Đề xuất thu phí sử dụng đường bộ bằng các hình thức không dùng tiền mặt

Phản hồi đề nghị của Bộ Tài chính về việc góp ý hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định mức thu, chế độ thu, nộp, miễn, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ; đồng thời, trên cơ sở tham vấn ý kiến các doanh nghiệp và chuyên gia, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, dự thảo Nghị định đã cho phép chủ phương tiện nộp phí sử dụng đường bộ trên đầu phương tiện theo năm (hoặc theo tháng đối với doanh nghiệp vận tải có chi phí lớn), thay vì chỉ được phép nộp theo chu kỳ đăng kiểm. 

Tuy nhiên, việc quy định hình thức thu phí duy nhất là chủ phương tiện phải đến đơn vị đăng kiểm để nộp tiền và được cấp tem nộp phí sử dụng đường bộ có thể sẽ gây tốn kém thời gian, chi phí cho chủ phương tiện; cũng như việc hành thu như chi phí nhân sự thu, đếm, trả tiền thừa, xuất biên lai, hóa đơn, chi phí sử dụng tiền mặt và nguy cơ sai sót, nhầm lẫn tại các trung tâm đăng kiểm.

Theo báo cáo của cơ quan soạn thảo, hiện nay chi phí hành thu đối với phí sử dụng đường bộ mỗi năm khoảng hơn 120 tỉ đồng và sẽ tiếp tục tăng trong các năm tiếp theo. Hệ thống thu phí trực tuyến như trên có thể giúp tiết kiệm một phần chi phí này. Quan trọng hơn, cơ chế này giúp tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại và tăng sự lựa chọn cho người dân và doanh nghiệp.

Hiện nay, Chính phủ chủ trương chuyển đổi số trong khu vực công; trong đó, bao gồm cả việc thanh toán điện tử đối với các khoản thu nộp ngân sách và dịch vụ hành chính công.

Nội dung của Quyết định 1813/QĐ-TTg ngày 28/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 – 2025 nêu rõ: "Đẩy mạnh thanh toán điện tử trong khu vực chính phủ, dịch vụ hành chính công: Tiếp tục hoàn thiện kết nối giữa hạ tầng thanh toán điện tử của các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán, Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng quốc gia, hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử với hạ tầng của các cơ quan thuế, hải quan, kho bạc để phục vụ yêu cầu phối hợp thu ngân sách nhà nước, tăng cường triển khai chi ngân sách nhà nước bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. 

Đẩy mạnh thanh toán điện tử và cung cấp dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4; tăng cường kết nối giữa các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán với Cổng dịch vụ công Quốc gia, Hệ thống một cửa điện tử của các bộ, ngành, địa phương, các cơ quan, đơn vị liên quan nhằm đơn giản hóa thủ tục và tạo điều kiện thanh toán điện tử đối với các khoản phí, lệ phí, thanh toán hóa đơn điện, nước, học phí, viện phí".

Vì thế, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, bổ sung thêm các hình thức thu phí sử dụng đường bộ không dùng tiền mặt, song song với việc thu phí tại các đơn vị đăng kiểm như hiện nay nhằm tạo thêm sự lựa chọn thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp. 

Việc sử dụng hệ thống này có thể cho phép thực hiện các thủ tục hành chính như xin miễn giảm phí sử dụng đường bộ theo cấp độ 4, tạo sự thuận tiện cho người dân và doanh nghiệp.

Cụ thể, Cục Đăng kiểm mở cổng thanh toán trực tuyến, cho phép người dân và doanh nghiệp tra cứu và nộp phí sử dụng đường bộ qua cổng này mà không cần phải đến các đơn vị đăng kiểm. Sau khi chủ phương tiện đã nộp phí, cổng thanh toán gửi mẫu Tem nộp phí sử dụng đường bộ cho chủ phương tiện qua email. Chủ phương tiện tự in và dán tem lên phương tiện của mình. Trên mỗi tem có mã QR để xác thực khi cần thiết. Lực lượng cảnh sát giao thông khi dừng phương tiện để kiểm tra có thể quét mã QR, đối chiếu với cơ sở dữ liệu để xem tem đó là thật hay giả.

Theo VCCI, cần bổ sung quy định xử phạt thật nặng trường hợp sử dụng tem giả trong Nghị định xử phạt vi phạm hành chính.