Tiêm tinh chất giảm béo bị biến chứng

Ngày 14/9, bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa phẫu thuật thẩm mỹ, Bệnh viện Da liễu trung ương thông tin, một nữ sinh 17 tuổi nhập viện với rất nhiều ổ áp xe và sẹo ở vùng hàm, bắp tay, đùi. Bác sĩ phải rạch các ổ áp xe để dẫn lưu và chọc bơm tiêm hút mủ, bơm dung dịch Natriclorua 0,9% rửa các ổ mủ và cho dùng kháng sinh. Bệnh nhân đến muộn nên nhiều ổ áp xe ở tay và chân đã tự vỡ, để lại sẹo chi chít.

Thiếu nữ này nặng gần 70kg, được một spa tư vấn, em đồng ý tiêm thuốc tan mỡ ở hai góc hàm, tay, đùi, bắp chân. Viện Da liễu trung ương thông tin đã nhận nhiều ca tai biến hoặc biến chứng do tiêm chất giảm béo. Trong số họ, nhiều người giấu giếm chuyện làm đẹp, chỉ vào viện khi biến chứng đã nặng, nên điều trị gặp nhiều khó khăn… 

Tháng 4, đang học tiêm tan mỡ, hai chủ spa trẻ tuổi mua tinh chất về tiêm cho nhau. Hai ngày sau, một người sốt cao, vùng bụng tiêm sưng tấy đỏ, được đưa đến Viện Da liễu trung ương. Bác sĩ Nguyễn Quang Minh, Phó trưởng khoa Tế bào gốc cho biết họ tiêm sai vị trí, lượng thuốc nhiều và sát trùng vùng tiêm không tốt. 

Trong khoảng 2 tuần, khoa Bỏng và Tạo hình thẩm mỹ, bệnh viện Trưng Vương, thành phố Hồ Chí Minh khám cho 8 người tiêm tinh chất tan mỡ, nhập viện 5 người có biến chứng nguy hiểm. Bà T, 55 tuổi, đến khám với vùng bụng sưng tấy, do viêm toàn bộ thành bụng trước, lan xuống vùng sinh dục. Trước đó, bà đi chăm sóc da ở một spa, được nhân viên quảng cáo tinh chất "đánh tan cả những vùng mỡ tích lâu năm", "đẹp nhanh mà không cần vất vả tập thể dục",... Sau tiêm 4 ngày, bà thấy đau và sưng thành bụng. Đến spa, nhân viên trấn an và hướng dẫn bà dùng thuốc, nhưng tình trạng đau sưng không giảm mà ngày càng nặng... Các bác sĩ phẫu thuật cắt bỏ mô hoại tử, dẫn lưu dịch rỉ viêm, dùng kháng sinh tiêm... 

Bà T phải phẫu thuật 2 lần mới kiểm soát được tình trạng nhiễm trùng. Bác sĩ nói bà phải nằm viện khoảng một tháng, có khi dài hơn tùy vào mức hồi phục thành bụng. Nhưng dù vết thương sẽ lành, di chứng sẹo sẽ rất lớn, do vùng thành bụng và hạ vị gần bộ phận sinh dục mất nhiều mô, rất lồi lõm… 

Một ca khác là thiếu nữ 19 tuổi, đến viện với 2 bên cằm sưng tấy, rất đau… Cô tiêm tinh chất tan mỡ ở một spa tại Vũng Tàu. Sau vài ngày thì phát sinh biến chứng nhiễm trùng, viêm. Tuy nhiên cô từ chối nhập viện, các bác sĩ nói vùng viêm chưa sinh mủ, có thể dùng kháng sinh tiêm mạnh để khu trú… sẽ không nặng lên. Họ lo ngại, nếu can thiệp chậm hoặc sai sót điều trị, vùng 2 hàm sẽ sinh mủ, hoại tử và lan rộng, lúc đó, không tránh được phẫu thuật nhưng sẽ có di chứng thẩm mỹ nặng vùng mặt...

Quảng cáo tinh chất giảm béo "thần thánh"

Một bài quảng cáo trên mạng đưa thông tin như sau: 

Với việc sử dụng tinh chất đã được kiểm định chất lượng cùng máy móc công nghệ tiên tiến nhất hiện nay dưới sự điều trị của những bác sỹ hàng đầu trong ngành thẩm mỹ, cấy tinh chất giảm mỡ đạt độ an toàn gần như 100%. Phương pháp này không có bất cứ tác dụng phụ nào, không gây nhiễm trùng, hoại tử, không gây mệt mỏi, chán ăn, suy nhược cơ thể khi xuống cân.

