Cảnh báo viêm phổi ở trẻ em do vi khuẩn M.pneumoniae gây biến chứng

Dũng Minh
16:11 - 15/07/2023
Công dân & Khuyến học trên

Vi khuẩn mycoplasma pneumoniae (M.pneumoniae) là một trong những tác nhân gây ra viêm phổi cộng đồng ở trẻ em. Theo Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai, viêm phổi do vi khuẩn M.pneumoniae chiếm 30-40% số ca viêm phổi tại đây.

Cảnh báo viêm phổi ở trẻ em do vi khuẩn M.pneumoniae gây biến chứng  - Ảnh 1.

Vi khuẩn M.pneumoniae có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm cho trẻ. Ảnh minh họa

Viêm phổi do vi khuẩn M.pneumoniae - gây biến chứng nghiêm trọng dù triệu chứng ban đầu nhẹ

Vi khuẩn M.pneumoniae không có thành tế bào, có khả năng bám vào và phá hủy biểu mô đường hô hấp, gây ra viêm phổi với các triệu chứng như ho kéo dài, khò khè, hen, sốt và đau họng...

Viêm phổi do M.pneumoniae còn được gọi là viêm phổi không điển hình vì nó khác với các loại viêm phổi do vi khuẩn thông thường khác. Các triệu chứng của bệnh thường nhẹ và không đặc hiệu, có thể bị nhầm lẫn với cảm lạnh hoặc cúm. Tuy nhiên, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng ở các cơ quan khác ngoài phổi, như da, niêm mạc, cơ, khớp, tim và hệ thần kinh trung ương.

Để chẩn đoán viêm phổi do M.pneumoniae, bác sĩ cần dựa vào lâm sàng, xét nghiệm máu, nội soi phế quản hoặc xét nghiệm ADN của vi khuẩn. Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi, uống nhiều nước và ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để hỗ trợ sức khỏe...

Viêm phổi do M.pneumoniae là một bệnh lý phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trong mùa thu và đông. Bệnh lây lan qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc gần với người bệnh. Do đó, để phòng ngừa bệnh, cần tăng cường vệ sinh cá nhân, giữ ấm cơ thể, tránh tiếp xúc với người bệnh. Nếu có triệu chứng bất thường, cần sớm đến bệnh viện để được kiểm tra và điều trị.

Bệnh thường bắt đầu từ những triệu chứng nhẹ ở đường hô hấp trên, như ho, sổ mũi, hắt hơi, sốt nhẹ, và sau đó tiến triển thành sốt cao, ho dai dẳng, khó thở. Thời gian ủ bệnh kéo dài từ 2 đến 3 tuần. Một số trẻ lớn có cơn hen cấp tính hoặc các triệu chứng khác không điển hình, như đau đầu, đau cơ, đau ngực. Ngoài ra, M.pneumoniae cũng gây ra các biến chứng ngoài phổi và nhiễm trùng khác, do kháng thể của cơ thể phản ứng chéo với tế bào hồng cầu và tế bào não. Các biến chứng này bao gồm: xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch, viêm gan cấp tính, thiếu máu tan máu tự miễn, viêm khớp và viêm tủy cắt ngang.

Bệnh thường gặp ở trẻ em thanh thiếu niên trong độ tuổi đi học, do tiếp xúc nhiều với môi trường đông đúc. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Để phòng ngừa và điều trị bệnh, trẻ em nên được khám và theo dõi sát sao bởi bác sĩ chuyên khoa nhi.

Điều trị và phòng ngừa viêm phổi do vi khuẩn M.pneumoniae

Khi nhiễm bệnh do vi khuẩn M.pneumoniae, bệnh nhân thường có các dấu hiệu như: Sốt, ho, đau họng, khó thở, đau ngực hoặc đau bụng. Nếu cha mẹ nghi ngờ con mình bị viêm phổi không điển hình, nên đưa trẻ đến khám chuyên khoa nhi để được xác định chẩn đoán và hướng dẫn điều trị kịp thời.

Cảnh báo viêm phổi ở trẻ em do vi khuẩn M.pneumoniae gây biến chứng  - Ảnh 2.

Điều trị cho viêm phổi không điển hình do M.pneumoniae là sử dụng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, không phải loại kháng sinh nào cũng hiệu quả với loại vi khuẩn này. Ảnh: BVCC

Viêm phổi không điển hình do M.pneumoniae có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, dù không phổ biến. Các biến chứng này bao gồm viêm phổi nặng, hen phế quản cấp, viêm não, thiếu máu tan máu, suy thận hay hội chứng Stevens-Johnson…. Cần đưa trẻ nhập viện vì đôi khi biến chứng có thể gây tử vong.

Để chẩn đoán viêm phổi không điển hình do M.pneumoniae, các bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm cụ thể. Các xét nghiệm này có thể bao gồm nuôi cấy vi khuẩn trên môi trường đặc biệt, PCR để phát hiện gen của vi khuẩn hay ELISA để phát hiện kháng thể IgG và IgM trong máu.

Điều trị cho viêm phổi không điển hình do M.pneumoniae là sử dụng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, không phải loại kháng sinh nào cũng hiệu quả với loại vi khuẩn này.

Bệnh nhân nhiễm vi khuẩn M.pneumoniae có thể gặp các biến chứng nặng như nhiễm thể kháng thuốc. Trong trường hợp này, bệnh nhân cần được nhập viện để được chăm sóc đặc biệt. Ngoài ra, bệnh do vi khuẩn M.pneumoniae có thể lây lan trong cộng đồng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, khi có các dấu hiệu như sốt, ho, mệt mỏi, bệnh nhân nên đến khám tại các cơ sở y tế uy tín.

Hiện nay, chưa có vaccine phòng bệnh do vi khuẩn M.pneumoniae. Để phòng ngừa lây nhiễm, bệnh nhân cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa giọt bắn trong suốt quá trình mắc bệnh. Vi khuẩn M.pneumoniae lây truyền qua các giọt nhỏ trong không khí khi tiếp xúc gần với người bệnh. Vì vậy, việc đeo khẩu trang là rất quan trọng để bảo vệ bản thân và người xung quanh.