Hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng

Báo chí có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng

Tại Hội nghị, các đại biểu thảo luận, trao đổi về hai vấn đề: hiện trạng về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và một số quy định hiện hành về bảo vệ trẻ em; các xu hướng công nghệ nhằm bảo vệ, hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh sáng tạo trên môi trường mạng để nhà báo có thể lan tỏa thông điệp và nâng cao nhận thức về an toàn thông tin cho trẻ em trên môi trường mạng.

Phát biểu tại Hội nghị, bà Mai Hương Giang, Phó Cục trưởng Cục Báo chí cho biết, mục đích của Hội nghị nhằm cung cấp thông tin, cập nhật về hiện trạng bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và các xu hướng công nghệ để bảo vệ, hỗ trợ trẻ tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng.

Bà Mai Hương Giang khẳng định, báo chí có vai trò quan trọng trong công tác tuyên truyền về các vấn đề của trẻ em trên môi trường mạng. Để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ này, báo chí cần được trang bị nhiều hơn về kiến thức và chia sẻ các giá trị đạo đức trong truyền thông để bảo vệ, hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng.

Theo thống kê của Cục Báo chí, Bộ Thông tin và Truyền thông, trong năm 2022, có hơn 145.000 tin, bài tuyên truyền về lĩnh vực trẻ em, thu hút sự quan tâm của dư luận. Các cơ quan báo chí cơ bản đã phát huy sứ mệnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng và trẻ em trong việc hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, an toàn, sáng tạo trên môi trường mạng.

Đa số trẻ bị xâm phạm trên không gian mạng không dám tiết lộ thủ phạm   

Phó Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) Nguyễn Thị Nga cho biết, theo số liệu của Tổ chức Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), tại Việt Nam, 89% dân số truy cập Internet (87% người dân sử dụng Internet hàng ngày); 77% người bảo hộ trẻ em sử dụng Internet hàng ngày và chỉ 36% trẻ tham gia khảo sát hộ gia đình đã được dạy để bảo đảm an toàn trên mạng.

Đặc biệt, có 1% trẻ em bị dụ dỗ gửi ảnh, video về bộ phận nhạy cảm; 0,2% trẻ em bị dụ dỗ cho tiền/quà để đổi lấy video, hình ảnh nhạy cảm; 0,3% trẻ em bị dụ dỗ cho tiền/quà để thực hiện hành vi tình dục; 1% trẻ em bị chia sẻ hình ảnh nhạy cảm mà không có sự đồng ý; 2% trẻ em bị yêu cầu trò chuyện tình dục. Hầu hết trẻ em bị xâm phạm trên không gian mạng đều không tiết lộ ai là thủ phạm. Trong những trẻ tiết lộ đa số đều nói rằng thủ phạm là người lạ. Nguyên nhân là do trẻ sợ hậu quả.

Phó Cục trưởng cho biết, trung bình trẻ em thường sử dụng từ 5 - 7 tiếng/ngày vào mạng xã hội. Ngoài những lợi ích, mạng xã hội cũng đem lại những tác động tiêu cực nếu trẻ em: tiếp cận thông tin giả; truy cập vào những nội dung xấu độc; nghiện sử dụng mạng xã hội. Điều này càng nguy hiểm hơn khi các em chưa ý thức được nguy cơ rình rập khi sử dụng mạng xã hội.

Từ năm 2021 đến tháng 7/2022, tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111 nhận được 688 cuộc gọi đề nghị được tư vấn về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, tập trung vào 3 nhóm vấn đề: xâm hại trẻ em trên môi trường mạng; cách sử dụng internet tương tác an toàn; tư vấn khi trẻ bị dụ bỗ. 

Theo bà Nguyễn Thị Nga, "cần chung tay để bảo vệ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng, trong đó vai trò của ngành giáo dục rất quan trọng. Các trường cần đưa vào chương trình ngoại khóa hoặc chính khóa vấn đề này”.

Bà Nga cũng thông tin thêm, hiện nay, Việt Nam đã ban hành các văn bản pháp luật để quản lý chặt chẽ về vấn đề này như: Luật An toàn thông tin mạng (năm 2015), Luật Trẻ em (năm 2016), Luật Tiếp cận thông tin (năm 2016), Luật An ninh mạng (năm 2018). 

Các văn bản pháp luật đều có quy định về nguyên tắc bảo vệ thông tin cá nhân trên mạng, trách nhiệm bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; đồng thời đưa ra những mức phạt, biện pháp khắc phục khi vi phạm quy định về việc cấm công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em.