Tinh chất giảm mỡ (tinh chất giảm béo) có thành phần chính là:

1.TDS Dranning PPC: Hoạt chất điều trị nếp nhăn và rãnh đánh tan mỡ cục bộ, mỡ cứng, điều trị giảm béo, sần vỏ cam, mỡ nọng cằm.

2.TDS Firming: Khi mỡ đã được đào thải, làn da sẽ trở nên lỏng lẻo, TDS Firming sẽ đóng vai trò là hoạt chất điều trị săn chắc da, trẻ hóa vùng da vừa được giảm mỡ.

3.TDS Slimming: Hoạt chất vận chuyển và đào thải chất béo.

Tất cả những tinh chất này đều được chứng nhận an toàn bởi FDA Hoa Kỳ, CE Châu Âu và Bộ Y tế Việt Nam.

Các hoạt chất giảm béo sẽ được cấy trực tiếp vào vùng mỡ với đầu kim siêu nhỏ, công nghệ Meso Gun & phương pháp Mesotherapy tạo kênh dẫn cho tinh chất đi sâu vào trong da, đồng thời kích hoạt các tế bào hấp thu hoạt chất một cách tối ưu. Tinh chất được đưa tới từng tế bào, thâm nhập sâu vào các cấu trúc phân tử của tế bào mỡ, kích thích chúng hoạt động để làm nóng và đốt cháy mỡ, chuyển mỡ thành năng lượng giúp đem lại hiệu quả giảm béo rõ rệt.

Với việc sử dụng tinh chất đã được kiểm định chất lượng cùng máy móc công nghệ tiên tiến nhất hiện nay dưới sự điều trị của những bác sỹ hàng đầu trong ngành thẩm mỹ, cấy tinh chất giảm mỡ đạt độ an toàn gần như 100%. Phương pháp này không có bất cứ tác dụng phụ nào, không gây nghiễm trùng, hoại tử, không gây mệt mỏi, chán ăn, suy nhược cơ thể khi xuống cân.

Cũng không quên thông báo giá cả với nhiều vùng cấy tinh chất, rẻ nhất là vùng cổ gáy: 14.800.000đ, đắt nhất là vùng bụng: 58.000.000đ.

Thực chất là gì?

Xin giải nghĩa những chữ viết tắt: 

"TDS Dranning PPC", trong đó TDS (Total Dissolved Solids, tạm dịch là tổng chất rắn hòa tan); Dranning là thoát nước; PPC là viết tắt của chất Phosphatidylcholine (có tác dụng hòa tan chất béo), giúp đẩy nhanh phân hủy chất béo tích tụ và loại bỏ qua nước tiểu. 

Vì thế đoạn "có thành phần chính là TDS Dranning PPC" để rõ nghĩa, ngắn gọn phải viết là "có thành phần chính là Phosphatidylcholine…". Đoạn "có thành phần chính là TDS Dranning PPC: Hoạt chất điều trị nếp nhăn và rãnh đánh tan mỡ cục bộ…" lại trước sau bất nhất vì đã béo, có mỡ thừa… thì làm gì có nếp nhăn. 

"TDS Firming" - Firming nghĩa là săn chắc, thon gọn, trẻ hóa da. "TDS Slimming" - Slimming nghĩa là giảm béo… Những tiếng Tây này hoàn toàn có thể dịch rõ nghĩa ra tiếng Việt, nhưng không dịch có lẽ để đánh vào tâm lý, bởi người "nghe" tiếng Tây thường "choáng" vì người "nói" cao siêu!? 

"Với đầu kim siêu nhỏ, công nghệ Meso Gun & phương pháp Mesotherapy" - Mesogun là máy "tiêm" chân không "kim" nano, công nghệ Mesotherapy là liệu pháp điều trị hoạt động theo nguyên lý "tiêm" (đưa) các chất như filler, collagen, tế bào gốc, vitamin… tới lớp hạ bì (lớp sâu nhất) của da, giúp da trẻ hóa, trắng sáng. 

Nói "cấy tinh chất giảm mỡ đạt độ an toàn gần như 100%" là rất lập lờ, bởi không có chất gì an toàn tuyệt đối khi đưa vào cơ thể, ít nhất cũng là cơ địa người đó dị ứng với chất, nhiều hơn là mở cửa cho vi khuẩn ở da vào cơ thể nếu can thiệp qua da…

Phosphatidylcholine được điều chế trước năm 1975, dùng đơn độc hoặc trộn với Deoxycholate natri (một chất có trong dịch mật) để chất này hòa tan nó, biệt dược lưu hành ở một số nước châu Âu là Lipostabil, Dermaheal LL hoặc Liponsaure, dùng chữa tắc mạch do mỡ. Năm 1975, ba bác sĩ người Đức là Stohlmacher, Haferland và Gottschall công bố nghiên cứu "Viêm phổi sau tắc mạch do mỡ, điều trị bằng Lipostabil", đã kết luận về mức độ thiếu an toàn của thuốc. Nhưng sau đó thuốc vẫn lưu hành ở một số nước châu Âu, dùng chữa chứng tắc mạch phổi do mỡ và rối loạn mỡ máu. Lợi dụng tính gây tan mỡ của Lipostabil, nhiều cơ sở chăm sóc sắc đẹp, thẩm mỹ viện quảng cáo biệt dược này như "thần dược" tiêu mỡ. 

