Vàng cưới – gánh nặng của những ước mơ giản dị

Từ nhiều năm nay, trong quan niệm của người Việt, vàng cưới tượng trưng cho tài sản khởi đầu của đôi vợ chồng trẻ. Đó là sự chúc phúc của cha mẹ, họ hàng dành cho cô dâu chú rể, đồng thời là khoản “của để dành” giúp họ bước vào đời sống hôn nhân. Tuy nhiên, khi giá vàng liên tục tăng, việc chuẩn bị vài chỉ vàng đã trở thành gánh nặng không nhỏ.

Trên các diễn đàn cưới hỏi, nhiều cặp đôi chia sẻ tâm trạng hoang mang khi tính toán chi phí tổ chức đám cưới. “Chỉ tính riêng vàng cưới đã ngốn một khoản lớn, chưa kể tiền chụp ảnh, thuê váy cưới, mâm cỗ, trang trí… Nếu cộng tất cả, số tiền này có thể vượt xa mức thu nhập trung bình của hai vợ chồng trẻ mới đi làm,” một bạn trẻ than thở.

“Đi làm bảo vệ đêm cũng không đủ lo sắm vàng, cưới vợ!”

Quốc Cường, sinh viên Đại học Công đoàn vừa tốt nghiệp, dự định kết hôn vào cuối năm 2025. Tưởng chừng ngày trọng đại sẽ đến trong niềm hân hoan, nhưng anh lại đang “toát mồ hôi” vì giá vàng leo thang.

Cường chia sẻ: “Bố mẹ và ông bà hai bên đều giục cưới vì chúng em đã yêu nhau lâu. Nhưng em tính sơ sơ, chỉ cần 5–7 chỉ vàng làm sính lễ đã là số tiền quá lớn. Bản thân vừa ra trường, công việc chưa ổn định, nên em xin đi làm thêm bảo vệ ca đêm ở một tòa nhà. Tiền công cũng chỉ đủ chi tiêu hàng tháng, chẳng tích lũy được bao nhiêu.”

Cường kể, nhiều đêm đứng gác mệt mà cũng chỉ mong dành dụm được chút tiền để chuẩn bị cho ngày cưới. Nhưng khi nhìn bảng giá vàng cập nhật từng ngày, anh lại thấy mọi nỗ lực của mình dường như bị nuốt chửng. “Nhiều lúc em nghĩ hay hoãn chờ vàng hạ rồi cưới, nhưng gia đình cứ giục. Em thì chẳng biết phải làm sao,” Cường chia sẻ thật.

Khi hạnh phúc bị “neo” bởi giá vàng

Câu chuyện của Cường không phải cá biệt. Tại các vùng quê, nơi phong tục cưới hỏi vẫn gắn liền với sính lễ vàng, nhiều đôi trẻ rơi vào cảnh khó xử. Gia đình nhà trai lo không đủ vàng cưới, còn gia đình nhà gái cũng khó lòng “giảm nhẹ” vì sợ bị họ hàng chê cười.

Chị Thanh Hương (Nam Định) cho biết: “Con gái tôi năm nay 25 tuổi, đã có bạn trai lâu rồi. Cả hai bên gia đình đều muốn tổ chức sớm. Nhưng khi tính đến chuyện vàng cưới, ai cũng lo ngại. Vàng giờ đắt quá, mà phong tục quê tôi nếu thiếu vàng thì coi như không ra gì.”

Không ít cặp đôi đã phải hoãn cưới hoặc tính toán thu hẹp quy mô lễ cưới để dồn tiền lo vàng. Một số gia đình chấp nhận vay mượn, nhưng điều này kéo theo áp lực trả nợ sau cưới, khiến khởi đầu hôn nhân vốn dĩ hạnh phúc lại đè nặng gánh lo toan.

