IMO 2025: AI bứt phá, lần đầu đạt huy chương vàng

Kỳ thi Olympic Toán học Quốc tế năm 2025 (IMO 2025) ghi nhận một cột mốc mới: các mô hình AI từ Google DeepMind và OpenAI lần đầu đạt điểm số tương đương huy chương vàng. IMO là một trong những cuộc thi toán học cấp trung học phổ thông lâu đời và thách thức nhất thế giới.

Cả hai mô hình AI đều giải đúng 5/6 bài toán, đạt 35/42 điểm. OpenAI gọi đây là "việc chinh phục một thách thức lớn" tại một kỳ thi toán học danh giá.

Đáng chú ý, mô hình Gemini của Google đã giải được các bài toán trong thời gian 4,5 giờ. Năm ngoái, mô hình của Google phải mất 2-3 ngày để hoàn thành và chỉ đạt huy chương bạc.

Điểm mới năm nay là cả hai công ty đều dùng hệ thống "không chính thức" (informal), cho phép AI tiếp nhận đề bài bằng ngôn ngữ tự nhiên và tự sinh lời giải cũng bằng ngôn ngữ tự nhiên, không cần con người hỗ trợ dịch thuật.

Giám khảo IMO đánh giá cao các lời giải của AI nhờ "rõ ràng, chính xác và hầu hết dễ hiểu". Điều này cho thấy khả năng suy luận của AI đang phát triển mạnh mẽ, mở ra triển vọng mới trong lĩnh vực toán học và công nghệ.

IMO 2025: Con người vượt trội với điểm số tuyệt đối

Dù AI đã đạt đến mốc huy chương vàng, nhưng vẫn chưa mô hình nào chạm tới điểm tuyệt đối. IMO 2025 có 5 thí sinh đã xuất sắc đạt tuyệt đối 42/42 điểm, điều mà AI chưa làm được.

Khoảng 10% thí sinh giành huy chương vàng có kết quả thi tương đương hoặc cao hơn thành tích của các mô hình AI. Kỳ thi năm nay có 641 học sinh đến từ 112 quốc gia, cho thấy quy mô và mức độ cạnh tranh rất cao.

Thành tích này khẳng định rằng, trong khi AI tiến nhanh về mặt kỹ thuật, thì khả năng sáng tạo và độ hoàn thiện trong tư duy toán học vẫn là ưu thế nổi bật của con người, điều mà công nghệ chưa thể thay thế.

IMO 2025: Tranh cãi quanh việc công bố kết quả

Thành tích của AI tại IMO 2025 cũng kéo theo một cuộc tranh luận giữa hai ông lớn công nghệ. Google DeepMind chỉ trích OpenAI công bố kết quả quá sớm, không tuân theo yêu cầu của ban tổ chức IMO là chờ xác minh độc lập và tôn trọng thời điểm vinh danh thí sinh.

CEO Google DeepMind, Demis Hassabis, cho biết họ chủ động đợi đến thứ Hai để công bố kết quả, sau khi có xác nhận từ Chủ tịch IMO. Tiến sĩ Lương Minh Thắng, trưởng dự án IMO của Google, nhấn mạnh rằng mọi tuyên bố đạt huy chương vàng cần căn cứ vào hướng dẫn chấm điểm chính thức của ban tổ chức.

Phía OpenAI cho biết họ được IMO mời tham gia kỳ thi chính thức nhưng đã từ chối vì đang tập trung phát triển các hệ thống ngôn ngữ tự nhiên. Sau đó, OpenAI thuê ba cựu huy chương IMO độc lập chấm điểm và chỉ liên hệ với IMO sau khi xác định được kết quả.

Chủ tịch IMO, ông Gregor Dolinar, từ chối bình luận cụ thể nhưng nhấn mạnh rằng ban tổ chức không thể xác minh lượng tài nguyên tính toán mà AI đã dùng hoặc liệu có sự can thiệp nào từ con người hay không.

Dù có những tranh cãi nhưng không thể phủ nhận rằng AI đang cải thiện với tốc độ nhanh chóng. IMO là một sân chơi có uy tín, nơi các thành tích AI đạt được đang thu hút sự quan tâm lớn và ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc đua giành nhân tài AI toàn cầu.

Tuy nhiên, điều quan trọng là AI dù tiến xa đến đâu, vẫn chưa thể thay thế được trực giác, sự linh hoạt và khả năng đạt độ hoàn hảo tuyệt đối của con người trong việc giải những bài toán khó.

Cuộc đối đầu giữa AI và con người tại các kỳ thi như IMO 2025 không chỉ là cuộc thi điểm số, mà còn là minh chứng cho sự khác biệt giữa trí tuệ máy và tư duy con người, một sự khác biệt không dễ để san bằng.