Nguyên nhân Hà Nội liên tục hạ điểm chuẩn tuyển sinh lớp 10 những năm gần đây

Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã công bố điểm chuẩn bổ sung vào lớp 10 của 3 trường trung học phổ thông chuyên và 28 trường trung học phổ thông không chuyên trên địa bàn thành phố vào ngày 10/7 vừa qua. 

Việc làm này của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội được nhiều phụ huynh tán đồng vì con em họ có cơ hội vào học ở trường công lập.

Tuy nhiên, nhìn lại tình thế căng thẳng trong những ngày tuyển sinh vào lớp 10 vừa qua, đặc biệt là nhiều phụ huynh phải vạ vật xếp hàng từ đêm để giành 1 suất học cho con đã cho thấy việc tuyển sinh trung học phổ thông tại thành phố này có nhiều bất cập. 

Nếu có một phương thức tuyển sinh khoa học và linh hoạt, đứng về phía lợi ích của học sinh và phụ huynh học sinh thì có lẽ dư luận đã không ồn ào nhiều ý kiến trái chiều đến thế.

Sự việc bất ổn đến mức, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã phải yêu cầu Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo đơn vị liên quan rà soát báo cáo đầy đủ, chính xác về công tác tuyển sinh vào lớp 10 hệ công lập năm học 2023-2024 của Hà Nội.

31 trường được Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội hạ điểm chuẩn

Tiến trình tuyển sinh lớp 10 tại Hà Nội như sau: Ngày 30/6, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã chính thức công bố điểm thi vào lớp 10 trung học phổ thông năm 2023-2024. Sáng 1/7, Sở đã họp thống nhất, duyệt điểm chuẩn vào lớp 10 các lớp chuyên, lớp song bằng tú tài, lớp song ngữ tiếng Pháp. Chiều 1/7, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã phê duyệt và công bố điểm chuẩn lớp 10 khối không chuyên năm học 2023-2024.

Sau gần 10 ngày công bố điểm chuẩn, Hà Nội đã hạ điểm chuẩn 31 trường trung học phổ thông, cụ thể: 

Việc hạ điểm tuyển sinh 10 của Hà Nội sẽ giúp cho rất nhiều học sinh vừa tham dự kỳ thi tưởng đã bị loại thì giờ lại trúng tuyển vào lớp 10 công lập. Mỗi trường chỉ cần hạ 0,25 so với mức điểm chuẩn ban đầu sẽ có thêm nhiều thí sinh trúng tuyển. Trong khi, phần nhiều các trường hạ điểm chuẩn từ 0,5 đến 0,75 thì số lượng thí sinh trúng tuyển bổ sung sẽ khá nhiều. 

Điều này cũng đồng nghĩa với việc những thí sinh rơi vào khoảng điểm hạ chuẩn so với mức điểm chuẩn ban đầu phải thực hiện thêm nhiều bước phức tạp thủ tục vào trường.

Những năm gần đây, Hà Nội thường xuyên hạ điểm chuẩn tuyển sinh 10

Theo dõi công tác tuyển sinh lớp 10 những năm gần đây sẽ thấy Sở Giáo dục Hà Nội vẫn liên tục hạ điểm chuẩn tuyển sinh lớp 10 sau khi công bố điểm chuẩn ban đầu. 

Năm 2022 có 14 trường điều chỉnh điểm đầu vào, trong đó có 11 trường trung học phổ thông công lập và 3 trường chuyên. Năm 2021 có tới 40 trường trung học phổ thông hạ điểm chuẩn để tuyển đủ chỉ tiêu lớp 10. Năm 2020 là 35 trường. Năm 2019 là 37 trường. Và, năm 2023 hiện tại có 31 trường hạ điểm chuẩn.

Câu hỏi đặt ra là tại sao những năm gần đây, năm nào Hà Nội cũng phải hạ điểm chuẩn để cho đủ chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 10? Trong khi, các tỉnh, thành khác gần như không phải thực hiện công đoạn này. 

Bởi lẽ, khi nhập điểm thi của thí sinh thì số điểm thứ tự từ sắp xếp từ trên xuống đối với từng trường đã hiện hữu cụ thể trên phần mềm điểm điện tử. 

Trong khi, các trường chuyên và không chuyên khối công lập của Hà Nội đều thi chung đợt. Chỉ khác, học sinh môn chuyên thi thêm môn chuyên nữa. Việc những thí sinh trúng tuyển trường chuyên dĩ nhiên là các em sẽ nhập học chứ thường không có việc bỏ để học lớp không chuyên hay các trường ngoài công lập.

Vì thế, để tránh "trúng tuyển ảo" thay vì cùng công bố điểm chuẩn trong 1 ngày cả khối chuyên và không chuyên thì Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội chỉ cần điều chỉnh ngày công bố điểm chuẩn sẽ ổn. 

Chẳng hạn như năm nay, ngày 1/7 công bố điểm chuẩn trường chuyên và lùi thời gian công bố điểm chuẩn trường không chuyên sau đó vài ngày. Khi các thí sinh trường chuyên xác định nhập học thì trừ đi những em này. Các trường không chuyên sẽ căn cứ vào chỉ tiêu được giao lấy điểm chuẩn nguyện vọng 1 và trừ là chỉ tiêu nguyện vọng 2. Lấy thứ tự lấy từ trên xuống dưới cho đến khi đủ chỉ tiêu thì đâu phải hạ điểm chuẩn làm gì cho phức tạp cả phía lãnh đạo ngành, các nhà trường, phụ huynh và thí sinh dự thi.

Hoặc, nếu điều chỉnh điểm chuẩn thì điều chỉnh ngay với thời gian công bố điểm chuẩn sẽ hợp lý hơn. Thế nhưng, ngày 1/7 công bố điểm chuẩn, những thí sinh không trúng tuyển với mức điểm đó tất nhiên tất bật rút hồ sơ ở trường đã thi, nộp hồ sơ ở trường nguyện vọng 2, nguyện vọng 3 hoặc các trường ngoài công lập. 

Khi mọi thứ đã tạm ổn thì ngày 10/7 Sở lại công bố điều chỉnh điểm chuẩn. Vì thế, nhiều thí sinh, phụ huynh lại tất bật rút hồ sơ các trường để nộp lại các trường công lập. Đằng sau việc hạ điểm chuẩn là nhiều công đoạn phức tạp, sự ảnh hưởng cho cả lãnh đạo ngành, nhà trường và phía phụ huynh, học sinh.

Nếu không có phương thức tuyển sinh chặt chẽ, khoa học, phù hợp có lẽ Hà Nội sẽ vẫn vướng phải những vấn đề phức tạp trong tuyển sinh vào lớp 10 những năm tới. Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã khẳng định Hà Nội không thiếu trường trung học phổ thông và chỉ tiêu tuyển sinh các trường cũng không quá thấp, vì sao công tác tuyển sinh lớp 10 tại Thủ đô luôn có nhiều vấn đề bất cập?

Đằng sau việc ra chỉ tiêu và xác định điểm chuẩn, hạ điểm chuẩn trong tuyển sinh vào lớp 10 đã cho thấy giáo dục Hà Nội chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới, khoa học, thuận tiện, vì người học.