Thị trường bất động sản: Dấu hiệu nào cho sự phục hồi thực?

Theo báo cáo mới đây về thị trường bất động sản Hà Nội nửa đầu 2023 của Savills Việt Nam cho thấy thị trường nhà ở tiếp tục giai đoạn trầm lắng với nguồn cung thấp và giá bán tăng cao. 

Khoảng cách tăng trưởng giữa thu nhập và giá nhà phần nào hạn chế khả năng mua nhà của người dân. Tuy nhiên, trong tương lai, vẫn có cơ hội đối với người mua nhà có nhu cầu ở thực. Khi nguồn cung đã gặp cầu, mới thực là những dấu hiệu cho bất động sản trong nước trở lại đà tăng trưởng. 

Giá nhà tiếp tục neo ở mức cao, nhu cầu thực chưa thể với tới, cơ hội nào cho bất động sản phục hồi?

Theo báo cáo thị trường 6 tháng đầu năm 2023 của Savills, tại thị trường căn hộ, nguồn cung mới tăng 76% theo quý và 125% theo năm, lên 3.596 căn. Trong đó, thị trường sơ cấp chào đón 20.412 căn, tăng 5% theo quý và 14% theo năm. Ngược lại, thị trường biệt thự và nhà liền kề không có thêm dự án mới trong quý, toàn bộ nguồn cung mới đến từ 126 căn từ các dự án đã hiện hữu, tăng 334% theo quý nhưng giảm -14% theo năm. Nguồn cung sơ cấp gồm 797 căn đến từ 14 dự án, tăng 5% theo quý nhưng giảm -20% theo năm.

Tại thời điểm Quý 2 năm 2023, giá bán sơ cấp căn hộ trung bình tại thị trường Hà Nội đạt 53 triệu/m2, tăng 1% theo quý và 17% theo năm. Giá này đã tăng trong 18 quý liên tiếp và cao hơn 73% so với Quý 1 năm 2019. 

Theo chuyên gia, nguyên nhân của việc tăng này là do giá đất và chi phí xây dựng tăng cao. Ngoài ra, việc phải đầu tư nâng cao chất lượng của sản phẩm và cùng các hạ tầng tiện ích xung quanh, dự án nội khu cũng dẫn đến giá thị trường sơ cấp, hay giá của những dự án mới tung ra luôn ở mức cao hơn so với mặt bằng chung thị trường căn hộ để bán.

Trong khi đó với biệt thự và nhà liền kề, giá vào thời điểm Quý 2 năm 2023 trong tương quan so sánh với trước đây theo quý đã có những điều chỉnh giảm trên một số các sản phẩm biệt thự hay nhà phố. Các sản phẩm nhà liền kề chưa ghi nhận việc giảm giá. 

Cụ thể, giá sơ cấp biệt thự giảm 10% theo quý xuống còn 100 triệu đồng/m2 đất hàng tồn kho tại khu vực Mê Linh cùng với thêm nguồn cung sơ cấp, gây tình trạng dư cung trong khi nhu cầu khách hàng chưa thực sự tăng. Giá shophouse giảm 7% theo quý. Ngược lại, giá liền kề ghi nhận mức tăng 4% theo quý, đạt 173 triệu đồng/m2.

Thực tế, giới phân tích cũng chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn tới những diễn biến trái chiều đối với giá sản phẩm thấp tầng và căn hộ. Trong đó, chuyên gia lưu ý rằng, việc giảm giá của thị trường biệt thự và nhà liền kề là do có những dự án ở xa trung tâm được tung bán với giá hợp lý khiến mặt bằng thị trường cũng giảm. 

Thực tế, báo cáo của Savills đã chỉ ra rằng, nguồn cầu nhà ở dài hạn vẫn duy trì ở mức cao do tỷ lệ di cư thuần dương, tăng trưởng dân số và tỷ lệ đô thị hóa cao. Thêm vào đó, theo dự báo từ năm 2023 đến năm 2025, Hà Nội sẽ có thêm 157.000 hộ gia đình. Tuy nhiên nguồn cung tương lai chỉ bao gồm 59.000 căn hộ các hạng, 9.000 nhà ở thấp tầng và 18.700 nhà ở xã hội dự kiến mở bán. Tồn tại sự thiếu hụt 70.300 nhà ở.

Thu nhập phải đáp ứng được tốc độ tăng giá bất động sản thì nhu cầu thực mới gặp được nguồn cung 

Trước nhu cầu mua nhà lớn, câu hỏi đặt ra là liệu thu nhập trung bình của người dân có thể chi trả để sở hữu nhà tại Hà Nội hay không, báo cáo của Savills cũng chỉ ra việc Hà Nội đang phấn đấu có thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt 150 triệu/người/năm. Xét về tương quan so với 2019, mức tăng trưởng trung bình thu nhập là 6%/năm. Trong khi đó, mức tăng trưởng giá căn hộ từ năm 2019 đến nửa đầu năm 2023 là 13%/năm.

