Buổi đối thoại quan trọng Thủ tướng Chính phủ với thanh niên Việt Nam không chỉ là dịp để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của thanh niên mà còn là cơ hội để Chính phủ định hướng, đưa ra những chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi giúp thanh niên phát huy tối đa tiềm năng, đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Thủ tướng nhắc tên tác phẩm "Bắc Bling (Bắc Ninh)" trong số các dấu ấn nổi bật của thanh niên

Thủ tướng ghi nhận và biểu dương những thành tựu nổi bật mà thanh niên Việt Nam đã đạt được trong năm qua. Theo thống kê, hơn 20 triệu lượt đoàn viên, thanh niên đã tham gia các hoạt động tình nguyện, triển khai hàng loạt sáng kiến trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, khởi nghiệp và chuyển đổi số. Cụ thể:

1. Đột phá trong học tập, nghiên cứu và phát triển công nghệ: Các startup công nghệ do thanh niên lãnh đạo đã triển khai nhiều dự án AI và công nghệ số với tổng giá trị đầu tư lên tới hàng chục triệu USD (ứng dụng AI trong phân tích dữ liệu y tế và nông nghiệp thông minh, giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất và giảm thiểu chi phí vận hành).

2. Phong trào khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo được đẩy mạnh: Một số sản phẩm khởi nghiệp công nghệ số của thanh niên thành công bước đầu như ví điện tử Momo, nền tảng quản trị doanh nghiệp Base.vn; nền tảng chia sẻ kiến thức Got It. Nhiều doanh nghiệp số thành công do thanh niên làm chủ như Tiki.vn, Be Group, VNG Corporation.

Đặc biệt, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức nhiều chương trình, giải thưởng tôn vinh các ý tưởng đổi mới sáng tạo và tạo sự lan tỏa mạnh mẽ. Trong đó, đã triển khai gần 1,6 nghìn hoạt động, hỗ trợ cho gần 96 nghìn đoàn viên thanh niên khởi nghiệp sáng tạo; hiện thực hóa gần 59 nghìn ý tưởng, sáng kiến với tổng giá trị hỗ trợ gần 111 tỷ đồng; ứng dụng di động "Thanh niên Việt Nam" với 11 triệu tài khoản sử dụng.

3. Tích cực tham gia tiến trình chuyển đổi số quốc gia: Hàng triệu thanh niên tham gia các khóa đào tạo kỹ năng số, nâng cao năng lực tiếp cận công nghệ mới. Hàng trăm nghìn tình nguyện viên trẻ đã hỗ trợ triển khai các dịch vụ công trực tuyến. Trong đại dịch COVID-19, thanh niên đã đi đầu trong sử dụng các nền tảng trực tuyến phục vụ học tập từ xa; khám bệnh từ xa, khai báo y tế, tình nguyện trực tuyến…

4. Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc: Thanh niên đi đầu trong việc số hóa dữ liệu về các di sản văn hóa, các địa chỉ đỏ; tạo nhiều nền tảng trực tuyến đã giới thiệu nghệ thuật truyền thống như chèo, tuồng, cải lương. Nhiều nghệ sĩ trẻ đã kết hợp, lồng ghép âm nhạc dân gian với nhạc đương đại, thu hút số lượng kỷ lục người xem.

Thủ tướng nhắc tới tác phẩm "Bắc Bling (Bắc Ninh)", góp phần quốc tế hoá nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc của dân tộc Việt Nam ra thế giới và dân tộc hoá văn minh nhân loại vào đất nước ta.

5. Tích cực tham gia các hoạt động quốc tế: Mỗi năm có hàng chục nghìn sinh viên tham gia trao đổi quốc tế, thúc đẩy giao lưu văn hóa, hợp tác học thuật, du học. Nhiều nhà khoa học trẻ Việt Nam đã có những công trình nghiên cứu có tính ứng dụng cao, được quốc tế ghi nhận.

