tàn khi các bài học về các nhạc cụ truyền thống như đàn tranh, sáo trúc và đàn tỳ bà (một nhạc cụ gảy dây của Trung Quốc) đang trở nên phổ biến.

Ngành piano Trung Quốc đã đến ngày tàn?

Đầu năm nay, truyền thông Trung Quốc đưa tin rằng, ngành công nghiệp đàn piano - từ nhà sản xuất, trường âm nhạc cho đến tuyển sinh - đã trải qua sự sụt giảm đáng kể về doanh thu và sự quan tâm.

Những cây đàn piano từng được bán với giá 50.000 nhân dân tệ giờ đây có thể được mua với giá chỉ 5.000 nhân dân tệ. Nhiều giáo viên dạy piano bị giảm thu nhập đáng kể và các công ty âm nhạc buộc phải sa thải nhân viên.

Vì vậy, vị thế của đàn piano trong cuộc sống hiện đại của người Trung Quốc đã nhanh chóng trở thành chủ đề nóng trên mạng xã hội.

"Chưa nói đến tiền mua đàn piano, bạn không thể chi trả nổi tiền học nếu bạn mua đàn", một cư dân mạng bình luận trên nền tảng blog Weibo. Một người dùng khác đăng bài: "Sự suy thoái rõ ràng của ngành công nghiệp piano thực sự là một xu hướng chung hướng về sự hợp lý. Nó đánh dấu sự kết thúc của kỷ nguyên kiếm lợi nhuận dễ dàng".

Đàn piano du nhập vào Trung Quốc vào đầu những năm 1600, khi nhà truyền giáo Matteo Ricci tặng một chiếc đàn clavichord cho hoàng đế. Sự quan tâm đến nhạc cụ này đã lan rộng ra ngoài cung đình trong những thế kỷ tiếp theo.

Vào những năm 1870, Thượng Hải đã có một xưởng sản xuất đàn piano, và đến đầu thế kỷ 20, chơi đàn piano được coi là một phần của giáo dục đẳng cấp dành cho giới thượng lưu.

Niềm đam mê của công chúng với piano có lẽ bắt nguồn từ năm 1992, khi nghệ sĩ piano người Pháp Richard Clayderman có chuyến lưu diễn nổi tiếng ở Trung Quốc. Và vị thế của nghệ sĩ piano Trung Quốc Lang Lang trong thiên niên kỷ mới chỉ củng cố thêm quan niệm rằng, một cây đàn piano trong nhà là dấu hiệu của văn hóa và sự tinh tế.

Năm 2013, sản lượng sản xuất và bán piano của Trung Quốc chiếm 80% thị trường toàn cầu. Hòn đảo nhỏ Cổ Lãng Tự ngoài khơi bờ biển Hạ Môn ở miền đông Trung Quốc được mệnh danh là "Đảo Đàn Piano" vì có dân số sở hữu đàn piano bình quân đầu người cao nhất cả nước.

Ở một số vùng của đất nước, các trường trung học bắt đầu cung cấp thêm điểm học tập nâng cao cho kỹ năng piano, thúc đẩy các bậc phụ huynh đầu tư mạnh vào việc học piano. Tuy nhiên, chương trình điểm cộng bị loại bỏ vào năm 2018, giáo dục piano bắt đầu sụp đổ.

Sixth Tone đã phỏng vấn 13 cơ sở và studio piano ở Thượng Hải. 2/3 báo cáo số lượng học sinh giảm, do các yếu tố như người tiêu dùng tiết kiệm và sa thải nhân công tại nơi làm việc.

Một giáo viên piano họ Shen cho biết, nhiều trung tâm dạy piano đã tổ chức các lớp học theo nhóm hoặc các chương trình cấp thấp, bỏ qua bản chất thực sự của giáo dục piano.

Shen nói: "Tôi xem tình hình hiện tại như một sự phát triển tích cực. Đó là một sự thanh lọc của ngành công nghiệp này, đưa nền giáo dục âm nhạc trở về cội nguồn nó".

