Hình ảnh người lính cứu hỏa vào đề thi Ngữ văn khiến nhiều người cảm động

Vừa qua, Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Trị đã tổ chức kì thi học sinh giỏi văn hóa cho học sinh lớp 12, trong đó có môn Ngữ văn. Đề thi môn Ngữ văn nhận được nhiều sự quan tâm và đánh giá cao của thầy và trò vì câu nghị luận xã hội mang tính nhân văn sâu sắc, có thể gợi ý tưởng cho thí sinh nhiều suy luận hay về lý tưởng sống. 

Đề thi giàu tính nhân văn

Theo đó, câu nghị luận xã hội (8 điểm) cho ngữ liệu như sau: "Để tưởng nhớ ba người lính cứu hoả đã hy sinh trong khi làm nhiệm vụ (ngày 1/8/2022 tại Quan Hoa, Cầu Giấy, Hà Nội), anh Phạm Cao Thái - tác giả của bức tranh dưới đây chia sẻ:

"Hồi xưa mình hay định nghĩa một cách ước lệ rằng: Thiên thần là những con người xinh đẹp, lộng lẫy, có đôi cánh để bay và nhiều phép thuật. Mãi sau này mới hiểu rằng: Thiên thần cũng chỉ là những người bình thường như chúng ta nhưng họ dám sống một cuộc đời phi thường, sẵn sàng hy sinh chính mình để bảo vệ người khác...".

Đề yêu cầu: Lấy cảm hứng được gợi lên từ lời chia sẻ trên, anh/chị hãy viết đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) với chủ đề: Những con người bình thường dám sống một cuộc đời phi thường.

Cùng với đó, câu nghị luận văn học (12 điểm) cũng được nhiều giáo viên đánh giá hay, giúp học sinh phát huy được tư duy phản biện.

Đề như sau: "Đều là những nhà văn đạt giải Nobel, tuy nhiên, nếu Patrick Modiano cho rằng: "Việc viết là hoạt động cô đơn lạ kì" thì Albert Camus lại khẳng định: "Tôi không thấy việc sáng tạo nghệ thuật như là một thú vui trong cô đơn (…). Nghệ thuật không cho phép người nghệ sĩ tự tách mình ra, trái lại người nghệ sĩ phải tự tôi luyện mình trong sự giao lưu không ngừng với kẻ khác".

Đề yêu cầu: Những phát biểu trên gợi cho anh chị suy nghĩ gì về hoạt động sáng tạo của người nghệ sĩ?

Gợi ý làm bài câu nghị luận xã hội

1. Giải thích: Thiên thần là những người xinh đẹp, lộng lẫy, có đôi cánh để bay và có phép thuật: đây là những định nghĩa ước lệ, với cách định nghĩa này thiên thần chính là những người sở hữu những tài năng siêu nhiên, có phần thần thoại và đầy huyền diệu. Thiên thần là những người bình thường dám làm điều phi thường: một định nghĩa được tạo nên từ những điều đối lập.

Con người bình thường: là những người như chúng ta, không sở hữu phép thuật, tài năng siêu nhiên; Những điều phi thường: những điều lớn lao, vĩ đại, vượt lên trên mọi thông lệ thường thấy.

Câu nói có nghĩa là: Những con người bình người thường dám làm những điều phi thường chính là một chủ đề tôn vinh những người có lẽ sống cao cả, những người dũng cảm dám vượt lên mọi giới hạn, sẵn sàng hi sinh và cống hiến.

2. Bàn luận: Cách chọn lựa của mỗi người: Mỗi người sinh ra đều có sứ mệnh, một cuộc đời riêng. Con người ta hoàn toàn có thể lựa chọn cho bản thân một lối sống bình lặng, nhàn hạ tuy nhiên cũng có những người sẽ lựa chọn một tâm thế sống cống hiến, thậm chí hi sinh để làm nên những điều phi thường.

Những người bình thường dám làm những điều phi thường là những người dũng cảm, họ đã bước ra khỏi vùng an toàn của chính mình. Con người ta thường hay nghĩ rằng phải có sức mạnh to lớn mới có khả năng tạo dựng những điều vĩ đại mà quên mất rằng tự bản thân ta sẽ có những khả năng tiềm ẩn, những người khổng lồ say giấc. Người bình thường dám làm điều phi thường là cách để phát huy hết sức mạnh nội lực, khả năng của bản thân (nêu dẫn chứng minh họa).

Những người bình thường dám làm những điều phi thường là những thiên sứ đem điều tốt đẹp đến với cuộc sống. Dám làm những điều phi thường sẽ khiến con người ta vượt qua mọi trở ngại, sự băn khoăn để sẵn sàng đóng góp cho cộng đồng. Những điều phi thường họ làm được sẽ góp phần cống hiến, dựng xây xã hội (nêu dẫn chứng minh họa, chú ý nhắc lại câu chuyện của 3 người lính cứu hoả đã hi sinh để bảo vệ sinh mệnh cho nhiều người).

3. Mở rộng: Tuy nhiên, con người ta cũng cần phân biệt sự phi thường với điều viển vông, không thể suốt đời chạy theo những điều không thể thực hiện. Liên hệ bản thân: rút ra cho mình cách sống phù hợp: tâm thế sống tích cực, dám chấp nhận thử thách, vượt qua giới hạn, vươn tới những mục tiêu cao xa hơn.