Ngày 14/2/2025 Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT về các trường hợp cấm dạy thêm chính thức có hiệu lực. Ngay lập tức, quy định này trở thành chủ đề "nóng" trong các cuộc thảo luận của phụ huynh, giáo viên và học sinh.

Không ít bậc cha mẹ lo lắng: "Con không học thêm thì làm gì? Ai sẽ giúp con củng cố kiến thức? Rồi thời gian ngoài giờ học, con sẽ ở đâu, làm gì?"

"Những băn khoăn này không phải không có cơ sở, Tôi hoàn toàn có thể cảm thông với lo lắng của cha mẹ học sinh" - Chuyên gia Hướng nghiệp Phạm Thuỳ Chi bày tỏ.

Từ lâu, việc học thêm đã trở thành một phần quen thuộc trong hành trình học tập của học sinh Việt Nam. Tuy nhiên, tôi cho rằng nếu nhìn nhận từ một góc độ khác, có thể thấy đây không chỉ là thách thức mà còn là cơ hội để giáo dục thực sự đổi mới theo hướng phát triển năng lực toàn diện cho học sinh.

Từ học để biết sang học để làm, học để chung sống, học để kiến tạo

Trong nhiều năm qua, với chương trình Giáo dục "chạy theo điểm số", phần lớn học sinh chỉ tập trung vào "học để biết" – tức là tiếp thu kiến thức lý thuyết, làm bài tập và thi cử. Tuy nhiên, trong thực tế cuộc sống và thị trường lao động, điều mà các nhà tuyển dụng tìm kiếm lại là những cá nhân có khả năng làm việc, tư duy sáng tạo, biết hợp tác và có sự tự tin vào chính mình.

Theo quan điểm của UNESCO, giáo dục không chỉ đơn thuần là tiếp thu kiến thức, mà còn cần hướng tới những mục tiêu cốt lõi:

Học để làm: Thay vì chỉ học lý thuyết, học sinh có thể tham gia các hoạt động thực tế, rèn luyện kỹ năng mềm, làm quen với công việc, từ đó hiểu hơn về cách vận dụng kiến thức vào cuộc sống. 

Học để chung sống: Đây là cơ hội để trẻ kết nối với gia đình, bạn bè, tham gia hoạt động xã hội, phát triển nhân cách và cảm xúc, điều mà nếu trẻ chỉ bị giới hạn trong phạm vi nhà trường không thể rèn luyện được. 

Học để kiến tạo: Không bị cuốn vào lịch học thêm dày đặc, học sinh sẽ có thời gian khám phá đam mê, thử nghiệm các dự án cá nhân và rèn luyện tư duy độc lập.

Việc không học thêm triền miên không có nghĩa là con trẻ sẽ "bỏ trống" thời gian, mà ngược lại, đây chính là dịp để các em có thêm những trải nghiệm phong phú và ý nghĩa hơn.

Cha mẹ cần thay đổi cách đồng hành cùng con

Từ những mục tiêu thiết thực nêu trên, chuyên gia Hướng nghiệp Phạm Thuỳ Chi chia sẻ: Là một chuyên gia tư vấn hướng nghiệp, tôi từng gặp rất nhiều học sinh sau 12 năm miệt mài học tập nhưng khi đứng trước lựa chọn nghề nghiệp lại loay hoay, không biết bản thân thực sự thích gì. Ngược lại, những em có cơ hội trải nghiệm từ sớm, tham gia nhiều hoạt động khác nhau thường tự tin hơn, hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu và có định hướng rõ ràng cho tương lai.

Vì thế, thay vì lo lắng khi con không còn học thêm, phụ huynh có thể:

Khuyến khích con thử sức với những công việc nhỏ để khám phá năng lực của bản thân. Việc trải nghiệm sớm giúp trẻ không chỉ có thêm kỹ năng mà còn phát triển tư duy độc lập. Tạo điều kiện cho con tham gia các hoạt động theo sở thích như thể thao, nghệ thuật, nghiên cứu, đọc sách, làm thủ công hay thậm chí khởi nghiệp. 

Những hoạt động này giúp trẻ phát triển năng lực cá nhân và có thể trở thành nền tảng nghề nghiệp trong tương lai. Hướng dẫn con tự lập, học hỏi từ cuộc sống thực tế: Giáo dục không chỉ diễn ra trong lớp học mà còn trong gia đình, trong các trải nghiệm cá nhân và những mối quan hệ xã hội.

Giáo dục cá nhân hóa – Xu hướng tất yếu

Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, cá nhân hóa lộ trình học tập đang trở thành một xu hướng quan trọng. Thay vì áp đặt một phương pháp chung cho tất cả học sinh, mỗi trẻ cần có một lộ trình phát triển riêng, phù hợp với năng lực và sở thích của mình. Đó cũng là mục tiêu quan trong của chương trình Giáo dục phổ thông mới 2018.

Việc cấm dạy thêm trong nhà trường có thể là một bước đi quan trọng trong quá trình đổi mới giáo dục, giúp trẻ em thoát khỏi áp lực học tập nặng nề và có cơ hội phát triển toàn diện hơn. 

Tuy nhiên, để tận dụng được cơ hội này, vai trò của phụ huynh là vô cùng quan trọng. Nếu cha mẹ chủ động tìm hiểu, thay đổi cách đồng hành cùng con, khuyến khích con học hỏi từ thực tế, thì đây có thể là một bước ngoặt đầy ý nghĩa trong hành trình trưởng thành của con trẻ.