Giải pháp nào để hạ nhiệt tuyển sinh lớp 10?

Kỳ thi tuyển sinh 10 những năm gần đây thường khá áp lực với thí sinh, phụ huynh ở các địa phương, trong đó Hà Nội luôn căng thẳng nhất bởi đây là địa phương có lượng thí sinh đăng ký dự thi nhiều nhất cả nước. 

Mặc dù Hà Nội cũng là địa phương có các loại hình trường trung học phổ thông đa dạng bởi ngoài các trường trung học phổ thông công lập, còn có trường công lập tự chủ tài chính, trường tư thục, dân lập… khác nữa nhưng không phải phụ huynh nào cũng có điều kiện để cho con em mình học các trường ngoài công lập khi mà chi phí học tập vượt quá khả năng của nhiều gia đình.

Vì thế, áp lực chọi của các trường công, nhất là khu vực nội đô luôn ở mức cao ngất ngưởng. Như kỳ thi năm nay, Hà Nội cũng là địa phương có tỉ lệ tuyển vào trường công lập thấp nhất nước, theo kế hoạch ban đầu chỉ có 55,7%. Trong khi, các địa phương khác dao động từ 70-80%. 

Những năm học tới đây, số lượng học sinh lớp 9 vẫn tiếp tục cao hơn năm học vừa qua và điều chắc chắn là kỳ thi tuyển sinh 10 ở địa phương này sẽ tiếp tục còn khó khăn, áp lực - nếu công tác phân luồng, đầu tư trường lớp, ban hành kế hoạch vẫn còn có những bất cập.

Tuyển sinh lớp 10 ở Hà Nội có lẽ sẽ còn khó khăn trong những năm tới đây

Ngày 1/7, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đã công bố điểm chuẩn đối với 117 trường trung học phổ thông công lập cho năm học 2023-2024. Tiếp theo, ngày 10/7, Sở đã xét duyệt điểm chuẩn bổ sung cho 31 trường để đảm bảo quyền lợi tối đa cho học sinh. Dự kiến kết quả tuyển sinh của các trường trung học phổ thông công lập là 78.623, chiếm tỷ lệ 60,9%.

Như vậy, so với Kế hoạch số 656/KH-SGDĐT, ngày 13/3/2023 của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội thì các trường trung học phổ thông công lập sẽ tuyển 72.000 học sinh, chiếm tỷ lệ 55,7% nhưng sau khi xét bổ sung ngày 10/7, các trường công lập đã tăng lên được 78.623, chiếm tỷ lệ 60,9%. Việc xét bổ sung đã tăng thêm 6.623 thí sinh trúng tuyển vào các trường công lập.

Nếu như, ngay từ khi ban hành kế hoạch tuyển sinh lớp 10 cho năm học 2023-2024 mà Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tính toán kĩ lưỡng để đưa ra con số tuyển 78.623, chiếm tỷ lệ 60,9% như khi xét bổ sung thì có lẽ không xảy ra nhiều ý kiến trái chiều, cũng không có chuyện phụ huynh phải vất vả ngược xuôi và nhiều người phải xếp hàng từ đêm để giành 1 suất cho con mình.

Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm nay của Hà Nội rất căng thẳng, áp lực và những năm tới đây tình trạng này vẫn có thể xảy ra bởi số lượng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở được dự báo sẽ cao hơn. Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cũng cho biết, căn cứ dữ liệu về học sinh phổ thông trên cơ sở dữ liệu ngành, dự báo trong 3 năm học tới, số học sinh lớp 9 tốt nghiệp trung học cơ sở tăng khoảng 28.912 học sinh tương đương khoảng 722 lớp.

Cụ thể, năm học 2024-2025 dự kiến có khoảng 134.942 học sinh, tăng khoảng 5.732 học sinh so với năm học 2023-2024; năm học 2025-2026 dự kiến có khoảng 129.890 học sinh, tăng khoảng 680 học sinh so với năm học 2023-2024; năm học 2026-2027 dự kiến có khoảng 151.710 học sinh, tăng khoảng 22.500 học sinh so với năm học 2023-2024.

Chính vì số lượng học sinh lớp 9 ở Hà Nội vẫn tiếp tục tăng cao, đặc biệt là năm học 2026-2027 dự kiến có khoảng 151.710 học sinh, tăng khoảng 22.500 học sinh so với năm học 2023-2024 nên áp lực về trường lớp, về kỳ thi tuyển sinh 10 ở đây vẫn là bài toán khó cho ngành giáo dục Hà Nội.

Giải pháp nào để hạ nhiệt kỳ thi tuyển sinh 10?

Thứ nhất: Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội cần tham mưu với các cấp chính quyền mở rộng quy mô lớp học tại các nhà trường hiện có trên quỹ đất đã có sẵn- dù biết rằng làm như vậy sẽ giảm đi không gian của các trường học nhưng đó vẫn là giải pháp có thể chấp nhận được vì nó sẽ hiệu quả hơn việc tăng sĩ số học sinh ở các lớp trung học phổ thông.

Bên cạnh đó, cần tham mưu xây dựng thêm một số trường trung học phổ thông ở những khu vực nội đô - nơi mà dân số đông để giảm tải cho các nhà trường hiện có và giảm tỉ lệ chọi khi học sinh tham dự kỳ thi tuyển sinh 10 quá căng thẳng như hiện nay.

Thứ hai: công tác phân luồng cho học sinh cần phải thực hiện đồng bộ, hiệu quả và khéo léo. Những năm qua, công tác phân luồng của một số trường học ở Hà Nội vẫn thường bị phụ huynh phản ánh với báo chí. Vì thế, sự khéo léo, kiên trì của nhà trường và đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm cần phải được xem trọng.

Nhưng muốn phân luồng tốt thì việc đầu tiên giáo viên bộ môn của các môn học phải đánh giá đúng chất lượng học tập của học sinh. Nếu xảy ra tình trạng điểm ảo, cuối học kỳ I, cuối năm học lớp 9 mà học lực của học sinh ở mức Khá trở lên thì việc phân luồng sẽ tiếp tục. Việc đánh giá đúng chất lượng học tập sẽ dễ dàng cho việc định hướng, phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở.

Hơn nữa, việc phân luồng học sinh sẽ phù hợp với Quyết định số 522/QĐ-TTg ngày 14/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ, bởi mục tiêu của Quyết định số 522/QĐ-TTg đến năm 2025 đã đề ra: "Phấn đấu ít nhất 40% học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trung cấp; đối với các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 30%".

Thứ ba: kế hoạch tuyển sinh lớp 10 hằng năm của Sở cần có những tính toán phù hợp, khoa học về chỉ tiêu tuyển sinh cho khối trường công lập. Việc ban hành điểm chuẩn cần cẩn thận, cân nhắc chỉ đưa ra 1 mốc điểm chuẩn để tránh việc bổ sung như những năm gần đây khiến cho nhiều phụ huynh vất vả và khó tránh được những ý kiến trái chiều từ dư luận xã hội.

Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 công lập của Hà Nội đã và đang rất áp lực, những năm tới đây tất nhiên vẫn chưa thể giảm tải được vì số lượng học sinh mỗi năm mỗi tăng. Vì thế, việc triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để hạn chế tối đa áp lực cho học sinh cuối cấp và phụ huynh là điều cần thiết để không xảy ra những bất cập như kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm 2023.