Trước nay chưa có tài liệu y khoa nào nói về giảm béo bằng tiêm Lipostabil. Do thuốc gây nhiều tai biến và biến chứng nên ngày 7/4/2010, Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ cấm sử dụng Lipostabil với mục đích giảm béo. Cơ quan này nhấn mạnh: "Mọi hành vi quảng cáo, mua bán, lưu hành Lipostabil trên lãnh thổ Mỹ bị coi là chống lại luật pháp Mỹ". Sau đó, các nước Pháp, Anh, Đức, Bỉ, Italia, Tây Ban Nha, Thụy Sĩ, Thụy Điển, Đan Mạch, Australia, Brazil…, cũng cảnh báo và cấm Lipostabil. Hiện tại Bộ Y tế Việt Nam chưa cho phép thực hiện tiêm tinh chất giảm béo.

Vào cơ thể, thuốc phá hủy các tế bào mỡ, giải phóng ra Triglyceride (chất béo trung tính; gồm 3 axit béo, chiếm 95% mỡ động vật hoặc dầu thực vật; nồng độ máu cao gây sơ mỡ động mạch, đột quỵ, các bệnh tim mạch…) ở dạng nhũ tương (một dạng keo). Để "dọn dẹp", bạch cầu đơn nhân lớn (Đại thực bào - Macrophage), bạch cầu đa nhân trung tính đến "ăn" loại chất thừa này. Tuy nhiên, "dọn dẹp" lượng lớn Triglyceride do thuốc tạo ra phải mất nhiều tháng nên chất này ứ đọng nhiều ở dưới da gây u mỡ tại chỗ, đau nhức, viêm mủ, hoại tử da và đôi khi phải trả giá bằng sinh mạng. 

Quảng cáo "Tinh chất được đưa tới từng tế bào, thâm nhập sâu vào các cấu trúc phân tử của tế bào mỡ, kích thích chúng hoạt động để làm nóng và đốt cháy mỡ, chuyển mỡ thành năng lượng giúp đem lại hiệu quả giảm béo rõ rệt" là đại bịp. Vì mỡ (dưới dạng Cholesterol, Triglycerid…) phải được chuyển hóa (đốt cháy) ở gan - "nhà máy hóa chất" của cơ thể, các mô khác không "làm" được việc này. 

Hoặc quảng cáo của một cơ sở thẩm mỹ quốc tế tại thành phố Hồ Chí Minh: "Khi mỡ bị hóa lỏng, mỡ thừa sẽ đào thải qua hệ bài tiết và mồ hôi. Sau khi tiêm 7 - 15 ngày, 100% mỡ thừa sẽ được đào thải" cũng đồng hạng. Vì y văn từ cổ chí kim không có chuyện mỡ đào thải qua đường mồ hôi (mồ hôi nhờn là do phức hợp Lipoprotein của tuyến bã ở da bài tiết để bảo vệ da) và nếu nước tiểu có mỡ thì thận đã hỏng (hệ thống tiểu cầu thận ở thận bình thường khi lọc máu không cho mỡ đi ra ngoài).

Bác sĩ Ngô Đức Hiệp, Trưởng khoa phẫu thuật tạo hình, bệnh viện Chợ Rẫy nói rằng, thuốc này không tồn tại ở vùng tiêm mà ngấm lan ra xung quanh. Do nó phá hủy mô liên kết (gồm các tế bào xơ và mỡ) nên rất khó liền và khó khâu vết thương, hậu quả là có những bệnh nhân phải điều trị bằng nhiều cách, mất nhiều thời gian vẫn không thể lành da.

Giảm béo và giảm cân

Tối 28/2, bệnh viện thẩm mỹ JW Hàn Quốc (Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh) nhận chị H.T.T, 30 tuổi, ở Đăk Nông, với 15 lỗ khuyết da to ở bụng do tiêm chất tan mỡ. Chị này tự tìm hiểu rồi mua chất tan mỡ bụng ở Campuchia giá 70 triệu đồng, nhờ người thân tiêm. 2 tháng sau, da bụng nổi 2 cục nhỏ, chị đến một bệnh viện ở Campuchia... Tuy nhiên, hai ổ (được xác định là áp xe) không khỏi mà ngày càng thêm nhiều ổ mọc nhanh và lan ra nhiều hơn.

