Địa phương không được tạo rào cản khi học sinh lớp 10 chuyển trường

Thiếu giáo viên Âm nhạc, Mỹ thuật khi triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018

Báo cáo đánh giá việc triển khai thực hiện nhiệm vụ năm học 2022-2023, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học Nguyễn Xuân Thành cho biết, năm học 2022-2023 là năm thứ hai giáo dục trung học triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đối với cấp trung học cơ sở và là năm đầu tiên đối với cấp trung học phổ thông.

Bên cạnh những kết đạt được, đặc biệt là trong triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở 2 cấp học, thực tiễn triển khai trong năm học cũng cho thấy còn những tồn tại, khó khăn cần khắc phục đối với giáo dục trung học.

Theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, việc xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường ở một số cơ sở giáo dục còn chưa phù hợp dẫn tới hiệu quả thực hiện chương trình một số môn học, hoạt động giáo dục chưa bảo đảm thực hiện đúng theo yêu cầu của chương trình mới. 

Một số cơ sở giáo dục còn cứng nhắc trong triển khai chương trình các môn học/hoạt động giáo dục mới.

Đội ngũ giáo viên chưa đồng bộ về cơ cấu, còn thừa thiếu cục bộ và thiếu so với quy định, đặc biệt là môn Âm nhạc, môn Mỹ thuật ở cấp trung học phổ thông. 

Chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục không đồng đều. Việc tập huấn đội ngũ giáo viên triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 còn bất cập. Tình trạng thiếu trường, lớp còn tồn tại ở một số địa phương.

Chia sẻ về nguyên nhân của những tồn tại, khó khăn, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học cho rằng, đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông là một vấn đề lớn. Đây là lần đầu tiên chương trình giáo dục phổ thông được xây dựng một cách tổng thể, toàn diện, đồng bộ tất cả các môn học, hoạt động giáo dục ở các cấp học, lớp học theo tiếp cận phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. 

Chủ trương xã hội hoá biên soạn sách giáo khoa cũng lần đầu được thực hiện, chưa có kinh nghiệm trong quá khứ. Số lượng các cơ sở giáo dục trung học lớn, điều kiện kinh tế - xã hội của các địa phương khác nhau nên việc đầu tư cho các điều kiện đảm bảo chất lượng khác nhau.

Chất lượng giáo dục thường xuyên vẫn còn hạn chế

Báo cáo về kết quả của giáo dục thường xuyên trong năm học 2022-2023, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thường xuyên Hoàng Đức Minh cho biết, quy mô và mạng lưới các cơ sở giáo dục thường xuyên tại các địa phương về cơ bản được duy trì ổn định trong năm học. 

Năm học 2022-2023 là năm đầu tiên thực hiện Chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông tại các trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông đối với khóa tuyển sinh lớp 10 năm học này. 

Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng thực hiện Chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên cốt cán.

Khó khăn, tồn tại của giáo dục thường xuyên được Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thường xuyên nhìn nhận như: Vẫn còn địa phương chưa thành lập Ban chỉ đạo xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021-2030; việc huy động người mù chữ ra học các lớp xoá mù chữ ở một số địa phương chưa được quan tâm chỉ đạo thường xuyên; 

Chất lượng giáo dục thường xuyên vẫn còn hạn chế, do chất lượng đầu vào thấp; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học còn thiếu thốn, ít được đầu tư xây dựng, mua sắm; đội ngũ giáo viên biên chế dạy văn hóa tại các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên chưa đủ về số lượng và cơ cấu, đội ngũ giáo viên hợp đồng lao động không ổn định…

Cần linh hoạt số học sinh/lớp với các môn/chuyên đề lựa chọn

Thảo luận tại hội nghị, đại diện các Sở Giáo dục và Đào tạo đã có những trao đổi từ thực tiễn kinh nghiệm triển khai các nhiệm vụ giáo dục trung học và giáo dục thường xuyên trong năm học 2022-2023; đồng thời chia sẻ những khó khăn và đề xuất, kiến nghị.

Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo An Giang Trần Tuấn Khanh cho biết, năm học 2022-2023, ngành Giáo dục tỉnh An Giang đã hoàn thành nhiệm vụ theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. 

Trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ giáo dục trung học, đặc biệt là triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 có nhiều thuận lợi, nhận được đa phần ủng hộ của học sinh, giáo viên, phụ huynh học sinh.

Đối với việc lựa chọn tổ hợp môn học ở lớp 10, ông Khanh cho hay: "Sau một năm triển khai việc lựa chọn môn học và chuyên đề học tập của học sinh ở An Giang diễn ra thuận lợi, rất ít học sinh có nhu cầu chuyển đổi môn học. Làm được việc này là do tỉnh đã làm tốt khâu tuyên truyền, giới thiệu để học sinh, phụ huynh học sinh có sự lựa chọn phù hợp".

Từ thực tiễn triển khai chương trình mới tại địa phương, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo An Giang đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép linh hoạt số học sinh/lớp với các môn/chuyên đề lựa chọn; cho phép các Sở tham mưu linh hoạt điều động, bố trí giáo viên phù hợp theo từng năm học.

Một số vấn đề khác trong triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 như xây dựng, ban hành tài liệu giáo dục địa phương, mua sắm thiết bị dạy học, hướng dẫn việc tổ chức hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp… cũng được địa phương trao đổi.

Nhận định đang có sự khập khiễng giữa giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Trà Vinh Nguyễn Thị Bạch Vân đề nghị, cần có chính sách quan tâm hơn nữa tới giáo dục thường xuyên, tăng cường truyền thông về vị trí, vai trò của giáo dục thường xuyên.

Năm học 2023-2024 - đoạn bứt tốc của đổi mới giáo dục phổ thông

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh vị trí, ý nghĩa đặc biệt của năm học 2023-2024 trong tiến trình triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 - khi đây là một năm vừa nhìn lại kết quả 3 năm đã triển khai, trực tiếp triển khai các lớp 4, 8, 11 và chuẩn bị các điều kiện triển khai các lớp cuối cùng.

Năm học 2023-2024 được coi là đoạn bứt tốc để chuẩn bị cho giai đoạn cuối của quá trình triển khai chương trình, Bộ trưởng cho rằng, sự chú ý, năng lượng, sự quan tâm, chính sách, mức độ tập trung của năm nay cần tăng cường và có sự tập trung cao độ.

Liên quan đến đội ngũ, Bộ trưởng nhấn mạnh yêu cầu tái đi thực tế tại các trường phổ thông của giảng viên sư phạm. "Nếu xa lạ với thực tiễn đang diễn ra ở giáo dục phổ thông, không có trải nghiệm thực tế, không bám sát, nắm chắc thực tiễn đổi mới, đội ngũ này sẽ không thể dạy một cách hiệu quả cho giáo sinh - những giáo viên tương lai sẽ triển khai thực hiện chương trình mới. Từ đó, các trường sư phạm không thể thực hiện được nhiệm vụ đồng hành, tham gia dẫn dắt trong hệ thống khi thực hiện đổi mới giáo dục phổ thông", Bộ trưởng nêu rõ.

Trước ý kiến của một số địa phương về việc chuyển trường của học sinh lớp 10 nhưng khó khăn bởi tổ hợp môn học lựa chọn khác nhau, Bộ trưởng lưu ý các địa phương cần hỗ trợ tối đa người học và không đặt ra bất kỳ rào cản nào cho học sinh khi chuyển trường. Công tác hướng nghiệp, phân luồng cũng phải được thực hiện bằng sự thuyết phục, qua sự lựa chọn của người học, không được triển khai cứng nhắc.