Biến thể phụ JN.1 làm tăng số ca mắc và tử vong do COVID-19, có cần tiêm nhắc lại vaccine?
Biến thể phụ JN.1 có những đặc điểm kháng nguyên mới cho phép virus dễ dàng tấn công vào hệ miễn dịch, dễ lây truyền hơn và là nguyên nhân gây gia tăng số ca mắc, tử vong do COVID-19 tại một số nước.
Thành phố Hồ Chí Minh đã phát hiện bệnh nhân mắc biến thể phụ JN.1 của SARS-CoV-2. JN.1 là một biến thể phụ từ biến thể BA.2.86 của Omicron. Biến thể này là nguyên nhân gây gia tăng số ca mắc và tử vong do COVID-19 tại một số nước, trong đó có Thái Lan. Ảnh: Getty Images
17 ca COVID nặng có bệnh lý nền, chưa tiêm đủ các mũi vaccine COVID-19
Theo báo Sức khỏe và Đời sống, thông tin về số ca mắc COVID-19 trong thời gian qua ở nước ta, Phó Cục trưởng Phụ trách, quản lý điều hành Cục Y tế dự phòng – Tiến sĩ Hoàng Minh Đức cho biết: Trong 2 tuần đầu năm 2024 ghi nhận 419 ca mắc COVID-19 và nhập viện rải rác tại 39 tỉnh, thành phố; số ca mắc COVID-19 tăng 2,4 lần so với 2 tuần trước đó. Số ca nhập viện tăng nhưng không có trường hợp nặng, hệ thống điều trị hiện vẫn đáp ứng hiệu quả.
Tại Thành phố Hồ Chí Minh, theo số liệu giám sát của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh (HCDC), từ ngày 18/12/2023 đến hết ngày 22/1/2024 các bệnh viện của Thành phố tiếp nhận 94 ca COVID-19 điều trị nội trú đến từ Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh thành khác.
Trong số đó có 17 ca bệnh nặng phải thở oxy, không có ca tử vong do COVID-19. Tất cả ca bệnh nặng đều là người thuộc nhóm nguy cơ (có bệnh nền nặng) và chưa tiêm chủng đủ các mũi vaccine COVID-19 theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Theo Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh Lê Hồng Nga, trong năm 2023 Thành phố Hồ Chí Minh vẫn ghi nhận rải rác ca mắc COVID-19 phải nhập viện, cũng có trường hợp phải thở oxy. 17 ca nặng phải thở oxy hiện nay là con số ghi nhận liên tiếp trong 5 tuần lễ. Hầu hết các trường hợp này thuộc nhóm nguy cơ, người cao tuổi có bệnh lý nền, có người chỉ tiêm 2, 3 mũi, không có mũi nhắc thứ 4 theo khuyến cáo của ngành y tế...
Biến thể JN.1 dễ dàng tấn công vào hệ miễn dịch của người bệnh
12/16 bệnh nhân COVID-19 điều trị tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới, Thành phố Hồ Chí Minh trong tháng 12/2023 nhiễm biến thể phụ của Omicron JN.1, ngoài ra có 1 ca nhiễm biến thể JN.1.1; 2 ca BA.2.86.1 và 1 ca XDD. Đặc biệt, số ca nhập viện do COVID-19 tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới có xu hướng gia tăng dần trong 6 tuần gần đây.
Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ cho biết JN.1 là biến thể đang phát triển nhanh nhất và chiếm ưu thế tại Mỹ trong tháng 12/2023.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), biến thể JN.1 có những đặc điểm kháng nguyên mới cho phép virus dễ dàng tấn công vào hệ miễn dịch, dễ lây truyền hơn, do đó đã nhanh chóng chiếm ưu thế trong các biến thể SARS-CoV-2 gây bệnh toàn cầu. Tuy nhiên chưa có bằng chứng cho thấy biến thể này gây bệnh nặng hơn các biến thể phụ khác của Omicron.
3 đối tượng ưu tiên tiêm vaccine phòng ngừa biến thể JN.1 và các biến thể khác của COVID-19
Theo Phó Cục trưởng Phụ trách, quản lý điều hành Cục Y tế dự phòng – Tiến sĩ Hoàng Minh Đức, hiện nay dịch bệnh truyền nhiễm đang được kiểm soát trên phạm vi cả nước. Không ghi nhận các bệnh dịch nguy hiểm nhóm A. Các bệnh truyền nhiễm khác ổn định.
Tuy nhiên, tại khu vực miền Bắc đang trong giai đoạn vào mùa Đông Xuân, thời tiết chuyển mùa thay đổi thất thường; đây cũng là thời điểm nước ta chuẩn bị đón Tết Nguyên đán, mùa lễ hội, vì vậy người dân đi lại, giao lưu nhiều là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh lây lan và có nguy cơ gia tăng số mắc các bệnh truyền nhiễm, các bệnh lây truyền qua đường hô hấp, nhất là với nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh như trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh lý nền.
WHO chỉ ra 3 nhóm ưu tiên về sử dụng vaccine COVID-19 dựa trên nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng và tử vong. Ảnh minh họa từ INT
Theo hướng dẫn mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới, có 3 đối tượng ưu tiên tiêm vaccine COVID-19 là người cao tuổi từ 50 tuổi trở lên có bệnh lý nền (tiêm nhắc lại vào thời điểm 9-12 tháng sau mũi cuối cùng), sau đó là phụ nữ mang thai, người chưa tiêm vaccine mũi nào.
Đến nay nước ta đã tiêm hơn 266,5 triệu liều vaccine COVID-19. Việt Nam là một trong những quốc gia có tỉ lệ bao phủ vaccine COVID-19 cao nhất thế giới với tỉ lệ tiêm đủ mũi cơ bản cho người từ 12 tuổi trở lên đạt gần 100%, tỉ lệ tiêm mũi 4 cho người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao đạt 89,6%.
Thường xuyên rửa tay bằng nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay là một trong những biện pháp giúp phòng ngừa biến thể JN.1 và các biến thể khác của COVID-19. Ảnh minh họa từ INT
Các biện pháp phòng ngừa COVID-19 và bệnh đường hô hấp
Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh khuyến cáo người dân khi có triệu chứng hô hấp cấp tính (sốt, ho khó thở,....) nên đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc với người khác, đặc biệt là người cao tuổi hoặc có bệnh nền.
Người cao tuổi, người có bệnh nền nặng như tiểu đường, tim mạch, những người có bệnh lý suy giảm miễn dịch, phụ nữ có thai nên làm xét nghiệm sớm và tiêm phòng vaccine phòng ngừa cúm, viêm phổi để chủ động phòng ngừa các bệnh lý hô hấp khác.
Ngoài ra, người dân nên thường xuyên theo dõi thông tin tình hình dịch trên thế giới, những người đi, đến, về từ các nước đang có số ca mắc tăng; nên tự theo dõi sức khỏe, đeo khẩu trang.
Thường xuyên rửa tay bằng nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay. Người từ nước ngoài khi trở về Việt Nam cần tự theo dõi sức khỏe, hạn chế tiếp xúc người thuộc nhóm nguy cơ mắc bệnh nặng như người cao tuổi, người có bệnh nền nặng như tiểu đường, tim mạch, người có bệnh lý suy giảm miễn dịch, phụ nữ có thai.