Bệnh viện JW chụp CT-Scanner và siêu âm bụng để có đánh giá toàn diện..., chẩn đoán hoại tử mô rất nghiêm trọng sau tiêm mỡ bụng. Bác sĩ điều trị nói rằng, đây không phải là hoại tử khu trú một vùng mà là nhiều vùng hoại tử lan tỏa. Hoại tử sâu và lan ra xung quanh, hình thành hàng chục ổ áp xe đường kính 3 - 6 cm, rải rác ở bụng, hông, lưng… Phải mất hơn 3 giờ làm tiểu phẫu, hút ra trên 500 ml dịch mủ, tế bào chết và tạp chất…, bơm rửa. Lại phải đặt máy hút áp lực âm (Vacuum Assisted Closure - VAC) - máy hút tạo chân không ở vết thương, loại bỏ dịch tiết, giảm phù nề, đưa máu đến nhiều, làm vết thương nhanh liền, dùng rộng rãi với các vết thương lâu lành)…! 

Lạ đời là có cơ sở thẩm mỹ quốc tế còn làm cả giấy cam kết đảm bảo tiêm một lần duy nhất, giảm 20 - 25kg và 20 - 25cm vòng bụng trong một tháng, vì thế không ít người tin (sau những người nhẹ dạ này "gặp nhau" trên faebook mới biết mình cùng cảnh ngộ)… Nếu thực giảm nhanh như vậy rất nguy hiểm vì cơ thể không thích nghi được, cái gì thái quá đều không tốt và nếu giảm được thì chỉ có cách "tháo" nước bằng… đi xổ… Nộp tiền xong là trắng trợn ngay: tiêm chất lỏng bằng bơm tiêm thường chứ không phải đẩy tinh chất bằng máy công nghệ cao như quảng cáo. 

Mấy ngày sau các vết tiêm xuất hiện bầm tím, họ nói bình thường, mua thuốc dị ứng bôi sẽ hết. Nghi ngờ, chị yêu cầu xem bằng cấp người tiêm, họ nói quản lý cơ sở giữ bằng. Khoảng 10 đến 15 ngày sau, da chị nổi mẩn đỏ, mệt mỏi, xây xẩm và ngày càng nặng. Chị đến bệnh viện, bác sĩ nghi tác dụng phụ của thuốc. Chị về cơ sở thẩm mĩ hỏi tên thuốc nhưng không được; tiếp tục yêu cầu xem bằng cấp người tiêm thì họ nói đây là quyền riêng tư. 

Sau 20 ngày, chị mang cam kết đến yêu cầu giải quyết theo nội dung đã ghi. Nhân viên nói do "cơ địa" mỗi người khác nhau nên "xin" thêm 15 - 30 ngày nữa sẽ giảm mỡ, nếu không giảm được thì "bảo hành" bằng… tiêm tiếp. Chị K.N không chấp nhận vì không biết thuốc gì, yêu cầu hoàn tiền, thì nhân viên ngửa bài: "Ở đây chưa có khách hàng nào được hoàn tiền mà sẽ "cấn" tiền đó qua sửa mũi, làm đẹp da"… Khi nghe tin chị K.N sẽ cùng các nạn nhân "đòi công bằng", cơ sở này liền mời chị và những "nạn nhân" đến nói chuyện, hứa trả cho chị 20 triệu trong tổng "thiệt hại" 50 triệu đồng, với điều kiện không được kiện!

"Thánh bịp vĩ đại" nhất là một spa ở Đồng Tháp. Một bà 46 tuổi, tiêm tan mỡ ở đây, nổi nhiều ổ áp xe, hoại tử ở vùng bụng, phải tiểu phẫu, nặn mủ, kháng sinh vẫn không hiệu quả, hỏi tại sao, thì nhân viên giải thích là do bà "còn trinh". Rằng trước khi tiêm tan mỡ đều phải khai tình trạng trinh tiết, nếu còn "con gái" thì không tiêm vì "sẽ hoại tử". Bà này nói đã sinh hai con sao "còn trinh", họ "cho biết" bà có "hai ngả âm đạo, một ngả đã sinh con, ngả còn lại vẫn "còn trinh". Thánh thật! Bà này phải về thành phố Hồ Chí Minh chữa chạy…

Giảm béo và giảm cân là hai vấn đề khác nhau. Giảm cân là giảm trọng lượng cơ thể, giảm béo là giảm mỡ cũng góp phần giảm cân nhưng nhiều ít khác nhau. Hiện nay không hiếm cơ sở chăm sóc sắc đẹp lập lờ hai chuyện này!