22/9 tới sẽ xét xử phiên cuối cùng tội ác chế độ Pol Pot tại Campuchia

Xét xử phiên cuối cùng cựu lãnh đạo Khmer Đỏ Khieu Samphan

Tòa án đặc biệt xét xử tội ác chế độ Pol Pot tại Campuchia (ECCC) sẽ xử phiên cuối cùng đối với kháng cáo của Khieu Samphan - người đứng đầu nhà nước "Campuchia Dân chủ" thời chế độ Pol Pot vào ngày 22/9/2022.

Khieu Samphan bị bắt vào ngày 19/11/2007 để đưa ra xét xử.

Tháng 8/2014, Khieu Samphan bị Tòa án đặc biệt xét xử tội ác chế độ Pol Pot tại Campuchia tuyên mức án tù chung thân vì tội ác chống lại loài người, tội chỉ đạo giết người, đàn áp chính trị và những hành vi vô nhân đạo.

Tháng 11/2018, Tòa án đặc biệt xét xử tội ác chế độ Pol Pot tại Campuchia đã kết án Khieu Samphan mức án tù chung thân vì tội ác diệt chủng đối với những người Chăm theo đạo Hồi và người Việt Nam, tội ác chống lại loài người và vi phạm nghiêm trọng các Công ước Geneva và hợp nhất bản án này với bản án chung thân trong vụ án 002/01. Phán quyết đã phản ánh khách quan sự thật lịch sử, thực thi công lý, trả lại công bằng cho các nạn nhân, được Liên hợp quốc và cộng đồng quốc tế hoan nghênh.

Khieu Samphan sau đó đã kháng cáo lên Tòa án Tối cao. 

Ngày 16/8/2021, tại thủ đô Phnom Penh, Tòa án tối cao thuộc Tòa án đặc biệt xét xử tội ác Khmer Đỏ ở Campuchia đã mở phiên điều trần cuối cùng liên quan đến cựu lãnh đạo Khmer Đỏ Khieu Samphan.

Vụ án 002/1 chủ yếu tập trung vào các tội ác chống lại loài người liên quan đến việc cưỡng bức di chuyển dân cư từ Phnom Penh và các khu vực khác (giai đoạn 1 và 2); vụ hành quyết binh lính cộng hòa Khmer tại địa điểm hành quyết Toul Po Chrey năm 1975.

Vụ án 002/2, tập trung vào tội ác diệt chủng người Chăm và người Việt, cưỡng ép kết hôn, cưỡng hiếp và các tội ác khác.

Năm 2018, ngoài Khieu Samphan bị kết án tù chung thân thì Tòa án đặc biệt xét xử tội ác chế độ Pol Pot tại Campuchia cũng đã kết án tù chung thân đối Nuon Chea - nhân vật cấp cao thứ 2 trong thời kỳ Pol Pot - vì các tội ác chống lại loài người. Tuy nhiên Nuon Chea đã chết vào năm 2019.

Trong vụ án 001, Tòa án đặc biệt xét xử tội ác chế độ Pol Pot tại Campuchia đã kết án tù chung thân đối với Kaing Guek Eav, biệt danh là "Duch" - cai ngục nhà tù Tuol Sleng S-21, vì các tội ác chống lại loài người và vi phạm nghiêm trọng Công ước Geneva. Nhân vật này đã chết hồi tháng 9/2020.

ECCC là gì?

Tòa án đặc biệt xét xử tội ác chế độ Pol Pot tại Campuchia (ECCC) là tòa án đặc biệt tại Campuchia do Liên hợp quốc và Chính phủ Campuchia lập ra từ năm 2006, nhằm xét xử tội ác của các thủ lĩnh Khmer Đỏ gây ra dưới thời diệt chủng.

Theo một báo cáo của Tòa án đặc biệt xét xử tội ác chế độ Pol Pot tại Campuchia, tổng chi phí cho tòa kể từ khi bắt đầu hoạt động vào năm 2006-2017 là 318,9 triệu USD, trong đó Nhật Bản đóng góp nhiều nhất với 29%, tiếp đó là các nước như Mỹ và Australia.

Người phát ngôn Tòa án đặc biệt xét xử tội ác chế độ Pol Pot tại Campuchia Net Pheaktra cho biết, tòa án sẽ kết thúc nhiệm kỳ vĩnh viễn vào cuối năm 2022. Tuy nhiên một số công tác vẫn cần phải duy trì.