Thị trường vàng: biến động khó lường

Theo các chuyên gia, giá vàng tăng mạnh thời gian qua bắt nguồn từ cả yếu tố quốc tế và trong nước. Trên thị trường thế giới, căng thẳng địa chính trị, lạm phát và sự điều chỉnh chính sách tiền tệ của Mỹ đã đẩy giá vàng lên cao. Tại Việt Nam, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới càng khiến tình hình trở nên căng thẳng hơn.

Ông Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính, nhận định: “Vàng vẫn là kênh trú ẩn an toàn trong mắt nhà đầu tư. Khi có bất ổn, dòng tiền đổ vào vàng sẽ khiến giá leo thang. Tuy nhiên, với người dân có nhu cầu thực, như chuẩn bị vàng cưới, đây thực sự là bài toán khó.”

Vàng lại trở thành “phần thưởng” cho chú "gấu" lười kết hôn

Nghịch lý: giá vàng tăng cao không chỉ gây áp lực cho những đôi đã sẵn sàng cưới, mà còn trở thành “chiêu” để các bậc phụ huynh thúc giục con cái lập gia đình. Nhiều gia đình chia sẻ câu chuyện vui nhưng thật: con trai, con gái lười cưới, mãi không chịu dẫn bạn trai, bạn gái về ra mắt, thế là bố mẹ, thậm chí ông bà, đưa ra “thưởng nóng” – nếu lấy vợ hoặc lấy chồng ngay trong năm nay, sẽ được tặng hẳn một thỏi vàng.

Ở quê Bắc Ninh, một bà cụ hơn 70 tuổi kể: “Tôi hứa, đứa nào cưới trước thì bà cho một cây vàng làm vốn. Chứ để già mãi mà chưa thấy cháu bế, sốt ruột lắm.” Không ít bạn trẻ cười rằng mình “được treo thưởng” nhưng vẫn còn lăn tăn, vì áp lực không chỉ là sính lễ mà còn là kinh tế sau cưới.

Vậy là giờ đây, vàng không chỉ là biểu tượng truyền thống trong lễ cưới mà giờ còn trở thành “đòn bẩy” để phụ huynh mong con cái sớm yên bề gia thất. Tuy vậy, câu chuyện vui ấy cũng phản ánh tâm lý xã hội: kết hôn ngày càng bị trì hoãn, trong khi mong muốn của cha mẹ và thực tế của con cái lại có khoảng cách lớn.

Có cần thay đổi quan niệm về vàng cưới?

Trong bối cảnh giá vàng ngày một khó lường, nhiều ý kiến cho rằng đã đến lúc nên linh hoạt hơn trong quan niệm về vàng cưới. Thay vì đặt nặng số lượng vàng, gia đình có thể coi đó là biểu tượng tinh thần, tượng trưng cho sự gắn kết, chúc phúc, không nhất thiết phải là khoản tài sản lớn.

Một số bạn trẻ chia sẻ, thay vì vàng, họ chọn các món quà ý nghĩa khác hoặc đơn giản hóa lễ cưới để giảm áp lực tài chính. “Quan trọng là tình cảm, sự đồng thuận của hai bên gia đình. Nếu cứ chạy theo hình thức, hôn nhân dễ trở thành cuộc đua vật chất,” một bạn trẻ bày tỏ.

Hạnh phúc bắt đầu từ sự đồng cảm

Với những câu chuyện như của Quốc Cường, điều đáng lo nhất không chỉ là thiếu tiền lo sính lễ, mà còn là tâm lý căng thẳng, áp lực trước ngưỡng cửa hôn nhân. Sự đồng cảm, chia sẻ từ gia đình, cộng đồng và cả sự thay đổi trong phong tục cưới hỏi sẽ giúp các đôi trẻ bước vào đời sống hôn nhân với tâm thế nhẹ nhàng hơn.

Hôn nhân vốn dĩ là sự gắn kết yêu thương. Nếu niềm vui ấy bị chi phối quá nhiều bởi giá vàng, thì có lẽ đã đến lúc xã hội cần nhìn lại. Vàng có thể là tài sản quý, nhưng hạnh phúc gia đình mới chính là giá trị lâu dài mà không kim loại nào sánh được.