ChatGPT - thách thức người trẻ Việt Nam vươn ra biển lớn?

Tốc độ phát triển công nghệ từ năm 1.400 đến nay

Giáo sư Trương Nguyện Thành cho biết, thời gian qua, với sự xuất hiện của ChatGPT, truyền thông công chúng trên toàn thế giới cảnh báo cho một thay đổi chưa từng có trong thị trường lao động với những việc làm mà trước đây mang lại nguồn thu nhập ổn định như lập trình và giảng dạy có nguy cơ bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo.

Vì vậy, ông thật sự đồng cảm với các bạn trẻ đứng trước ngưỡng cửa đại học và đặc biệt các bạn có ước mơ vươn ra biển lớn đang hoang mang nên học gì và chuẩn bị gì khi thế giới đang trong giai đoạn cực kỳ VUCA (Volatility, Uncertainty, Complexity and Ambiguity - biến động, bất định, phức tạp và mơ hồ) do trí tuệ nhân tạo mang lại.

"Nếu bạn nhìn vào ảnh về tốc độ phát triển công nghệ từ năm 1.400 đến nay, bạn sẽ nhận ra 60 năm gần đây thì tốc độ phát triển còn nhanh hơn cả 600 năm trước. Với sự xuất hiện AI như ChatGPT thì tốc độ phát triển này và thay đổi thị trường lao động còn nhanh hơn gấp bội.

Nếu bạn vào đại học năm nay thì 4 hay 5 năm nữa khi bạn ra trường, môi trường làm việc cũng như thị trường lao động sẽ không còn như hôm nay. Qua mỗi cuộc cách mạng công nghệ thì một số lớn công việc được thay thế bởi công nghệ mới nhưng nhiều công việc mới cũng mở ra. 

Thí dụ cách mạng công nghệ 3.0, từ khi có máy tính và Internet thì các nghề mới như lập trình viên, lắp ráp, sửa chữa và bảo trì máy tính, quản trị mạng, v.v. được hình thành", Giáo sư Trương Nguyện Thành nói về cơ hội khi xuất hiện công nghệ mới - nghề nghiệp mới.

Yếu tố duy nhất mà con người khác với robots là gì?

Giáo sư Trương Nguyện Thành chia sẻ, trong thế giới của người máy với trí tuệ nhân tạo thì con người sẽ làm những công việc mà các đồng nghiệp là những robots thông minh không thể giải quyết được. Đó là những vấn đề phức tạp không có định biên rõ ràng, khó xác định và thường có yếu tố liên ngành. Khi ấy khả năng giải quyết những vấn đề như thế sẽ là yếu tố chính đánh giá năng lực lao động của con người. Đó có thể cũng là yếu tố duy nhất mà con người khác với robots có trí tuệ nhân tạo.

"Với sự xuất hiện của ChatGPT, thời gian qua nhiều bạn cũng có trải nghiệm khả năng trò chuyện một cách thông minh và chuyên nghiệp của nó. Bạn có thể nhận thức tương lai rất gần bạn sẽ có khả năng trò chuyện với ChatGPT hay công cụ tương tự khác thông minh hơn qua thiết bị di động hay robots.

Nó có khả năng phân tích kiến thức và mong muốn học tập của từng cá nhân và từ đó đề xuất phương pháp cũng như chương trình đào tạo thích hợp nhằm phát triển tối đa tiềm năng của cá nhân đó. Đồng thời hướng dẫn, đánh giá kiến thức và theo dõi quá trình học tập của cá nhân ấy ở bất kỳ nơi nào và bất kỳ thời điểm nào. Nó sẽ là một gia sư tuyệt vời và rẻ tiền với trình độ kiến thức chuyên sâu hầu như ở mọi lĩnh vực", Giáo sư Trương Nguyện Thành phân tích tính ưu việt của trí tuệ nhân tạo.

Giới trẻ Việt Nam có cơ hội vươn ra biển lớn công nghệ?

Đặt vấn đề công nghệ trên thế giới phát triển với một tốc độ chóng mặt như hiện tại, liệu giới trẻ Việt Nam có cơ hội vươn ra biển lớn, Giáo sư Trương Nguyện Thành cho biết, ông lúc nào cũng tin rằng là có nhưng nó tùy thuộc vào khả năng khai lực của từng người.

"Khi đặt chân lên đất Mỹ ở tuổi 19, tôi không biết gì về ngôn ngữ, xã hội, văn hóa của Mỹ. Tôi thua kém so với các bạn Mỹ trong lớp học về mọi mặt kể cả ứng dụng công nghệ, chưa hề biết máy tính cầm tay, máy vi tính, kể cả chưa hề ngồi xe hơi. Thế mà 10 năm sau tôi cầm trong tay bằng Tiến Sĩ ngành Hóa Tính toán, kết hợp giữa ứng dụng toán, công nghệ thông tin và hóa học. Khi đến Mỹ tôi chỉ mang theo mình một căn tính dân tộc Việt cần cù, dễ thích nghi và vươn lên mỗi lần quỵ xuống.

Để làm được việc ấy, hãy coi AI như một gia sư và một người bạn đồng hành, hãy chuẩn bị cho mình có một kiến thức liên ngành. Hãy tận dụng công nghệ để cá nhân hóa kiến thức, kỹ năng và tư duy. Hãy phát triển nhân cách để có thể sống và làm việc hòa đồng trong một môi trường đa văn hóa và kể cả với người máy thông minh. 

Và hãy khai mở lực tiềm năng cá nhân cũng như tận hưởng cuộc sống với tâm thế tối ưu giá trị cho bản thân và xã hội", Giáo sư Trương Nguyện Thành đưa ra lời khuyên cho các bạn trẻ muốn "vươn ra biển lớn".