Phát hiện ca bệnh đậu mùa khỉ đầu tiên ở Đồng Nai chưa rõ nguồn lây, lưu ý 6 cách phòng chống bệnh

Đồng Nai ghi nhận 1 ca dương tính với virus đậu mùa khỉ

Theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đồng Nai, trên địa bàn tỉnh này vừa ghi nhận 1 ca dương tính với virus đậu mùa khỉ.

Cụ thể, bệnh nhân L.V.T. (sinh năm 1998, trú tại xã Xuân Trường, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai), tạm trú tại Thành phố Hồ Chí Minh, nghề nghiệp kinh doanh, thường xuyên phải di chuyển và tiếp xúc với nhiều người nhưng không có yếu tố nước ngoài. Hàng ngày tiếp xúc với bố, mẹ, bà nội chị gái ở quê.

Ngày 17/9, bệnh nhân khởi phát bệnh và có các triệu chứng sốt, ớn lạnh, vã mồ hôi, ngứa, nổi mụn mủ ở cơ quan sinh dục. Bệnh nhân đi khám, điều trị tại phòng khám tư (chưa rõ địa chỉ) nhưng bệnh không giảm. 

Đến ngày 22/9, bệnh nhân đến khám tại Bệnh viện Da Liễu Thành phố Hồ Chí Minh, ghi nhận hết sốt, còn ngứa, thêm các triệu chứng như nổi hạch bẹn, phát ban dạng mủ tại vùng mặt, niêm mạc miệng, lòng bàn tay, chân, cơ quan sinh dục, bệnh viện nghi ngờ nhiễm đậu mùa khỉ. Cùng ngày Bệnh viện Da liễu Thành phố Hồ Chí Minh đã lấy mẫu gửi Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh. Sáng ngày 23/9 cho kết quả dương tính với virus đậu mùa khỉ.

Trước đó, ngày 16/9, bệnh nhân có tiếp xúc với bạn gái N.T.L là lao động tự do (sinh năm 2001, tạm trú tại thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương), hiện tại N.T.L cũng đang có triệu chứng phát ban dạng mụn mủ xung quanh cơ quan sinh dục. Từ ngày 17/9 đến ngày khởi phát bệnh (22/9), bệnh nhân có tiếp xúc với 4 người thân đang trong giai đoạn ủ bệnh.

Đây là ca đậu mùa khỉ đầu tiên có địa chỉ thường trú tại tỉnh Đồng Nai, trước mắt chưa xác định được nguồn lây nhiễm.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đồng Nai kiến nghị Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bình Dương tiếp tục điều tra, xử lý đối với bệnh nhân và bạn gái bệnh nhân, đặc biệt lịch sử tiếp xúc của bệnh nhân với các đồng nghiệp, người thân xung quanh trong khoảng thời gian từ ngày 17/9/2023 đến nay để đưa ra các biện pháp xử trí kịp thời theo hướng dẫn tại Quyết định 2265/QĐ-BYT ngày 22/8/2022 về việc ban hành hướng dẫn tạm thời giám sát và phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ.

Đồng thời, đề nghị Trung tâm Y tế huyện Xuân Lộc giám sát, theo dõi y tế đối với 4 trường hợp người thân có tiếp xúc gần với bệnh nhân (tiếp xúc lần cuối ngày 2/9/2023) cho đến hết ngày 23/9/2023.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục triển khai các hoạt động giám sát nhập cảnh, giám sát cộng đồng và tại các cơ sở y tế để phát hiện kịp thời các trường hợp nghi ngờ đậu mùa khỉ trên địa bàn toàn tỉnh. Tăng cường hoạt động truyền thông về tình hình dịch, các nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ.

Bệnh đậu mùa khỉ là gì?

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bệnh Đậu mùa khỉ (monkeypox) không phải là bệnh mới, bệnh ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1958 trên các đàn khỉ được nuôi để nghiên cứu, do đó có tên là bệnh Đậu mùa khỉ. Trường hợp bệnh đầu tiên ở người được ghi nhận vào năm 1970 tại Cộng hòa Dân chủ Công-gô, kể từ đó bệnh Đậu mùa khỉ ở người trở thành bệnh lưu hành ở khu vực Trung Phi và Tây Phi.

Năm 2003, đợt dịch đầu tiên bên ngoài châu Phi là ở Hoa Kỳ liên quan đến cầy thảo nguyên (chó đồng) đã dẫn đến hơn 70 ca mắc và sau đó bệnh Đậu mùa khỉ được báo cáo rải rác ở những du khách từ Nigeria đến Israel vào tháng 9/2018, Vương quốc Anh vào tháng 9/2018, tháng 12/2019 và tháng 5/2021; Singapore vào tháng 5/2019; và Hoa Kỳ vào tháng 7 và tháng 11/2021.

Virus gây bệnh Đậu mùa khỉ là một loại virus DNA sợi đôi, hiện có 2 nhánh virus gồm nhánh Trung Phi và nhánh Tây Phi, trong đó nhánh Trung Phi thường gây bệnh nặng hơn và có khả năng lây lan nhanh hơn. Một số loài cảm nhiễm với virus Đậu mùa khỉ gồm sóc cây, chuột túi Gambian, động vật linh trưởng và một số loại khác. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa xác định được chính xác ổ chứa.

Bệnh Đậu mùa khỉ là bệnh lây truyền từ động vật sang người, việc lây truyền từ người sang người khi tiếp xúc trực tiếp gần, lây qua vết thương hở, dịch cơ thể, giọt bắn lớn của đường hô hấp và qua tiếp xúc với các vật dụng, đồ dùng nhiễm mầm bệnh. Sự lây truyền có thể xảy ra qua nhau thai từ mẹ sang thai nhi hoặc tiếp xúc gần trong và sau khi sinh. Ngoài ra, cũng ghi nhận sự gia tăng và số lượng trường hợp bệnh tại các quốc gia khu vực Tây, Trung Phi.

Thời gian ủ bệnh thường từ 6-13 ngày, nhưng có thể dao động từ 5-21 ngày. Biểu hiện triệu chứng có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn bệnh, nhưng tương tự như bệnh đậu mùa, các triệu chứng thường thấy như là: sốt, đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch bạch huyết, ớn lạnh, mệt mỏi, phát ban có thể nhìn giống như mụn nước xuất hiện trên mặt, bên trong miệng hoặc ở các bộ phận khác của cơ thể như bàn tay, bàn chân, ngực, bộ phận sinh dục hoặc hậu môn. Bệnh có thể tự khỏi trong vòng 2-3 tuần.

Biện pháp phòng chống bệnh đậu mùa khỉ

Để chủ động phòng, chống bệnh đậu mùa khỉ ở nước ta, Bộ Y tế ra thông báo khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:

1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.

3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

4. Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.

5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ (khu vực Trung và Tây Phi), cần tránh tiếp xúc với động vật có vú (chết hoặc sống) như: Động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa virus đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.

6. Đảm bảo an toàn thực phẩm, thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe.