Đột phá cửa khẩu bằng nền tảng số

Tháng 2/2022, Lạng Sơn chính thức vận hành thí điểm nền tảng cửa khẩu số. Các tổ chức, cá nhân trước khi thực hiện vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị hoặc cửa khẩu Tân Thanh của Lạng Sơn phải mở tờ khai điện tử. Khi lái xe vận chuyển hàng hóa qua 2 cửa khẩu này bắt buộc phải mở định vị GPS và bật ứng dụng nền tảng cửa khẩu số được cài đặt trên điện thoại thông minh trong suốt quá trình vận chuyển. 

Được tích hợp tự động, nền tảng cửa khẩu số có thể tra cứu tình hình bến bãi, lưu lượng phương tiện vận chuyển cũng như các lệnh điều phối giao thông.

Nền tảng cửa khẩu số được áp dụng các công nghệ số hiện đại như trí tuệ nhân tạo, tệp dữ liệu lớn, điện toán đám mây và xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung, có khả năng kết nối/chia sẻ dữ liệu qua trục liên thông, tích hợp, chia sẻ dữ liệu.

Hiện nay, các xe hàng nhập khẩu và xuất khẩu qua 2 cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và Tân Thanh đã thực hiện khai báo trực tuyến trên nền tảng cửa khẩu số. Lực lượng chức năng tại đây chủ động linh hoạt trong kiểm tra, đối chiếu, truy vấn, hồi đáp đối với các thủ tục mà doanh nghiệp và thương nhân đã khai báo từ xa, từ sớm để kịp thời hỗ trợ việc thông quan được nhanh chóng, thuận lợi.

Lạng Sơn với 2 cửa khẩu lớn là Hữu Nghị và Tân Thành nắm giữ số lượng lớn hàng hóa thông thương với nước láng giềng Trung Quốc. Việc ứng dụng thành công nền tảng số là hướng đi tất yếu và cũng là bước đi đột phá quan trọng để làm cơ sở cho những cửa khẩu khác nằm trên tuyến biên giới đường bộ Việt - Trung cùng hiện đại hóa công tác xuất nhập khẩu. Hơn thế nữa, ứng dụng nền tảng số còn là yếu tố bắt buộc đối với các quốc gia cùng giao thương hàng hóa, tạo ra sự minh bạch, ăn khớp, dễ dàng kiểm soát và rút ngắn thời gian và tiết kiệm chi phí, tạo ra lợi thế cạnh tranh với các cửa ngõ thông thương hàng hóa khác. 

Phát triển cửa khẩu số được tỉnh Lạng Sơn xác định là một trong năm trụ cột trong chuyển đổi số của tỉnh nảy. Tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và cửa khẩu Tân Thanh, nền tảng cửa khẩu số đang được ứng dụng đã có hiệu quả, đúng với mục tiêu là phục vụ quản lý, chỉ đạo, điều hành. Nền tảng số đã ứng dụng với nguồn dữ liệu nhập công khai, không làm phát sinh chi phí, thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, doanh nghiệp trong quá trình làm thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa. 

Nền tảng sẽ hỗ trợ tự động hóa quy trình, giảm thời gian cho doanh nghiệp xuất nhập cảnh, giúp tăng cường công tác quản lý, giám sát của cơ quan nhà nước, tạo kênh thông tin kết nối đa chiều giữa cơ quan nhà nước và doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu. Đây là một bước đột phá lớn về tính công khai, minh bạch trong hoạt động quản lý tại cửa khẩu, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp lãnh đạo đồng thời cải cách hành chính phục vụ người dân và doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất nhập khẩu tốt hơn.

Các thương nhân có hoạt động kinh doanh tại cửa khẩu có chung nhận xét sau khi sử dụng: Nền tảng cửa khẩu số trên điện thoại hoạt động tiện lợi. Doanh nghiệp kê khai dễ dàng. Nền tảng này có hiệu quả tối ưu cho cả doanh nghiệp và cơ quan nhà nước. 

Việc đẩy nhanh tiến trình hiện đại hóa cửa khẩu một phần do dịch COVID-19 bùng phát, bắt buộc các cửa khẩu thông thương với các nước láng giềng phải có phương án thông thương hàng hóa mà "không chạm". Khi có nền tảng cửa khẩu số, các doanh nghiệp chỉ phải kê khai thông tin một lần và kê khai không cố định thời gian nên rất thuận tiện. Hoạt động của cửa khẩu cũng được công khai, minh bạch. 

Khu vực cửa khẩu nhờ đó cũng hạn chế được việc tụ tập đông người để đợi nhập dữ liệu, kê khai giấy tờ, từ đó giảm thiểu được thời gian phát sinh cũng như ngăn nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh COVID-19. 

Tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và cửa khẩu Tân Thanh của Lạng Sơn hiện có khoảng trên 2.000 doanh nghiệp hoạt động. Từ khi triển khai nền tảng cửa khẩu số (tháng 2/2022) đến nay, các doanh nghiệp đã hoàn thành khai báo thông tin trực tuyến và xử lý qua cửa khẩu khoảng 30.000 phương tiện xuất nhập khẩu hàng hóa.

Tuyến đường bộ biên giới Việt - Trung tiến tới hình thành chuỗi cửa khẩu thông minh, hiện đại bắt đầu từ nâng cấp nền tảng số áp dụng cho Hữu Nghị, Tân Thanh.