Vấn đề trần nợ công có thể đẩy nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái
Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) dự đoán nền kinh tế Mỹ sẽ rơi vào suy thoái vào cuối năm 2023 do các điều kiện tài chính khắc nghiệt. Sau đó, nền kinh tế có thể hồi phục ở mức vừa phải.
Các nhà phân tích đã phát hiện ra những dấu hiệu báo động về một cuộc suy thoái sắp xảy ra trong nửa cuối năm 2023. Đó là những dấu hiệu khác biệt so với những lần trước đây, khi mà thị trường chứng khoán và lãi suất liên bang không còn phản ánh chính xác tình hình kinh tế Mỹ. Ảnh minh họa/VOV.
Vấn đề trần nợ công của Mỹ là nguyên nhân
Theo FED, GDP thực tế của Mỹ sẽ chậm lại trong 2 quý tới, trước khi giảm nhẹ trong 2 quý cuối của năm 2023 và đầu năm 2024.
Một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng này là vấn đề trần nợ công của Mỹ.
Bộ Tài chính Mỹ cũng cảnh báo rằng họ sẽ không có đủ tiền để thanh toán các chi phí vào ngày 1/6, nếu Quốc hội không đồng ý nâng trần nợ công. Điều này có thể gây ra những hậu quả thảm khốc cho nền kinh tế Mỹ.
Trong bối cảnh này, FED quyết định tăng lãi suất lần thứ 10 liên tiếp để kiểm soát lạm phát, vốn vượt quá mục tiêu là 2%. Lãi suất hiện tại của FED là 5 - 5,25%.
Tuy nhiên, các thành viên của FOMC - cơ quan hoạch định chính sách của FED - không thống nhất về hướng đi tiếp theo. Một số cho rằng cần tiếp tục siết chặt chính sách để đưa lạm phát về mức ổn định. Một số khác lại cho rằng việc làm này có thể không cần thiết nếu nền kinh tế không có biến động lớn.
Các quan điểm này được một số thành viên FOMC bày tỏ trước công chúng. Chủ tịch FED Jerome Powell cho biết, ông tin rằng lãi suất cao đủ để ngăn chặn lạm phát. Ngược lại, Chủ tịch Fed chi nhánh Dallas, Lorie Logan mong muốn FED sẽ tăng lãi suất thêm một lần nữa.
Mỹ đối mặt với việc bị hạ bậc tín nhiệm
Theo hãng đánh giá tín nhiệm Fitch, Mỹ có thể bị hạ bậc tín nhiệm nếu không thể đạt được thỏa thuận nâng trần nợ công trong thời gian tới. Hiện tại, Mỹ vẫn giữ xếp hạng cao nhất là AAA, nhưng bị đưa vào diện "theo dõi hạ bậc" do sự bất ổn chính trị tại Washington.
Dù đang phải đối mặt với nhiều vấn đề, Mỹ vẫn có một kinh tế mạnh mẽ và linh hoạt và một vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính toàn cầu ( ảnh chụp Trung tâm Thương mại Một Thế giới, Phố Fulton, Thành phố New York, New York, Hoa Kỳ). Ảnh: Lukas Zischke.
Trần nợ công là giới hạn về số tiền mà chính phủ Mỹ có thể mượn để chi trả các khoản chi tiêu được quốc hội thông qua. Nếu giới hạn này không được nâng lên, Mỹ sẽ không thể thanh toán các khoản nợ và các khoản chi tiêu khác, dẫn đến tình trạng vỡ nợ.
Tuy nhiên, việc nâng trần nợ công lại gặp phải sự phản đối từ các nghị sĩ Cộng hòa, phe chủ trương cắt giảm chi tiêu liên bang và tăng thuế cho người giàu và doanh nghiệp. Các nghị sĩ Dân chủ, ngược lại, muốn duy trì mức chi tiêu hiện tại và cho rằng việc cắt giảm sẽ làm suy yếu kinh tế.
Hôm 23/5, một vòng đàm phán giữa đại diện của Tổng thống Joe Biden và các nghị sĩ Cộng hòa kết thúc mà không có kết quả. Hai bên vẫn còn chia rẽ sâu sắc về cách thu hẹp thâm hụt ngân sách và không có dấu hiệu tiến triển.
Fitch cho biết, việc không có thỏa thuận nâng trần nợ công sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng thanh toán của Mỹ và làm suy giảm niềm tin vào đồng USD. Hãng này cũng nhấn mạnh rằng, Mỹ từng bị hãng đánh giá tín nhiệm khác là S&P hạ bậc tín nhiệm xuống AA+ vào năm 2011, khi quá trình đàm phán kéo dài đến phút chót.
Tuy nhiên, Fitch cũng bày tỏ hy vọng rằng, Mỹ sẽ có thể tránh được kịch bản tồi tệ nhất và tìm được giải pháp cho vấn đề trần nợ công. Hãng này cho biết, Mỹ vẫn có một kinh tế mạnh mẽ và linh hoạt, một thị trường tài chính sâu rộng và một vai trò quan trọng trong hệ thống tài chính toàn cầu.
Mỹ đang đối mặt với nguy cơ suy thoái kinh tế trong năm nay, khi GDP quý I chỉ tăng 1,1%, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng. Tình hình có thể còn tồi tệ hơn ở quý II, khi các chuyên gia dự báo chỉ có 0,5% tăng trưởng. Đây là những thông tin được đăng tải trên bài viết của CNN ngày 12/5, với tựa đề: "Tại sao các cảnh báo suy thoái hiện nay của Mỹ không giống với trước đây".
Bài viết cho biết, các nhà phân tích đã phát hiện ra những dấu hiệu báo động về một cuộc suy thoái sắp xảy ra trong nửa cuối năm 2023. Đó là những dấu hiệu khác biệt so với những lần trước đây, khi mà thị trường chứng khoán và lãi suất liên bang không còn phản ánh chính xác tình hình kinh tế.
Ông Jamie Dimon, Giám đốc điều hành JPMorgan, trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg, cũng thừa nhận rằng Mỹ đang gặp phải những rủi ro kinh tế lớn và có thể sẽ trải qua một cuộc suy thoái nhẹ. Ông khuyến cáo các doanh nghiệp và người tiêu dùng nên chuẩn bị sẵn sàng cho những khó khăn sắp tới.
