Đề khảo sát Ngữ văn: Sức mạnh của tinh thần lạc quan trong cuộc sống

Gợi ý đáp án

I. ĐỌC HIỂU

Câu 1. Đoạn trích được viết theo thể thơ tự do.

Câu 2. Căn hộ lính được gợi tả qua những hình ảnh thiên nhiên: biển, gió, mây, trăng, thủy triều

Câu 3. Tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ trong đoạn trích: quây đại dương, quây vô tận, quây thử thách: Nhấn mạnh hành động mạnh mẽ, táo bạo và tinh thần chủ động, lạc quan trước mọi khó khăn, thử thách của người lính đảo. Làm cho những dòng thơ sinh động, giàu hình ảnh, giàu nhịp điệu.

Câu 4. Thí sinh đưa ra suy nghĩ về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với biển đảo quê hương. Có thể theo hướng: Yêu thương, tự hào, mong muốn làm giàu đẹp cho biển đảo quê hương. Dám đương đầu với mọi khó khăn, thử thách để bảo vệ, giữ gìn chủ quyền biển đảo.

II. LÀM VĂN

Câu 1. Sức mạnh của tinh thần lạc quan trong cuộc sống

Lạc quan là thái độ sống tích cực, luôn hướng tới những điều tốt đẹp.

Sức mạnh của tinh thần lạc quan giúp con người tự tin vào chính mình, làm chủ mọi hoàn cảnh, tình huống, vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống; luôn hướng tới tương lai; có khả năng truyền cảm hứng,…

Câu 2. Phân tích đoạn trích "Chiếc thuyền ngoài xa", từ đó nhận xét về cách nhìn hiện thực của nhà văn Nguyễn Minh Châu trong tác phẩm.

Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, tác phẩm và đoạn trích

Nguyễn Minh Châu là cây bút tiên phong của văn học Việt Nam thời kì đổi mới; có quan niệm nghệ thuật tiến bộ. Chiếc thuyền ngoài xa là truyện ngắn xuất sắc của Nguyễn Minh Châu, thể hiện những chiêm nghiệm sâu sắc của tác giả về số phận của con người và chân lí nghệ thuật của người nghệ sĩ.

Phân tích đoạn trích

Nội dung: Đoạn trích thể hiện cảm nhận của nhân vật Phùng về tấm ảnh được chọn. Đây là kết quả của chuyến đi thực tế của Phùng, sau rất nhiều tìm tòi, trăn trở, để có thể thu nhận vẻ đẹp toàn bích của thiên nhiên. Tấm ảnh là một tác phẩm nghệ thuật giàu tính thẩm mĩ, được nhiều người am hiểu nghệ thuật yêu thích, qua đó góp phần khẳng định tài năng của Phùng.

Qua cảm nghĩ và hồi tưởng của Phùng, tấm ảnh được miêu tả: Nhìn kĩ vào bức ảnh đen trắng, Phùng thấy cái màu hồng hồng của ánh sương mai. Đó là chất thơ, cái đẹp lãng mạn của cuộc đời, biểu tượng của nghệ thuật.

Nhìn lâu hơn, Phùng thấy người đàn bà ấy đang bước ra khỏi tấm ảnh… Đó là hiện thực, sự thật cuộc đời; là thân phận con người lam lũ, khốn khổ, nạn nhân của những nghịch lí đời thường.

Tấm ảnh đem lại những cảm nghĩ đầy suy tư, trăn trở, thể hiện sự thay đổi sâu sắc trong nhận thức của người nghệ sĩ về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời.

Nghệ thuật: Chọn ngôi kể, điểm nhìn phù hợp. Giọng điệu trầm lắng, suy tư, chiêm nghiệm. Chi tiết chọn lọc, hình ảnh giàu sức biểu tượng; lời văn giản dị, sâu sắc.

Đánh giá

Đoạn trích mang đến bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: một cách nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thực sự sau bề ngoài của hiện tượng.

Đoạn trích góp phần thể hiện vai trò của người "mở đường tinh anh và tài năng" của nhà văn Nguyễn Minh Châu trong thời kì đổi mới, theo hướng đi sâu khám phá sự thật đời sống ở bình diện đạo đức thế sự.

Nhận xét về cách nhìn hiện thực của nhà văn Nguyễn Minh Châu

Nhìn hiện thực cuộc sống và con người đa diện, đa chiều, phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng.

Nghệ thuật cần phải rút ngắn khoảng cách với cuộc sống; phải phản ánh trung thực hiện thực đời sống.

Người nghệ sĩ cần phải dũng cảm nhìn thẳng vào hiện thực, trước hết và quan trọng nhất là phải nhìn vào sự thật số phận con người.