Những quan niệm sai lầm nghiêm trọng về bệnh đau mắt đỏ

Minh Châu
10:34 - 12/09/2023
Công dân & Khuyến học trên

Bệnh đau mắt đỏ hiện đang vào mùa dịch, nhiều bệnh nhân đã có biến chứng nặng do không điều trị đúng cách. Bên cạnh đó, việc tìm hiểu thông tin chưa đầy đủ và có những quan niệm sai lầm nghiêm trọng về căn bệnh này khiến bệnh dễ lây lan; quá trình điều trị bệnh kéo dài, phức tạp.

Những quan niệm sai lầm nghiêm trọng về bệnh đau mắt đỏ - Ảnh 1.

Bệnh đau mắt đỏ không lây khi nhìn nhau và đeo kính râm chỉ giúp người bệnh dễ chịu chứ không giúp tránh lây bệnh cho người xung quanh. Ảnh: baptisteye.com

Sẽ bị lây bệnh đau mắt đỏ khi nhìn vào mắt người bệnh

Đây là một quan niệm sai lầm. Theo Thạc sỹ, bác sĩ Nguyễn Văn Cường – Khoa Mắt, Bệnh viện Quân y 103, Hà Nội, bệnh đau mắt đỏ không lây khi nhìn nhau và đeo kính râm chỉ giúp người bệnh dễ chịu chứ không giúp tránh lây bệnh cho người xung quanh.

Bệnh đau mắt đỏ rất dễ trở thành dịch bởi khả năng lây lan do tiếp xúc trực tiếp với người bị bệnh qua nhiều đường như hô hấp, nước bọt, qua tay, qua cầm nắm, chạm vào những đồ vật, đồ dùng cá nhân của người bệnh (mắt kính, khăn mặt, chậu rửa mặt).

Bệnh nhân bị đau mắt đỏ vẫn có khả năng lây bệnh cho người khác trước 2-3 ngày khi phát bệnh và sau khi khỏi bệnh 1 tuần.

Bệnh đau mắt đỏ tuy lành tính, có thể tự khỏi nhưng sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình học tập và sinh hoạt, làm việc. Nếu điều trị không đúng cách, bệnh đau mắt đỏ có thể gây biến chứng nặng nề, ảnh hưởng đến thị lực.

Biến chứng thường gặp của viêm kết mạc cấp do virus gồm có giả mạc, trợt biểu mô giác mạc, viêm giác mạc chấm nông, viêm giác mạc đốm.

Bệnh đau mắt đỏ do enterovirus có khả năng lây lan qua đường nước nên nếu chất lượng nước uống không tốt thì có thể cả gia đình đều bị bệnh…

Đây cũng là một quan niệm không đúng. Theo các chuyên gia của Bệnh viện Mắt Thành phố Hồ Chí Minh và các tài liệu khoa học hiện nay trên thế giới, bệnh đau mắt đỏ (viêm kết mạc cấp) thường do các tác nhân virus gây ra (adenovirus, enterovirus, coxsackie,…), bệnh lây truyền do tiếp xúc trực tiếp với nước mắt và các chất tiết của mắt có mang virus gây bệnh từ người bệnh. 

Như vậy, việc cho rằng bệnh đau mắt đỏ lây lan qua đường nước uống là hoàn toàn không chính xác.

Những quan niệm sai lầm nghiêm trọng về bệnh đau mắt đỏ - Ảnh 2.

Bệnh nhân bị đau mắt đỏ vẫn có khả năng lây bệnh cho người khác trước 2-3 ngày khi phát bệnh và sau khi khỏi bệnh 1 tuần. Ảnh: Shutterstock

Viêm kết mạc do enterovirus thường nhẹ hơn so với viêm kết mạc do adenovirus và thường ít có khả năng gây dịch lớn so với viêm kết mạc do adenovirus…

Điều này là thiếu cơ sở khoa học. Theo các chuyên gia của Bệnh viện Mắt Thành phố Hồ Chí Minh và các tài liệu khoa học hiện nay trên thế giới, tác nhân enterovirus gây ra viêm kết mạc mắt vẫn có thể gây ra diễn biến bệnh nặng nhưng thường là cấp tính, khác với tác nhân adenovirus có thể gây ra viêm giác mạc mạn tính.