6. Tích cực chuyển đổi số trong các hoạt động tình nguyện: Nhiều mô hình tình nguyện của thanh niên gắn với chuyển đổi số được triển khai như: Mạng lưới kết nối trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu; Mạng lưới Thầy thuốc đồng hành; Tổ công nghệ số cộng đồng, Mạng lưới Trí thức trẻ tham gia xây dựng nông thôn mới, Đội hình tình nguyện "Bình dân học vụ số"… Năm 2024, hơn 20 triệu lượt đoàn viên, thanh niên đã tham gia các chương trình tình nguyện. Nhiều sáng kiến năng lượng tái tạo, mô hình kinh tế tuần hoàn do thanh niên khởi xướng đang được nhân rộng.

Thủ tướng nhấn mạnh, những kết quả này không chỉ là niềm tự hào mà còn là động lực mạnh mẽ để thanh niên tiếp tục nỗ lực, cống hiến. Tuy nhiên, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra rằng đây mới chỉ là những bước khởi đầu, thanh niên Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức lớn như: chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng đủ nhu cầu phát triển, sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường lao động khi công nghệ ngày càng thay thế con người, hệ sinh thái khởi nghiệp còn nhiều rào cản và vấn đề an ninh mạng, bảo mật dữ liệu cá nhân đang trở thành mối quan tâm hàng đầu.

Một số nội dung đối thoại giữa Thủ tướng Chính phủ với đại diện thanh niên Việt Nam

Tại buổi đối thoại, các đại biểu thanh niên mong muốn Thủ tướng Chính phủ chia sẻ các vấn đề trọng tâm: các giải pháp của Chính phủ để số doanh nghiệp Việt Nam đạt tiêu chí Doanh nghiệp khoa học, công nghệ và số doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tăng gấp 2 lần so với năm 2020 mà chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đề ra.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: muốn phát triển doanh nghiệp mạnh hơn, nhiều hơn, trước hết phải phát triển hệ sinh thái cho các doanh nghiệp phát triển, với một số nội dung quan trọng. Theo đó, thực hiện 3 đột phá chiến lược: Thứ nhất, thể chế phải thông thoáng, cắt giảm thủ tục hành chính, giảm khâu trung gian, phân cấp, phân quyền, làm sao để đăng ký doanh nghiệp đơn giản, chi phí tuân thủ giảm đi; Thứ hai, phát triển hạ tầng chiến lược vừa tạo không gian phát triển mới, vừa tạo giá trị gia tăng mới của đất đai, tạo các khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ, du lịch mới; đặc biệt là hạ tầng số, hạ tầng khoa học công nghệ, hạ tầng năng lượng… Tất cả điều này giúp giảm chi phí đầu vào, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm và tạo nhu cầu phát triển doanh nghiệp; Thứ ba, đào tạo nhân lực chất lượng cao, nâng cao năng suất lao động, thích ứng với các ngành mới nổi như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức… Ngoài ra, chúng ta đang xây dựng đề án phát triển kinh tế tư nhân với quan điểm kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất trong phát triển kinh tế; cởi trói cho doanh nghiệp tư nhân để phát triển; cùng với cơ chế, chính sách thì phải luật hóa.

Các đại biểu thanh niên cũng đặt câu hỏi: Chính phủ đã và sẽ có những cơ chế, chính sách gì mang tính đột phá để có thể gia tăng nhiều hơn nữa sinh viên và lực lượng có trình độ sau đại học theo học các lĩnh vực toán học, vật lý, sinh học, hóa học, kỹ thuật và công nghệ then chốt. Giải pháp, lộ trình của Việt Nam để đưa toàn bộ hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị lên môi trường số, bảo đảm liên thông, đồng bộ, bí mật nhà nước; thông tin về các chính sách đặc thù để thu hút, tuyển dụng, giữ chân nhân lực về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số làm việc trong các cơ quan của hệ thống chính trị.