Sự quay trở lại của nhạc cụ truyền thống

Một giáo viên piano khác, Wu Yifan, bắt đầu dạy piano tại một trường học tư nhân vào năm 2016 ở thành phố Quảng Châu. Wu nói: "Việc học sinh đến và đi là điều bình thường, nhưng gần đây, trường học piano không cung cấp cho tôi bất kỳ học sinh mới nào".

Ngược lại, Wu nhận thấy số lượng học sinh quan tâm đến việc học nhạc cụ truyền thống Trung Quốc ngày càng tăng.

Thật vậy, một cơ sở nhạc cụ, nơi Fang Xueqin dạy đàn tranh Trung Quốc, đã chứng kiến số lượng học sinh tăng đều ngay cả khi số học sinh piano giảm dần.

Fang cho biết: "Nhiều phụ huynh cảm thấy piano quá phổ biến, và họ muốn con cái học các nhạc cụ phù hợp".

Sự thay đổi trong mối quan tâm đến giáo dục âm nhạc được phản ánh trong dữ liệu từ Hiệp hội Âm nhạc Thượng Hải, cho thấy số người tham dự kỳ thi đàn tranh vượt qua số lượng người tham dự kỳ thi piano vào năm 2023.

Theo Fang, sự quan tâm ngày càng tăng đối với âm nhạc truyền thống có thể được cho là do sự phổ biến gần đây của văn hóa dân gian Trung Quốc.

Trên nền tảng chia sẻ video Bilibili, nhiều nhạc sĩ dân gian trẻ Trung Quốc tải lên những bản hòa tấu nhạc dân gian độc đáo của riêng họ, cho phép giai điệu cổ điển tiếp cận nhiều khán giả hơn. Những nhân vật trực tuyến này đã thu hút được lượng lớn người theo dõi.

Fang cho biết cô ấy nhận thấy mối quan tâm hiện tại đối với âm nhạc dân gian Trung Quốc sẽ không kết thúc khi ngày càng có nhiều thanh niên yêu thích văn hóa truyền thống.

Fang nói: "Nhìn chung, giới trẻ ngày nay thường tự tin hơn về bản sắc văn hóa của mình. Điều này đã khiến họ tiếp nhận âm nhạc dân gian thông qua các kênh khác nhau, đồng thời cũng khuyến khích việc tạo ra nhiều nội dung chất lượng cao hơn trong thể loại này."

Zhao Ranran (35 tuổi) đã dạy đàn tỳ bà, loại nhạc cụ 4 dây của Trung Quốc trong hơn một thập kỷ. Cô hiện có khoảng 100 học sinh. Cô Zhao cho biết, hầu hết các bậc cha mẹ đều chọn đăng ký cho con mình học nhạc dân gian do tính di động và khả năng chi trả của các nhạc cụ, so với đàn piano.

Phụ huynh Wang Shuyang ở Tần Hoàng Đảo muốn con trai mình bắt đầu học chơi nhạc cụ khi còn học mẫu giáo. Sau khi các buổi học piano và violin thất bại, sáo trúc Trung Quốc đã chiến thắng. Cậu bé đã tham gia các lớp học với chi phí 250 nhân dân tệ một tuần trong khoảng 6 tháng.

"Tôi xem đó là sở thích chứ không phải là lựa chọn nghề nghiệp cho tương lai của con. Hiện tại, thằng bé học rất xuất sắc và rất thích thổi sáo. Nó tận tâm luyện tập 1 giờ/ngày", cô Wang chia sẻ.

Zhang, một bà mẹ ở Bắc Kinh, người đã cho con gái nghỉ học piano, nói rằng cô không hề hối tiếc về số tiền đã chi cho việc học và coi đó là "một phần của cuộc sống".

Đối với giáo viên âm nhạc Zhao, sự rung chuyển trong ngành piano là điểm cộng cho giáo dục âm nhạc khi nói rằng: "Điều tồn tại lâu dài là những đứa trẻ thực sự yêu thích âm nhạc. Chỉ bằng cách cho phép nghệ thuật quay trở lại bản chất của nó, chúng ta mới có thể thực sự đánh giá cao giá trị của các công cụ học tập".