IAEA: pháo kích nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia là "đang đùa với lửa"

Theo The Guardian, các chuyên gia thuộc IAEA đang giám sát tại Zaporizhzhia ghi nhận đã có các vụ nổ mạnh làm rung chuyển tại cơ sở nhà máy trong 2 đêm 19 và 20/11.

IAEA cho biết hơn chục vụ nổ từ hoạt động pháo kích đã xảy ra, gây ra thiệt hại cho một số tòa nhà, hệ thống và thiết bị, nhưng cho đến nay vẫn chưa phát hiện bất kỳ vấn đề nghiêm trọng đối với an toàn hạt nhân.

Theo ông Rafael, tin tức này cực kỳ đáng lo ngại và các vụ nổ là hoàn toàn không thể chấp nhận được: “Ai đứng đằng sau vụ này thì phải chấm dứt ngay. Như tôi đã nói nhiều lần trước đây, bạn đang đùa với lửa”.

Trên tài khoản Twitter của IAEA, ông Rafael tiếp tục kêu gọi Ukraine và Nga đồng ý và thực hiện vùng an toàn và an ninh hạt nhân xung quanh nhà máy càng sớm càng tốt.

Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình BFM (Pháp), Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi cũng cho biết ông đang chuẩn bị tiến hành các chuyến công du tới Nga và Ukraine để thảo luận về việc đảm bảo an toàn cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.

Ông Grossi nhấn mạnh: “Tất nhiên, tôi sẽ tới Ukraine, tới Nga và tới nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Hiện giờ nhiệm vụ cấp bách là tạo ra một khu vực an ninh xung quanh nhà máy.”

Các chuyên gia của IAEA sẽ thị sát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia để đánh giá thiệt hại sau các vụ pháo kích mới nhất nếu tình hình cho phép, ông Grossi cho biết thêm.

Những đợt pháo kích vào nhà máy Zaporizhzhia đang làm dấy lên lo ngại về khả năng xảy ra sự cố hạt nhân nghiêm trọng như thảm hoạ Chernobyl (chỉ cách đó 500km) vào năm 1986. 

Chernobyl là thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất trong lịch sử cả về phí tổn và thương vong. Nhiều vùng rộng lớn thuộc Ukraina, Belarus và Nga bị ô nhiễm nghiêm trọng, dẫn tới việc phải sơ tán và tái định cư cho hơn 336.000 người.

Nga và Ukraine đổ lỗi cho nhau về cuộc tấn công nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia

Zaporizhzhia nằm ở phía đông nam Ukraine là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu. Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cung cấp khoảng 1/5 điện cho Ukraine trước khi xung đột xảy ra, và đã nhiều lần phải hoạt động dựa vào máy phát điện dự phòng.

Nhà máy thuộc quyền kiểm soát của Nga kể từ tháng 3/2022, song các nhân viên người Ukraine vẫn ở lại để điều hành. Cơ sở này đã phải hứng chịu nhiều đợt pháo kích, làm dấy lên lo ngại về một thảm họa hạt nhân. Các vụ pháo kích cũng thường xuyên làm gián đoạn nguồn cung điện của nhà máy.

Dẫn lời cố vấn Cơ quan điều hành năng lượng hạt nhân Nga Rosenergoatom Renat Karchaa, hãng thông tấn Nga TASS đưa tin 15 quả đạn pháo đã tấn công các cơ sở của nhà máy.

"Họ không chỉ nã pháo ngày hôm qua mà cả hôm nay, họ đang nã pháo ngay lúc này”, ông nói và nhấn mạnh bất kỳ cuộc pháo kích nào vào cơ sở này đều gây ra mối đe dọa đối với an toàn hạt nhân.

Ông Karchaa cho biết các quả đạn pháo đã rơi gần một cơ sở lưu trữ chất thải hạt nhân khô và một tòa nhà chứa nhiên liệu hạt nhân mới, đồng thời cho biết thêm rằng hiện tại không có phát thải phóng xạ nào được phát hiện.

Trong khi đó, Tập đoàn năng lượng hạt nhân Ukraine Energoatom cáo buộc quân đội Nga tấn công nhà máy, cho biết hạ tầng của nhà máy trúng pháo ít nhất 12 lần. Ukraine cho rằng hành động của Nga nhằm tiếp tục hạn chế năng lực cung cấp điện của Ukraine.