Với câu hỏi này, Thủ tướng thẳng thắn nhìn nhận, chúng ta chưa phát triển toàn diện các ngành, lĩnh vực khoa học, trong đó các ngành khoa học cơ bản chưa phát triển đúng yêu cầu phát triển đất nước và xu thế phát triển của thời đại. Do đó, ta phải có cơ chế, chính sách ưu tiên, như chính sách vinh danh, chính sách học bổng để các sinh viên, nghiên cứu sinh theo đuổi đam mê. Tương tự như vậy với các lĩnh vực nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, thể dục thể thao, văn hóa, công nghiệp giải trí. Tinh thần là tạo thuận lợi nhất cho mỗi người theo đuổi đam mê, hoài bão, thế mạnh của mình. Thủ tướng khẳng định, cần đào tạo đội ngũ giáo viên với tinh thần nhà trường là nền tảng, thầy cô là động lực, học sinh sinh viên là trung tâm. "Nếu tôi có đam mê với khoa học cơ bản nhưng tôi có khó khăn thì tôi rất dễ chuyển sang học các lĩnh vực khác", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cũng làm rõ thêm các vấn đề khác mà thanh niên quan tâm, theo đó, Thủ tướng cho biết, chúng ta đang thúc đẩy hội nhập sâu rộng, thực chất, hiệu quả, trong đó có khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Ví dụ, chúng ta kêu gọi, thu hút vốn đầu tư FDI với các cơ chế, chính sách phù hợp thì bao giờ cũng đề nghị phải đầu tư vốn, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực, xây dựng hạ tầng, nâng cao năng lực quản trị… Chúng ta cũng đề nghị các nước cấp học bổng cho học sinh, sinh viên Việt Nam; xây dựng mạng lưới khoa học công nghệ.

Theo Thủ tướng, Đảng, Nhà nước ta có 2 mục tiêu lớn là giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc. Việt Nam vừa tăng 8 hạng trong Báo cáo Hạnh phúc thế giới, xếp thứ 46 toàn cầu, là mức cao nhất từ trước tới nay và cao thứ hai ở Đông Nam Á...

3 nhiệm vụ trọng tâm để hỗ trợ thanh niên trong chuyển đổi số

Nhằm tạo điều kiện tối đa để thanh niên có thể tiên phong trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Thủ tướng Chính phủ khẳng định Chính phủ sẽ tập trung vào 3 nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

Thứ nhất là hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách hỗ trợ thanh niên phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và chuyển đổi số; coi đây là điểm nghẽn của điểm nghẽn và đột phá của đột phá.

Thứ hai là phát triển hạ tầng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên tham gia sâu rộng vào phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và chuyển đổi số quốc gia.

Thứ ba là đầu tư phát triển mạnh mẽ nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn.

"5 chủ động" – Hướng đi cho thanh niên Việt Nam trong thời đại mới

Thủ tướng cũng đề ra "5 chủ động" mà thanh niên Việt Nam cần nắm bắt để trở thành lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên số.

Một là, chủ động trong học tập, nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số: Tích cực nắm bắt tri thức, làm chủ khoa học công nghệ hiện đại, tiên tiến, ứng dụng vào thực tiễn cuộc sống.

Hai là, chủ động đóng góp sáng kiến, ý kiến, hiến kế, tham gia hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khởi nghiệp.

Ba là, chủ động trong quản trị thông minh và tối ưu hóa hiệu quả công việc: Ứng dụng công nghệ trong quản lý, vận hành doanh nghiệp để giảm chi phí, lãng phí, nâng cao hiệu quả, tăng năng suất lao động.

Bốn là, chủ động trong khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số: Mạnh dạn theo đuổi các ý tưởng đột phá, xây dựng doanh nghiệp sáng tạo, góp phần thúc đẩy kinh tế sáng tạo, kinh tế số.

Năm là, chủ động trong giao lưu, hội nhập quốc tế: Nâng cao năng lực ngoại ngữ, kỹ năng số hoá toàn cầu, tham gia các diễn đàn, hợp tác quốc tế về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; khẳng định trình độ, năng lực, bản lĩnh và văn hóa Việt Nam.

