Đề xuất thi hai môn bắt buộc trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố kết quả lấy ý kiến về phương án tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025.

Theo đó, kết quả khảo sát về chọn môn thi cho thấy, khoảng 26-30% người tham gia khảo sát ủng hộ lựa chọn 4+2, tức là thí sinh học chương trình trung học phổ thông phải thi 6 môn, gồm thi bắt buộc 4 môn (Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ, Lịch sử) và 2 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12. 

Thí sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông (nhóm thí sinh này không phải học bắt buộc môn Ngoại ngữ) phải thi 5 môn, gồm thi bắt buộc 3 môn (Ngữ văn, Toán, Lịch sử) và 2 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12.

Đối với lựa chọn 3+2, khoảng 69-74% người tham gia khảo sát ủng hộ. Với lựa chọn này, thí sinh học chương trình trung học phổ thông phải thi 5 môn, gồm thi bắt buộc 3 môn (Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ) và 2 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12 (bao gồm cả môn Lịch sử). 

Thí sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông (nhóm thí sinh này không phải học bắt buộc môn Ngoại ngữ), thí sinh phải thi 4 môn, gồm thi bắt buộc 2 môn (Ngữ văn, Toán) và 2 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12.

Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, lựa chọn 4+2 có ưu điểm là các môn bắt buộc đều được tổ chức thi. 

Việc được chọn 2 môn lựa chọn để thi giúp thí sinh phát huy năng lực sở trường; tạo điều kiện thuận lợi trong việc sử dụng kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông để xét vào các cơ sở giáo dục đại học.

Tuy nhiên, lựa chọn này có nhược điểm làm tăng áp lực thi cử cho học sinh và công tác tổ chức thi vì số buổi thi nhiều hơn gây tốn kém về nguồn lực con người và tài chính (số buổi thi theo lựa chọn này là 5 buổi, nhiều hơn 1 buổi thi so với hiện nay). 

Thực trạng hiện nay học sinh chọn khối Khoa học xã hội nhiều hơn Khoa học tự nhiên, do đó, sẽ làm trầm trọng hơn việc lệch khối này, ảnh hưởng đến việc đào tạo nguồn nhân lực thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; làm giảm vai trò nhóm môn học tự chọn bởi vì riêng 4 môn thi bắt buộc đã tạo nên được 4 tổ hợp tuyển sinh nghiêng về xã hội. Ảnh hưởng đến chọn môn học của học sinh dẫn đến việc phân công giáo viên trong quá trình giảng dạy tại nhà trường (môn thừa, môn thiếu).

Với lựa chọn 3+2, ưu điểm là công tác tổ chức thi và việc thi của thí sinh sẽ được giảm nhẹ hơn, giảm áp lực, giảm tốn kém so với hiện nay (thí sinh chỉ thi 5 môn, hiện nay là 6 môn). Số buổi thi (4 buổi) bằng số buổi thi hiện nay, cân bằng hơn (so với lựa chọn 4+2) cho học sinh chọn học và chọn thi giữa tổ hợp Khoa học tự nhiên và Khoa học xã hội. 

Việc được chọn 2 môn lựa chọn để thi giúp thí sinh phát huy năng lực sở trường; tạo điều kiện thuận lợi trong việc sử dụng kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông để xét vào các cơ sở giáo dục đại học.

Tuy nhiên, lựa chọn này có nhược điểm ảnh hưởng đến việc dạy và học Lịch sử đối với các học sinh không chọn môn này để thi, dẫn đến xu hướng tăng việc lựa tổ hợp tuyển sinh Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, làm giảm một phần vai trò nhóm môn học tự chọn. 

Trong quá trình khảo sát, nhiều chuyên gia, địa phương đề xuất thêm phương án 2+2, tức là thí sinh sẽ thi 4 môn, gồm: 2 môn thi bắt buộc (Toán, Ngữ văn) và 2 môn thí sinh tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12 (bao gồm cả môn Ngoại ngữ và Lịch sử).

Do đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục xin ý kiến các địa phương, chuyên gia về số lượng môn thi phù hợp với kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 theo ba phương án lựa chọn 4+2, 3+3 và 2+2.