Tác nhân enterovirus đã được ghi nhận gây ra những đợt dịch viêm kết mạc tại nhiều nước trên thế giới. Theo tài liệu của Tổ chức Y tế Thế giới công bố năm 1973, enterovirus type 70 đã gây đại dịch tại các nước Châu Phi (Algeria, Ghana, Morocco, Nigeria, Tunisia), Châu Á (Cambodia, China, Hong Kong, India, Indonesia, Japan, Malaysia, Philippines, Singapore, Thailand) và Vương quốc Anh trong giai đoạn 1969-1971.

Gần đây, năm 2014, nhóm virus này gây viêm kết mạc mắt xuất huyết tại Thailand với hơn 300.000 trường hợp nhiễm trong vòng 3 tháng.

Chỉ có một thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh là Tobrex để điều trị đau mắt đỏ

Quan niệm này cũng sai hoàn toàn. Về thuốc nhỏ mắt sử dụng trong bệnh đau mắt đỏ, người mắc bệnh có thể dùng nước muối sinh lý (natri clorua 0,9%) hoặc nước cất để rửa mắt. Các loại thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp sau: có dấu hiệu nghi bội nhiễm vi khuẩn (đau nhức, giảm thị lực, sợ ánh sáng,..), phòng ngừa nhiễm trùng sau bóc giả mạc.

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh chứ không phải chỉ có một loại "Tobrex".

Các thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh hiện có nhiều loại khác nhau, đều có thể sử dụng cho bệnh đau mắt đỏ, như ofloxacin, levofloxacin, ciprofloxacin, neomycin, tobramycin…

Những quan niệm sai lầm nghiêm trọng về bệnh đau mắt đỏ - Ảnh 3.

Người mắc bệnh đau mắt đỏ tuyệt đối không tự ý sử dụng các thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid. Ảnh: medlineplus.gov

Hiện nay, nguồn thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh trên thị trường là rất lớn và không thể xảy ra tình trạng khan hiếm thuốc.

Theo khảo sát nhanh của Phòng Nghiệp vụ Dược - Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh levofloxacin hiện có hơn 270.000 lọ, ofloxacin còn 15.000 lọ (sẽ nhập về thêm trong thời gian tới là 900.000 lọ); tobramycin còn 20.000 lọ (sẽ nhập về thêm trong thời gian tới là 280.000 lọ),…

Điều quan trọng là, theo khuyến cáo của các bác sĩ chuyên khoa Mắt, người mắc bệnh đau mắt đỏ tuyệt đối không tự ý sử dụng các thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid. Việc tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt có chứa corticoid không những không có tác dụng mà còn làm tổn thương nặng hơn, kéo dài thời gian bệnh và lây lan của bệnh, tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Các biện pháp phòng bệnh đau mắt đỏ

Bệnh nhân bị đau mắt đỏ vẫn có khả năng lây bệnh cho người khác trước 2-3 ngày khi phát bệnh và sau khi khỏi bệnh 1 tuần. Cách phòng bệnh tốt nhất là thực hiện các biện pháp vệ sinh và cách ly với người bị đau mắt đỏ:

Luôn vệ sinh sạch sẽ, nhất là hai bàn tay, tránh cầm nắm vào các vị trí dùng chung như tay nắm cửa, tay cầm cầu thang, nút bấm thang máy….

Đeo khẩu trang để tránh lây lan qua đường hô hấp (giọt bắn).

Tra nước muối sinh lý để rửa mắt, nhất là đối với gia đình có người thân bị bệnh.

Phải tiến hành cách ly người bệnh: Dùng riêng khăn, chậu rửa, mùi soa, kính mắt, thìa, bát, vỏ gối, đeo khẩu trang khi nói chuyện và hạn chế đến nơi đông người…

Sau khi chăm sóc cho bệnh nhân bị đau mắt đỏ phải rửa tay bằng xà phòng.

(Theo Thạc sỹ, bác sĩ Nguyễn Văn Cường – Khoa Mắt, Bệnh viện Quân y 103, Hà Nội)