3 yêu cầu "đặt hàng" của Thủ tướng đối với thanh niên Việt Nam

Thủ tướng cũng đưa ra 3 yêu cầu "đặt hàng" đối với thanh niên, nhấn mạnh rằng thế hệ trẻ không chỉ cần có khát vọng mà phải biến khát vọng thành hành động cụ thể.

Một là, thanh niên Việt Nam đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, đã nỗ lực rồi phải nỗ lực hơn nữa, quyết tâm rồi phải quyết tâm cao hơn nữa, đã quyết liệt rồi phải quyết liệt hơn nữa, đã tiên phong rồi phải tiên phong hơn nữa. Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ mà còn là cơ hội để thanh niên thể hiện bản lĩnh, trí tuệ, khát vọng cống hiến xây dựng đất nước phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.

Hai là, thanh niên Việt Nam phải có tư duy sáng tạo, hành động quyết liệt, mạnh mẽ, hiện thực hóa khát vọng bằng những sản phẩm, công trình cụ thể, hiệu quả. Tận dụng tốt cơ hội, phản ứng chính sách phù hợp, linh hoạt, hiệu quả.

Ba là, thanh niên Việt Nam phải phát huy tinh thần "thắng không kiêu, bại không nản"; phải có tư tưởng "biến không thành có, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành cái có thể". Tuổi trẻ hãy giữ "Tâm trong - Trí sáng - Hoài bão lớn", nghĩ sâu làm lớn, nhìn xa trông rộng; coi trọng thời gian, trí tuệ, sự quyết đoán đúng thời điểm; nỗ lực vượt qua giới hạn của chính mình để không ngừng cống hiến, đóng góp cho quê hương, đất nước.

Thủ tướng: 20 triệu thanh niên sẽ quyết định vị thế và tầm vóc của Việt Nam trong kỷ nguyên số 

Nhằm phát huy tinh thần tình nguyện, xung kích của tuổi trẻ trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành, địa phương:

1. Nhận thức sâu sắc về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của thanh niên và công tác thanh niên, thanh niên là nguồn lực quan trọng, là đội ngũ tiên phong trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới.

2. Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế, chính sách và tạo môi trường thuận lợi, hấp dẫn khuyến khích thanh niên tham gia vào quá trình phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, nhất là những cơ chế đặc thù, thu hút nhân tài, đào tạo nhân lực trẻ, thương mại hóa các nghiên cứu.

3. Chủ động giao việc, đặt hàng, có cơ chế chính sách nổi trội khuyến khích các doanh nhân trẻ, các nhà khoa học trẻ, nhà nghiên cứu Việt Nam trong và ngoài nước tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

4. Tiếp tục thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các hoạt động đối thoại với thanh niên; có thêm nhiều hoạt động trao đổi, lắng nghe, nghiên cứu, tiếp thu, giải quyết các vấn đề cơ bản mà thanh niên quan tâm và kiến nghị, nhất là về đẩy mạnh triển khai ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, các chính sách hỗ trợ thanh niên học tập, nghiên cứu, việc làm, khởi nghiệp sáng tạo, lập các quỹ đầu tư...

5. Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ về tư duy, cách thức hoạt động; phát động nhiều phong trào thiết thực, hiệu quả để phát huy vai trò tiên phong, xung kích của thanh niên trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.

Thủ tướng kêu gọi thanh niên Việt Nam phát huy mạnh mẽ hơn nữa tinh thần "Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên", luôn chủ động, sáng tạo, tích cực giương cao ngọn cờ tiên phong, hoàn thành xuất sắc sứ mệnh của mình trong cuộc cách mạng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Buổi đối thoại khép lại với kỳ vọng của Thủ tướng dành cho thế hệ trẻ, theo đó, Thủ tướng mong muốn và tin tưởng rằng, thanh niên Việt Nam thời đại mới, với bản lĩnh "tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc", sẽ tiếp tục nỗ lực phấn đấu vươn lên mạnh mẽ, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, tiếp nối truyền thống vẻ vang của các thế hệ đi trước, viết tiếp những trang sử hào hùng mới của dân tộc.