Giá dầu thế giới có tăng trở lại hay không?

Tâm lý giảm giá dầu thế giới chiếm ưu thế

Giá dầu đã tăng vọt vào năm 2022 lên mức cao nhất kể từ năm 2008, lên trên 139 USD/thùng vào tháng 3, sau khi Mỹ và Châu Âu áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Nga vì chiến dịch quân sự ở Ukraina. Tuy nhiên, giá dầu trên thế giới hiện nay đang có xu hướng giảm. Dữ liệu từ Oilprice cho thấy, thời điểm 15h30 ngày 14/8 (giờ Việt Nam), giá dầu thô Brent giao dịch ở mức 98,15 USD/thùng. Như vậy, giá dầu thô Brent đã giảm hơn 40 USD/thùng so với mức giá tăng vọt hồi tháng 3/2022. Giá dầu giảm do lạm phát tăng vọt và lãi suất cao hơn làm giới chuyên gia gia tăng lo ngại về một cuộc suy thoái.

Dấu hiệu tăng trưởng kinh tế chậm lại, điều này có thể làm giảm nhu cầu dầu mỏ. Những người tham gia thị trường dầu mỏ và các nhà phân tích đang cố gắng để ước tính nhu cầu có thể bị ảnh hưởng như thế nào trong một cuộc suy thoái sẽ không giống như cuộc khủng hoảng và sụp đổ tín dụng năm 2008-2009.

Tâm lý giảm giá hiện đang chiếm ưu thế trên thị trường dầu mỏ, vì những người tham gia đang chú ý nhiều hơn đến nguy cơ suy thoái kinh tế. Xuất khẩu dầu ổn định của Nga hiện trái ngược với kỳ vọng ban đầu là thua lỗ lớn trong khu vực 3 triệu thùng/ngày, hoạt động sản xuất ở Trung Quốc yếu hơn và các đợt đóng cửa liên quan đến COVID-19 đang đè nặng lên nhu cầu nhiên liệu.

Lo ngại suy thoái kinh tế

Cách đây 2 năm, khi các đợt phong tỏa chống dịch Covid-19 khiến kinh tế toàn cầu ngưng trệ, giá dầu thô tương lai có lúc rơi xuống mức âm, tức người bán phải trả tiền để lưu trữ dầu. Nhưng bức tranh đã thay đổi hoàn toàn vào năm nay.

Nhu cầu phục hồi mạnh mẽ đã đẩy giá dầu thô thế giới tăng cao trong nhiều tháng. Và xung đột Nga - Ukraine đã được xem là động lực chính khiến giá dầu tăng lên mức kỷ lục trong nhiều thập kỷ. Giá năng lượng tăng cao cũng đóng góp lớn vào lạm phát.

Sau đó, điều mà nhiều nhà đầu tư khai thác dầu mỏ lo ngại đã xảy ra. Giá xăng dầu kỷ lục khiến nhu cầu bị phá hủy. Cùng với đó, mối lo ngại suy thoái mà chủ yếu do lạm phát tăng nóng cũng đè nặng lên thị trường dầu.

Theo giới phân tích, giá dầu giảm mạnh vì thị trường lo lắng khả năng suy thoái kinh tế vào cuối năm nay có thể ảnh hưởng đến nhu cầu năng lượng.

Triển vọng nhu cầu dầu vẫn bị che phủ bởi các thông tin ngày càng tăng về suy thoái kinh tế ở Mỹ và châu Âu. Bên cạnh đó là tình trạng nợ nần ở các nền kinh tế thị trường mới nổi và chính sách zero COVID-19 nghiêm ngặt ở Trung Quốc - nước nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới.

Mới đây, ngày 4/8, Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) đã tăng lãi suất thêm 50 điểm cơ bản lên 1,75%. Đây là đợt tăng lãi suất lần thứ 6 kể từ tháng 12/2021 và là đợt tăng mạnh nhất trong 27 năm qua. Việc tăng lãi suất này nhằm giải quyết tình trạng chi phí sinh hoạt tăng cao. Tuy nhiên, điều này càng làm dấy lên lo ngại về nguy cơ suy thoái kinh tế.

Lạm phát và lãi suất tăng cao tác động mạnh tới các hoạt động kinh tế. Theo Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc, hoạt động sản xuất tại nước này bất ngờ đi xuống vào tháng 7 vừa qua. Nguyên nhân là do nhu cầu giảm và các lệnh phong tỏa để ngăn ngừa COVID-19.

Các hoạt động kinh tế ở Mỹ cũng suy yếu. Tốc độ tăng trưởng của các công ty sản xuất tại Mỹ trong tháng 7 đã rơi xuống mức thấp nhất trong vòng 2 năm qua.

