Mỹ: lần đầu tiên trong lịch sử, một cựu Tổng thống bị đề nghị truy tố hình sự
Ủy ban Điều tra Hạ viện Mỹ khuyến nghị Bộ Tư pháp nước này truy tố hình sự Cựu Tổng thống Donald Trump 4 tội danh liên quan vụ bạo loạn Điện Capitol vào ngày 6/1/2021.
Báo chí Mỹ đưa tin, Ủy ban Điều tra của Hạ viện ngày 19/12 đã đã công bố các cáo trạng hình sự nhắm vào ông Trump và khuyến nghị Bộ Tư pháp điều tra vị cựu Tổng thống này về các tội danh: xúi giục nổi dậy; âm mưu lừa đảo Chính phủ Mỹ; âm mưu đưa ra tuyên bố sai sự thật và cản trở thủ tục tố tụng chính thức.
Theo Hạ nghị sĩ đảng Dân chủ Jamie Raskin, thành viên của Ủy ban điều tra, “vụ bạo loạn là một cuộc nổi dậy chống lại chính quyền Mỹ. Đó là một hành vi phạm tội nghiêm trọng được ghi trong hiến pháp”.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bị đề nghị truy tố hình sự với 4 tội danh liên quan đến vụ bạo loạn Điện Capitol. Ảnh: Reuters/Leah Millis
Reuters cho biết, yêu cầu của Ủy ban Điều tra Hạ viện gửi tới Bộ Tư pháp đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử, Quốc hội Mỹ đề nghị truy tố hình sự đối với một cựu Tổng thống.
The Guardian bình luận, khuyến nghị này đánh dấu một bước leo thang đáng kể trong cuộc chiến giữa Ủy ban điều tra vụ bạo loạn Điện Capitol với ông Trump, đặc biệt là khi cựu Tổng thống Mỹ công bố cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024.
Tuy nhiên, khuyến nghị của Ủy ban điều tra của Hạ viện Mỹ phần lớn mang tính tượng trưng và không bắt buộc các công tố viên liên bang phải hành động.
Ủy ban Điều tra của Hạ viện Mỹ đã điều tra về vụ bạo loạn Điện Capitol và vai trò của ông Trump trước, trong và sau vụ việc trong vòng 18 tháng.
Điều tra viên cho biết khuyến nghị của họ dựa trên bằng chứng đầy đủ và được đưa ra sau hơn 1.000 cuộc phỏng vấn nhân chứng và thu thập hàng trăm nghìn tài liệu trong thời gian qua.
Chủ tịch Ủy ban Điều tra Hạ viện - ông Bennie Thompson chỉ trích ông Trump xúi giục đám đông xông vào Điện Capitol, đồng thời cáo buộc cựu Tổng thống Mỹ đã làm xói mòn niềm tin vào hệ thống dân chủ bằng cách lặp lại những tuyên bố sai sự thật.
Ông Thompson nhấn mạnh: “Nếu niềm tin bị phá vỡ thì nền dân chủ chúng ta cũng sẽ thế”.
Báo cáo đầy đủ của Ủy ban Điều tra Hạ viện Mỹ cùng lời khai của các nhân chứng sẽ được công bố vào ngày 21/12.
Cuộc bạo loạn tại Điện Capitol
Ngày 6/1/2021, một nhóm người ủng hộ Tổng thống Donald Trump nỗ lực lật ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống 2020 đã xâm chiếm Điện Capitol, Mỹ sau khi ông Trump phàn nàn về gian lận trong cuộc bầu cử Tổng thống từ tháng 11/2020.
Sau khi vượt qua lực lượng an ninh, họ phá hoại và chiếm giữ một số phần tòa nhà kéo dài trong vài tiếng đồng hồ.
Ông Trump đã kêu gọi những người ủng hộ của mình tuần hành đến Điện Capitol của Mỹ để gây áp lực nhằm lật ngược kết quả cuộc bầu cử.
Việc kiểm phiếu đại cử tri tiếp tục vào đêm đó và hoàn thành vào sáng sớm ngày hôm sau, ông Joe Biden được tuyên bố là người chiến thắng và sẽ nhậm chức Tổng thống vào ngày 20/1/2021.
Các sự kiện xảy ra bị các nhà lãnh đạo và các tổ chức chính trị ở Mỹ và quốc tế lên án. Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell gọi cuộc tấn công vào Điện Capitol là một "cuộc nổi dậy thất bại".
Phản ứng của ông Trump
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chỉ trích khuyến nghị truy tố của Ủy ban Điều tra vụ bạo loạn ngày 6/1/2021 tại Điện Capitol.
Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump tuyên bố: “Những người này không hiểu rằng khi họ cố gắng theo đuổi để trừng phạt tôi, những người yêu tự do sẽ tập hợp xung quanh tôi. Điều đó khiến tôi mạnh mẽ hơn”.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định động thái của Ủy ban Điều tra Hạ viện chỉ khiến ông mạnh mẽ hơn mà thôi. Ảnh: Reuters/Leah Millis
Ông Trump cũng cáo buộc các nhà lập pháp Hạ viện Mỹ hôm 19/12 đã đề xuất "các cáo buộc sai lệch" chống lại ông nhằm nỗ lực ngăn cản ông tái tranh cử vào Nhà Trắng.
“Mọi người hiểu rằng họ ra tay ngăn cản tôi tranh cử tổng thống vì họ biết tôi sẽ thắng. Cũng giống việc luận tội, việc đòi truy tố tôi là một nỗ lực đảng phái nhằm gạt tôi và đảng Cộng hòa sang một bên”, ông Trump khẳng định.
Ông cũng bác bỏ quyết định của hội đồng này về việc ông không hành động trong 187 phút kể từ khi bắt đầu bạo loạn cho đến khi thông điệp kêu gọi những người bạo loạn "hãy về nhà" được ông đưa ra.
Kể từ khi rời Nhà Trắng đầu năm 2020, ông Trump đã phải đối mặt hàng loạt vấn đề pháp lý. Gần đây nhất là hai công ty thuộc Tập đoàn Trump Organization bị tòa án bang New York (Mỹ) tuyên 17 tội danh đã vi phạm trong thời gian kéo dài 15 năm, trong đó có tội gian lận thuế và làm sai lệch hồ sơ kinh doanh.
Ông Trump vừa tuyên bố tái tranh cử chức tổng thống Mỹ hồi tháng trước.
Tại cuộc họp của ủy ban hôm 19/12, Hạ nghị sĩ Liz Cheney của đảng Cộng hòa, người sẽ rời Quốc hội sau thất bại trong cuộc bầu cử sơ bộ trước một ứng cử viên được ông Trump hậu thuẫn, khẳng định vị cựu tổng thống "không phù hợp với bất kỳ chức vụ nào".