Theo bà Đỗ Thu Hằng, Giám đốc Cấp cao, Bộ phận Tư vấn và Nghiên cứu, Savills Hà Nội nhận định: "Thực tế là sự tăng trưởng thu nhập bình quân đầu người tại Hà Nội đang ở mức thấp hơn so với mức tăng trưởng giá căn hộ. Đây là ví dụ để thấy việc sở hữu nhà của người dân sẽ lâu hơn nếu khoảng cách này còn được nới rộng. Nếu hai con số này không tịnh tiến lại gần nhau sẽ khiến cho việc sở hữu nhà ở của người dân nói chung, những người đang sống ở Hà Nội và những người dân ngoại tỉnh muốn có nhà ở Hà Nội để làm việc hay cho con cái sẽ lâu và khó khăn hơn. Chưa kể những dòng sản phẩm nhà ở thấp tầng, khi giá ở mức cao, người mua cũng sẽ cân nhắc mức độ hợp lý về giá cũng như xem xét mức độ phù hợp với giá trị thực của sản phẩm hay không. Từ đây dẫn đến việc ra quyết định của người mua sẽ chậm hơn và lâu hơn".

Tuy nhiên, với thị trường biệt thự và nhà liền kề, sản phẩm có giá ở ngưỡng hợp lý và dự án có quy hoạch bài bản thì vẫn thu hút được người mua. Điều này thể hiện ở việc giao dịch phân khúc thấp tầng theo quý tại Hà Nội có xu hướng được cải thiện sau quý đầu ảm đạm, với 106 căn đã bán, tăng 20% theo quý. 

Có thể coi việc giao dịch ở phân khúc thấp tầng được cải thiện đang là một trong những dấu hiệu tích cực được ghi nhận trong bức tranh chung về thị trường bất động sản trong cuối Quý 2 năm 2023.

Theo đó, thị trường với những "cú hích" từ việc tạo thuận lợi cho các dự án vay vốn tín dụng, đã có lúc sản phẩm được chào bán ở mức giá khoảng 10 tỷ đồng/căn đã có  thể tạo sức hấp dẫn trở lại của người mua nói riêng, cũng như giới đầu tư nói chung. 

Theo ghi nhận Quý 2 năm 2023 tại Hà Nội, những dự án có giá sơ cấp dưới 10 tỷ đồng chiếm 39% lượng giao dịch, căn 10 đến 20 tỷ đồng chiếm 28% và những căn trên 30 tỷ đồng chỉ chiếm 13%. Số liệu đang cho thấy, sản phẩm càng có mức giá hợp lý sẽ có tỷ lệ bán được tốt hơn. 

Nguồn cung sơ cấp hạn chế, nhưng điểm thuận lợi của người mua nhà hiện nay tại thị trường Hà Nội là có thể lựa chọn thị trường thứ cấp - với nhiều sản phẩm đã được phát triển từ trước, được đảm bảo về mặt pháp lý và giá bán hợp lý hơn. Trong điều kiện hiện nay, giá của thị trường thứ cấp vẫn có mức cạnh tranh so với thị trường sơ cấp. 

Theo chuyên gia Savills, thị trường sơ cấp không có nhiều sự lựa chọn trong khi đó thị trường thứ cấp có nhiều sự lựa chọn hơn về giá, tuy rằng sản phẩm không còn mới nhưng đổi lại người mua có thể sẵn sàng đưa vào sử dụng hoặc có thể sử dụng được ngay.

Đặc biệt, thời gian gần đây, Hà Nội đẩy mạnh việc giải ngân đầu tư công. Đây là yếu tố thuận lợi để thúc đẩy hoạt động kinh tế của Hà Nội nói chung và các hoạt động khác bao gồm hoạt động kinh doanh bất động sản nói riêng. Với việc Đường Vành đai 4 vừa được khởi công xây dựng, dự kiến sẽ thúc đẩy sự phát triển ở các khu vực ngoại thành như Mê Linh, Đan Phượng, Hoài Đức, Sóc Sơn, Hà Đông, Thanh Oai và Thanh Trì. khi Vành đai 4 được thông xe vào năm 2027. Nguồn cung nhà ở tại các khu vực quanh Vành đai 4 được dự báo sẽ tăng 36% so với hiện tại.

Một khi hạ tầng được phát triển đồng bộ sẽ hỗ trợ cho việc kéo nguồn cầu cân đều tại tất cả khu vực. Với việc di chuyển thuận lợi, người dân có nhu cầu sẽ sẵn sàng di chuyển đến với các khu vực có mức giá hợp lý hơn. Việc này được xem là một trong những yếu tố giải quyết được vấn đề về việc thời gian qua, khu vực trong nội đô hoặc khu vực gần Vành đai 3 của thị trường Hà Nội đã thiết lập các mặt bằng giá mới ở mức cao, khiến cho khả năng tiếp cận mua nhà của người dân có những cản trở.