Thi vào lớp 10: Áp lực và đổi mới

Áp lực khách quan và chủ quan

Bàn về kì thi tuyển sinh lớp 9 vào lớp 10 của học sinh Hà Nội, thầy giáo Đinh Đức Hiền – giáo viên Sinh học tại Hà Nội nhận định: Học sinh tham gia kì thi này sẽ gặp nhiều áp lực cả về khách quan lẫn chủ quan.

Áp lực khách quan: Kì thi này áp lực hơn vào đại học rất nhiều. Chính xác mà nói, bây giờ vào đại học không khó, khó vào trường nào mà thôi và có nhiều phương thức, thi không được thì thi lại. Kì thi vào 10 thì khác, các em chỉ có 4 lựa chọn: công lập, tư thục, trung tâm giáo dục thường xuyên, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và lẽ dĩ nhiên với phần lớn là mong muốn công lập. Ở các thành phố lớn như Hà Nội thì chỉ tiêu cho công lập khoảng 60% mỗi năm, áp lực là rất lớn. 

Bên cạnh đó là hệ thống trường chuyên của Sở Giáo dục và Đào tạo, chuyên của 3 Đại học: Sư phạm; Khoa học Tự nhiên; Khoa học Xã hội và Nhân văn, mỗi kì thi chuyên được bố trí ngày thi và cấu trúc đề thi khác nhau. Đây thực ra không phải lý do áp lực, vì phụ huynh và học sinh có quyền lựa chọn thi hay không, nhưng vì "tham" nên thường thi đủ "combo" cho nó "mát".

Áp lực chủ quan: Phần lớn lại đến từ kì vọng của chính phụ huynh, mà ở đất học ngàn năm văn hiến thì áp lực lớn rất nhiều. Luôn có áp lực nặng nề kể cả có thi môn thứ 4 hay không, vì còn thời gian trống là nhiều phụ huynh sẵn sàng cho con học thêm đủ các "thể loại" lớp. 

Rất nhiều học sinh lớp 9 ở Hà Nội vất vả thực sự, học đến 12 giờ đêm là chuyện bình thường. Dẫu biết phụ huynh ai cũng muốn làm tất cả vì tương lai con mình, áp lực là cần thiết, nhưng xin hãy đồng hành, hiểu con và tôn trọng nhiều hơn, đồng thời giảm gây áp lực lên hệ thống giáo dục.

Nhân đôi các môn Toán, Ngữ văn gây áp lực

Thầy Đinh Đức Hiền chia sẻ, kì thi vào lớp 10 hiện nay ở hầu hết các tỉnh thành đang diễn ra với 3 môn Toán, Văn, Tiếng Anh nhưng hiện nay đã có sự bất cập nhất định.

Thứ nhất, học sinh đang học thuộc chương trình cũ, ngay từ lớp 8 đã ôn thi 3 môn và hầu hết bỏ qua những môn học khác, trong khi lên lớp 10 các em phải chọn môn. Nhưng có biết gì đâu để mà chọn khi lớp 8-9 là giai đoạn cực kì quan trọng trong việc trải nghiệm, định hướng nghề nghiệp, tiền đề cho bậc trung học phổ thông thì lại gần như dành thời gian cho luyện thi, các môn học khác biến thành "môn phụ". 

Thực tế, rất nhiều học sinh lên trung học phổ thông mất gốc các môn tự nhiên, xã hội ở bậc trung học cơ sở, không được trải nghiệm nghiêm túc, thực sự, đầy đủ thì đâu biết mình thực sự phù hợp cái gì để mà chọn ở bậc trung học phổ thông.

Thứ hai, việc nhân đôi hệ số các môn Toán, Ngữ văn vô hình trung đẩy áp lực cho học sinh, phụ huynh lên cao, dẫn đến tình trạng môn chính môn phụ rõ nét.

Thứ ba, theo định hướng chương trình Giáo dục phổ thông 2018 phải đảm bảo trang bị toàn bộ tri thức nền tảng cho học sinh khi kết thúc lớp 9. Từ đó học sinh có cái nhìn toàn diện, hiểu rõ bản thân, phục vụ phân luồng học sinh sau trung học cơ sở. Mục tiêu giờ đây không chỉ là kiến thức mà quan trọng hơn là năng lực, phẩm chất, làm sao đánh giá học sinh một cách toàn diện. 

Do vậy, việc thi vào 10 cũng cần có bước chuyển mình phù hợp khi chỉ còn hai lứa học sinh trung học cơ sở theo chương trình cũ nữa thôi là bắt đầu một thế hệ học sinh của chương trình mới tuyển sinh vào lớp 10. 

"Tôi xin nói lại rằng, áp lực không phải ở số môn thi bao nhiêu, quan trọng là cách kiểm tra đánh giá phù hợp và thái độ của người học", thầy Đinh Đức Hiền nêu quan điểm.