Tuần này, nhà sản xuất dầu hàng đầu của Mỹ tại Vịnh Mexico cho biết, họ đã tạm dừng sản xuất tại ba giàn khoan nước sâu trong khu vực, làm gián đoạn khoảng 410.000 thùng dầu mỗi ngày.

OPEC lần thứ 3 hạ dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu năm 2022

Ngày 11/8, Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ đã hạ dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu thế giới năm 2022 lần thứ ba kể từ tháng 4/2022, viện dẫn tác động kinh tế của căng thẳng Nga-Ukraine, lạm phát cao và nỗ lực ngăn chặn đại dịch COVID-19.

Trong báo cáo hàng tháng, Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ dự báo nhu cầu dầu năm 2022 sẽ tăng khoảng 3,1 triệu thùng/ngày, giảm 260.000 thùng/ngày so với dự báo trước đó. Và Tổ chức này vẫn giữ nguyên dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu năm 2023 ở mức 2,7 triệu thùng/ngày.

Việc sử dụng dầu đã tăng trở lại sau giai đoạn tồi tệ nhất của đại dịch và dự kiến vượt mức của năm 2019 trong năm nay ngay cả sau khi giá dầu chạm mức cao kỷ lục. Tuy nhiên, giá dầu thô cao và tình hình dịch COVID-19 ở Trung Quốc đã ảnh hưởng đến dự báo tăng trưởng năm 2022.

Trong báo cáo, Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ cho biết các yếu tố cơ bản của thị trường dầu mỏ toàn cầu tiếp tục phục hồi mạnh mẽ lên mức trước đại dịch trong hầu hết nửa đầu năm 2022 bất chấp các dấu hiệu tăng trưởng chậm lại của nền kinh tế thế giới.

Báo cáo cho thấy sản lượng của Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ trong tháng 7/2022 tăng 162.000 thùng/ngày lên 28,84 triệu thùng/ngày.

Có tín hiệu tăng giá dầu thế giới

Quan điểm của Tổ chức các Nước Xuất khẩu Dầu mỏ trái ngược với quan điểm của Cơ quan Năng lượng Quốc tế khi cơ quan này đã nâng triển vọng nhu cầu dầu thế giới.

Trong báo cáo hàng tháng mới đây của Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết: "Giá điện và khí đốt tự nhiên đã tăng lên mức kỷ lục mới khiến một số nước chuyển đổi sử dụng từ khí đốt sang dầu mỏ, nâng triển vọng nhu cầu dầu năm 2022 thêm 380.000 thùng/ngày."

Cơ quan Năng lượng Quốc tế cũng đã nâng dự báo tăng trưởng nhu cầu dầu thế giới lên 2,1 triệu thùng/ngày, với lý do nhu cầu chuyển đổi từ khí sang dầu trong sản xuất điện.

Các yếu tố giảm giá đang chi phối tâm lý thị trường hiện tại, nhưng một số nhà phân tích cũng cho rằng các nhà giao dịch có thể đã định giá vì quá lo sợ về suy thoái. Đồng thời, thị trường lao động Mỹ đang hoạt động tốt hơn kỳ vọng, bất chấp những tín hiệu ảm đạm khác cho thấy nền kinh tế đang chậm lại. Hơn nữa, lạm phát hàng năm ở Mỹ trong tháng 7 đã giảm bớt so với tháng trước do giá xăng dầu giảm. Một số nhà phân tích cho rằng cuộc suy thoái này có thể khác và không dẫn đến sự sụt giảm nhu cầu dầu thực tế hàng năm.

Các tín hiệu tăng giá sắp xảy ra bao gồm mùa bão ở Mỹ trong tháng 8 và tháng 9/2022, nơi các trận bão và cuồng phong nghiêm trọng có thể buộc các cơ sở sản xuất ở Vịnh Mexico phải đóng cửa hoặc đóng cửa trước các nhà máy lọc dầu dọc theo Bờ Vịnh. Một yếu tố tăng giá khác vào cuối năm có thể xuất hiện từ việc giải phóng dự trữ dầu chiến lược của Mỹ vào cuối năm, hiện dự kiến sẽ kết thúc vào tháng 10/2022.

Đồng thời, các nhà sản xuất dầu của Mỹ không tăng sản lượng quá nhiều, ngay cả ở mức dầu 100 USD do tiếp tục kỷ luật vốn, ràng buộc chuỗi cung ứng và lạm phát chi phí. Hiệu lực đầy đủ của lệnh cấm nhập khẩu dầu đường biển của Liên minh châu Âu, dự kiến có hiệu lực vào cuối năm 2022 cũng sẽ tác động vào giới hạn giá đối với dầu của Nga. Điều này sẽ cho phép bảo hiểm và các dịch vụ cho dầu thô của Nga nếu người mua cam kết mua bằng hoặc thấp hơn một mức giá nhất định.