Biến đổi khí hậu tác động đến não bộ con người như thế nào?

Hiểu tác động của môi trường đến chức năng não

Nhóm nhà khoa học quốc tế (dẫn đầu bởi Đại học Vienna, Áo) đã công bố một nghiên cứu trên tạp chí Nature Climate Change khám phá tác động tiềm tàng của biến đổi khí hậu đối với chức năng não bộ con người. Các tác giả nhấn mạnh sự cần thiết phải nghiên cứu sâu hơn về cách những thay đổi môi trường ảnh hưởng đến quá trình nhận thức và nêu bật vai trò quan trọng của khoa học thần kinh trong việc giải quyết các thách thức liên quan đến khí hậu.

Vậy biến đổi khí hậu có thể tác động đến chức năng não như thế nào?

Tác giả chính, Tiến sĩ Kimberly C. Doell, thuộc Đại học Vienna cho biết: "Từ lâu, chúng ta đã biết rằng các yếu tố trong môi trường có thể dẫn đến những thay đổi trong não bộ. Tuy nhiên, các nhà khoa học mới chỉ bắt đầu xem xét liệu biến đổi khí hậu - mối đe dọa toàn cầu lớn nhất hiện nay - có thể thay đổi bộ não của chúng ta như thế nào. Do các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng diễn ra thường xuyên, bên cạnh các yếu tố như ô nhiễm không khí, cách nhân loại tiếp cận thiên nhiên cũng như sự căng thẳng và lo lắng mà mọi người gặp phải xung quanh biến đổi khí hậu, điều quan trọng là chúng ta phải hiểu được tác động mà tất cả những điều này có thể gây ra đối với bộ não con người. Chỉ khi đó chúng ta mới có thể bắt đầu tìm cách giảm thiểu những thay đổi này".

Từ những năm 1940, các nhà khoa học đã thử nghiệm và biết rằng việc thay đổi các yếu tố môi trường có thể làm thay đổi sâu sắc sự phát triển và tính linh hoạt của não chuột. Hiệu ứng này cũng được thấy ở người trong nghiên cứu xem xét tác động của việc lớn lên trong nghèo đói, cho thấy sự rối loạn đối với hệ thống não, bao gồm thiếu kích thích nhận thức, tiếp xúc với chất độc, dinh dưỡng kém và căng thẳng thời thơ ấu tăng cao. Nghiên cứu này nêu bật tác động sâu sắc mà môi trường sống có thể tác động lên não bộ của một người.

Giờ đây, các tác giả đang kêu gọi nghiên cứu để khám phá tác động của những hiện tượng thời tiết khắc nghiệt hơn (như sóng nhiệt, hạn hán, bão, cháy rừng và lũ lụt,...) lên não bộ con người khi họ phải đối mặt với chúng. Các nhà khoa học tin rằng những sự kiện như vậy có thể thay đổi cấu trúc, chức năng và sức khỏe tổng thể của não, đồng thời sẽ tiếp tục đánh giá điều này sẽ lý giải những thay đổi về hạnh phúc và hành vi của con người như thế nào.

Vai trò của khoa học thần kinh trong biến đổi khí hậu

Nghiên cứu mới cũng khám phá vai trò của khoa học thần kinh trong việc ảnh hưởng đến cách chúng ta nghĩ về biến đổi khí hậu, các phán đoán và cách chúng ta ứng phó.

Biến đổi khí hậu đang gây ra mối đe dọa đáng kể đối với điều kiện sống của xã hội loài người. Theo các nhà nghiên cứu, khoa học thần kinh có thể đóng góp đáng kể vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, đồng thời, cần thiết phải xây dựng khuôn khổ và lộ trình để tổ chức và ưu tiên nghiên cứu khoa học thần kinh trong lĩnh vực này. 

Theo đó, khoa học thần kinh có thể được sử dụng để: điều tra tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu lên não bộ con người; xác định cách thích ứng; hiểu nền tảng thần kinh của các quyết định mang lại kết quả có lợi cho môi trường và có hại; tạo ra những hiểu biết sâu sắc dựa trên khoa học thần kinh về các chiến lược truyền thông và can thiệp nhằm thúc đẩy hành động vì khí hậu. Công bố này cũng là lời kêu gọi hành động để các nhà khoa học thần kinh tham gia vào các nỗ lực khoa học trên phạm vi toàn cầu nhằm giải quyết các mối đe dọa môi trường hiện hữu mà Trái đất phải đối mặt.

Tiến sĩ Mathew White, thuộc Đại học Exeter và Vienna, đồng tác giả của nghiên cứu cho biết: "Hiểu được hoạt động thần kinh có liên quan đến động lực, cảm xúc và tầm nhìn có thể giúp dự đoán hành vi và cải thiện sự hiểu biết của chúng ta về những rào cản cơ bản ngăn cản mọi người hành xử vì môi trường như họ mong muốn. Cả chức năng não và biến đổi khí hậu đều là những lĩnh vực rất phức tạp. Chúng ta cần bắt đầu coi chúng có mối liên kết với nhau và hành động để bảo vệ bộ não của chúng ta trước thực tế biến đổi khí hậu trong tương lai, đồng thời bắt đầu sử dụng bộ não của mình tốt hơn để đối phó với những gì đang xảy ra và ngăn chặn tình huống xấu nhất".