Sinh viên mới ra trường có nên lựa chọn thực tập không lương?

Đi thực tập đối với sinh viên mới ra trường là giai đoạn bắt đầu làm quen với môi trường việc làm. Thông thường, những sinh viên này sẽ chọn thực tập tại một công ty đang hoạt động trong lĩnh vực liên quan đến chuyên ngành họ đã được đào tạo ở bậc đại học. Đây là khoảng thời gian giúp sinh viên mới ra trường có cơ hội tích lũy thêm một số kỹ năng và kinh nghiệm làm việc để tạo hành trang cho nghề nghiệp sau này.

Khi tuyển dụng thực tập sinh, một số công ty sẽ đưa ra chính sách trợ cấp hoặc trả lương ở mức "hỗ trợ" cho người đi thực tập. Tuy nhiên, cũng không ít các công ty tuyển thực tập sinh nhưng không trả lương và không có bất kỳ trợ cấp nào. Vậy có nên đi thực tập không lương chỉ để có được kinh nghiệm?

Được học hỏi, tích lũy kinh nghiệm khi lựa chọn thực tập không lương

Có thể nói, điều ý nghĩa nhất khi đi thực tập đó là bạn sẽ được học hỏi, trau dồi và tích lũy kinh nghiệm – một hành trang vô cùng quý giá trước khi bạn bắt đầu trở thành một nhân viên chính thức. Đó là những kinh nghiệm cọ xát với thực tế giúp bạn hiểu hơn về ngành nghề, quá trình làm việc...

Sau thời gian đi thực tập, bạn cũng sẽ cải thiện được tính nhút nhát, rụt rè và trở nên tự tin hơn nhiều so với trước đây. Bởi lẽ ở môi trường làm việc, ngoài việc được mở rộng kiến thức chuyên môn, bạn còn được "va chạm" với đồng nghiệp và học được nhiều kỹ năng như: kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, thuyết phục....

Đi thực tập thực tế sẽ tạo cho bạn một "network" (mạng lưới), giúp các bạn có cơ hội mở rộng mối quan hệ đối với nghề nghiệp của mình. Bạn được tiếp xúc và làm quen với những người bạn, người anh/chị giỏi chuyên môn, nhiều kinh nghiệm trong công việc cũng như trong cuộc sống. Từ những mối quan hệ quý này, bạn sẽ học được nhiều điều, phục vụ cho việc phát triển sự nghiệp tương lai.

Đối với các bạn sinh viên mới ra trường thì đi thực tập chính là cách để các bạn "làm đẹp" cho hồ sơ xin việc, lấp "khoảng trống" về yêu cầu kinh nghiệm, gây ấn tượng tốt cho nhà tuyển dụng và giúp bạn tự tin để ứng tuyển vào những vị trí việc làm có mức lương tốt hơn sau khi kết thúc quá trình thực tập.

Thực tập không lương - Nỗi lo cơm áo gạo tiền

Có lẽ điều khiến sinh viên vừa tốt nghiệp băn khoăn có nên đi thực tập hay không chính là vấn đề tiền lương. 

Đối với những sinh viên mới ra trường và muốn rời quê lập nghiệp thì thực tập không được hỗ trợ về kinh tế sẽ tạo rất nhiều gánh nặng như: tiền thuê phòng trọ, tiền ăn uống, sinh hoạt... Nỗi lo cơm áo gạo tiền có thể làm họ mất đi động lực làm việc hoặc làm việc một cách thiếu trách nhiệm.

Mặt khác, như đã đề cập ở trên, mục đích lớn nhất để sinh viên mới ra trường chọn đi thực tập là vì hầu như họ chưa có kinh nghiệm. Họ cần một môi trường làm việc để được học hỏi, tích lũy kinh nghiệm cho bản thân. 

Tuy nhiên, không ít công ty tuyển thực tập sinh chỉ để làm những việc thời vụ, không cần chuyên môn cao. Thậm chí, một số nơi tuyển sinh viên mới ra trường vào thực tập chỉ để giúp thực hiện những công việc lặt vặt như: photo giấy tờ, pha trà rót nước hay "làm chân sai vặt"... 

Điều này gây lãng phí thời gian, tiền bạc cho cả đôi bên khi thực tập sinh không được trau dồi chuyên môn nghiệp vụ và hình ảnh nhà tuyển dụng cũng trở nên "kém đẹp" trong mắt các nhân sự. 

Xác định mục đích của việc đi thực tập 

Để trả lời cho câu hỏi "Nên hay không đi thực tập không lương?" thì trước hết, bạn cần biết mục đích đi thực tập của mình là gì. Bạn muốn trau dồi kiến thức? Hay kiếm thêm thu nhập? Hoặc chỉ đơn giản là muốn có một dấu xác nhận đã đi thực tập để "làm đẹp" cho hồ sơ xin việc về sau?

Nếu bạn có nhiều hơn một mong muốn khi đi thực tập - Chẳng hạn như bạn vừa muốn có thêm kiến thức, kỹ năng, nhưng cũng muốn có thêm thu nhập để tự trang trải cuộc sống, trong khi nhà tuyển dụng chỉ tạo cơ hội cho bạn có môi trường để học việc mà không trả lương - bạn cần cân nhắc xem ưu tiên yếu tố nào hơn: Lấy lương hay lấy kiến thức?

Cuối cùng, yếu tố quan trọng nhất để bạn quyết định có đi thực tập không lương hay không là do bạn phải biết tự đánh giá năng lực của mình, định giá được giá trị của bản thân. 

Nếu bạn đang thiếu các kỹ năng mềm và kiến thức chuyên môn chưa đủ lớn thì thực tập không lương chính là cơ hội giúp bạn cọ xát thực tế, nhận ra được điểm mạnh – yếu của mình. Quá trình thực tập sẽ giúp bạn hiểu bản thân mình hơn và đưa ra được hướng đi đúng đắn cho sự nghiệp sau này. 

Ngược lại, nếu bạn là một sinh viên xuất sắc ngay trên giảng đường đại học và tự tin với kiến thức, kỹ năng của mình thì hoàn toàn có thể chọn môi trường làm việc được trả lương để có thể khẳng định mình và không bị "lãng phí chất xám".

Nói chung, thực tập là quá trình gắn kết giữa kiến thức chuyên ngành được đào tạo trong nhà trường và môi trường làm việc thực tế ngoài xã hội. Đây là giai đoạn bạn được huấn luyện, đào tạo để học việc, nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng tự giải quyết công việc nơi công sở. Lựa chọn thực tập không lương hay không – điều đó phụ thuộc vào cách bạn nhìn nhận, đánh giá bản thân và mục tiêu nghề nghiệp sau này. Dù thực tập có lương hay không có lương, nếu bạn cố gắng, nhiệt tình và đam mê học hỏi thì chắc chắn lợi ích của việc thực tập là không nhỏ. Đây sẽ là một hành trang giúp mở rộng cơ hội nghề nghiệp cho bạn.