AstraZeneca thừa nhận vaccine COVID-19 có thể gây cục máu đông, giảm tiểu cầu
AstraZeneca lần đầu tiên thừa nhận, vaccine COVID-19 có thể gây ra huyết khối kèm hội chứng giảm tiểu cầu trong những trường hợp rất hiếm.
Vaccine COVID-19 AstraZeneca.
Người thân nạn nhân ở Anh đòi AstraZeneca bồi thường
AstraZeneca đang bị kiện đã gây ra tử vong và tổn thương nghiêm trọng trong hàng chục trường hợp. Các nạn nhân ở Anh và người thân đòi bồi thường thiệt hại ước tính lên tới 125 triệu USD.
Trường hợp đầu tiên được nhắc tới là Jamie Scott, một ông bố hai con bị tổn thương não vĩnh viễn sau khi tiêm vắc xin COVID-19 vào tháng 4/2021. Bệnh viện đã gọi cho vợ của ông 3 lần để thông báo rằng chồng cô sắp chết.
Theo Telegraph, AstraZeneca phản đối các cáo buộc nhưng đã thừa nhận trong một tài liệu pháp lý đệ trình lên Tòa án Tối cao vào tháng 2 rằng vaccine COVID-19 AstraZeneca của họ "trong những trường hợp rất hiếm có thể gây ra huyết khối kèm hội chứng giảm tiểu cầu TTS". Khi đó, bệnh nhân sẽ có cục máu đông và số lượng tiểu cầu trong máu thấp.
Tuy nhiên, văn bản trên cũng viết: "Cơ chế nhân quả chưa được biết. Hơn nữa, TTS cũng có thể xảy ra khi không có vaccine COVID-19 AstraZeneca hoặc bất kỳ loạ vaccine nào. Nguyên nhân trong bất kỳ trường hợp cụ thể nào cũng cần có bằng chứng chuyên môn".
Theo Telegraph, Jamie Scott bị xuất huyết não sau khi tiêm vaccine COVID-19 AstraZeneca. Ảnh: Telegraph
Các nhà khoa học lần đầu tiên xác định được mối liên hệ giữa vaccine và một căn bệnh mới gọi là giảm tiểu cầu và huyết khối miễn dịch do vắc xin (VITT) gây ra vào đầu tháng 3/2021, ngay sau khi quá trình tiêm vaccine COVID-19 bắt đầu.
Kate Scott, vợ của ông Scott, nói với Telegraph: "Ngành y từ lâu đã thừa nhận rằng VITT do vắc xin gây ra. Chỉ có AstraZeneca đặt câu hỏi liệu tình trạng của chồng tôi có phải do vaccine gây ra hay không. Phải mất ba năm mới có được sự thừa nhận này. Tôi hy vọng chúng tôi sẽ có thể giải quyết vấn đề sớm hơn. Chúng tôi cần một lời xin lỗi, sự bồi thường công bằng cho chúng tôi và những gia đình khác bị ảnh hưởng. Chúng tôi có sự thật đứng về phía mình và sẽ không bỏ cuộc".
Vaccine COVID-19 AstraZeneca có những hiệu quả nhất định trong đại dịch COVID-19, cứu sống hơn 6 triệu người trên toàn cầu trong năm đầu tiên triển khai.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã từng công bố vaccine COVID-19 AstraZeneca "an toàn và hiệu quả cho tất cả cá nhân từ 18 tuổi trở lên" và tác dụng phụ dẫn đến hành động pháp lý là "rất hiếm".
Vaccine COVID-19 AstraZeneca từng được ca ngợi như một thành tựu của khoa học Anh nhưng hiện không còn được sử dụng ở Anh. Sau khi triển khai được vài tháng, các nhà khoa học đã xác định được tác dụng phụ nghiêm trọng tiềm ẩn của loại vaccine này. Ngay khi đại dịch COVID-19 vẫn hoành hành, các chuyên gia đã khuyến nghị rằng những người dưới 40 tuổi nên được áp dụng một loại phòng bị khác cho COVID-19.
Cơ chế gây cục huyết khối của vaccine COVID-19 rất hiếm gặp.
Vì sao vaccine COVID19 của AstraZeneca gây đông máu?
Chỉ có một tỉ lệ nhỏ - khoảng 1/50.000 người - được tiêm xuất hiện tình trạng đông máu.
AZD1222 là tên gọi của loại vaccine phòng COVID-19 nổi tiếng do AstraZeneca và Đại học Oxford đồng phát triển. Đây cũng là một trong những loại vaccine COVID-19 đầu tiên được đưa vào tiêm chủng.
Vaccine COVID-19 của AstraZeneca sử dụng vector chính là virus adeno đã mất khả năng sao chép từ tinh tinh, để vận chuyển protein gai bề mặt của SARS-CoV-2. Các protein gai này cũng là mục tiêu tấn công hệ miễn dịch khi virus SARS-CoV-2 xâm nhập.
Việc này có thể là phản ứng miễn dịch khiến cơ thể tạo ra kháng thể có thể kết dính vào một trong những protein tự nhiên của cơ thể.
Protein này được gọi là yếu tố tiểu cầu 4 (PF4). Trên thực tế, khi bị nhiễm virus, nhiều người tạo ra kháng thể có thể dính vào PF4 như một phần của phản ứng miễn dịch, nhưng những kháng thể này thường có độ dính yếu.
Với những người bị đông máu khi tiêm vaccine, kháng thể hình thành có thể dính rất chặt vào PF4, tạo thành cấu trúc lớn hơn gọi là "phức hợp miễn dịch".
Những phức hợp này kết dính với nhau và kích hoạt tiểu cầu. Thông thường, tiểu cầu trôi nổi trong máu ở trạng thái không hoạt động, nhưng một khi kích hoạt, chúng sẽ tạo nên một "tấm lưới" hình thành các cục máu đông.
Các nhà khoa học ở Đức ngay đã tìm ra mấu chốt nằm ở virus adeno - loại virus được dùng để đưa gai protein của virus SARS-CoV-2 vào cơ thể người từ rất sớm phát sinh từ việc tiêm vaccine AstraZeneca. Cơ chế đưa gai protein của virus SARS-CoV-2 vào cơ thể người sử dụng vector của virus adeno. ADN của gai protein được đưa vào phần nhân tế bào người, thay vì vùng dịch tế bào.
Khi xâm nhập vào nhân tế bào người, một số thành phần của gai protein hoặc liên kết, hoặc tách rời và có nguy cơ tạo nên các chuỗi protein đột biến có thể gây ra hiện tượng đông máu.
Những cục máu đông này thường ảnh hưởng đến các tĩnh mạch xung quanh não. Nhiều bệnh nhân gặp phải tình trạng đau đầu dữ dội. Ở một số bệnh nhân có thể dẫn đến chảy máu nặng.
